NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Alles in honderd woorden

TOM-JAN MEEUS
UTRECHT, 16 NOV. De teletekstjunk zet het toestel bij thuiskomst meteen aan. Plof in de stoel, een greep naar het zapapparaat en intoetsen: pagina 101 voor het laatste nieuws, 501 economie, 601 sport, 220 (wat heeft Netwerk?), 223 (Nova), 224 (Studio Sport), 225 (Journaal), 228 (documentaires). Behoefte in een minuutje bevredigd, de avond kan beginnen.

Teletekst is nieuwsbrenger en televisiegids. Maar teletekst is vooral gids voor de nieuwsconsument. Geen medium is sneller. En oppervlakkiger. Maar dat geeft niet. Teletekst houdt nooit op de versie van andere media (kranten, radio, televisie) door te geven. Teletekst gaat niet naar bed, teletekst heeft geen weekend. Als er echt iets aan de hand is, wordt het gelijk weergegeven: in drie alinea's, minder dan honderd woorden, met bron. Zodat terstond helder is waar men zijn nieuwsgierigheid nader kan bevredigen. Het veel bejubelde Internet kan nog steeds op geen stukken na concurreren met de snelheid en het overzicht van teletekst. Teletekst is nooit onbereikbaar wegens overbezetting bij KPN, beloofde pagina's zijn altijd beschikbaar, teletekst brengt geen reclame of traag oplichtende plaatjes, want teletekst doet, heel ouderwets, alleen in letters. En wie toch modern wil: teletekst zit ook op Internet. "Drie miljoen hits per dag", zegt hoofdredacteur F. Collignon. "Een van de populairste sites in Nederland."

De inburgering van teletekst, door de publieke omroep geïntroduceerd in 1980, is zo snel gegaan dat de merknaam vanzelf soortnaam werd. Negentig procent van de bevolking gebruikt het. Nieuws is de belangrijkste motivatie het aan te zetten. Maar ook de beurskoersen, het weer, de tussenstanden van het voetballen, de waterstanden je kan het zo gek niet bedenken of er zijn trouwe kijkers voor, zegt Collignon. De commerciële aanbieders van RTL, SBS en Veronica kunnen de NOS in kwaliteit noch snelheid bijbenen. De serieuze concurrentie zit in het buitenland. De BBC (Ceefax) en CNN (CNN Text) hebben beter internationaal (economisch) nieuws, terwijl de Belgische Teletekst beduidend hoger scoort inzake nationaal schandaal. In de enige zwakte van teletekst schuilen ook mogelijkheden. Teletekst heeft te weinig ruimte en kent daarom te veel 'bladerpagina's', aangeduid met een slash. Wie een prikkelend bericht op pagina 120/3 ziet aangekondigd, loopt het gevaar terecht te komen op 120/1. Dat vergt althans voor de bezitter van een ouder toestel geduld: de teller moet nog tweemaal langs alle pagina's voordat 120/3 op het scherm komt. De kunst is die tijd nuttig te besteden. Dat kan door naar, pakweg, de BBC te zappen, daar gauw vast te stellen welke pagina interessant is, dan meteen terug naar 120 bij de NOS, waar ingeval van een goede timing net 120/3 verschijnt, en vervolgens snel naar de BBC om de geplande pagina op te slaan. Een secondenspel dat spannender wordt naarmate er meer zenders (NOS, BBC, CNN, VRT) en pagina's (nieuws, economie, sport) bij worden betrokken. Het hoogtepunt wordt bereikt als men, tussen het pagina's scannen door, ook nog in staat is de interessante items uit een nieuwsuitzending mee te pikken. Zo wil nog wel eens een belangwekkend beeld achter een tekstpagina verborgen blijven. Met het oog op de huisvrede verdient het aanbeveling dit vertier solitair te beleven.