NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Politiek Den Haag is geschrokken van het verbaal geweld dat van de tribune in voetbalstadions klinkt. Als het stilleggen van de wedstrijd niet helpt, moeten de supporters desnoods verwijderd worden.

Door onze redacteuren KOEN GREVEN en GUIDO DE VRIES

ROTTERDAM, 9 NOV. "Keessie is een pyromaan", zong de Ajax-aanhang massaal in september 1984 tijdens de wedstrijd tegen AZ. Scheidsrechter Ignace van Swieten overwoog de wedstrijd te staken. De sportzaak van Kees Kist was enkele weken daarvoor in vlammen opgegaan. Iedereen sprak schande van de spreekkoren en eiste maatregelen. Daarna werd het weer stil tot het volgende incident zich aandiende. Het werden er in de loop der jaren tientallen.

Afgelopen zondag was het weer raak. Bij FC Twente - Feyenoord. Scheidsrechter Dick Jol werd, nadat hij een rode kaart had getrokken, door de Twente-aanhang uitgemaakt voor 'Kankerjol'. De wedstrijd werd gestaakt. Het staken van wedstrijden na spreekkoren is inmiddels ingeburgerd, maar oplossen doet het niets.

Politici in Den Haag zeiden gisteren "te zijn geschrokken" van het verbale geweld en kwamen met tal van aanbevelingen. Tweede-Kamerlid J. Atsma (CDA): " Wat er gebeurt is hartstikke erg, maar het stilleggen van wedstrijden heeft geen zin. Voor het publiek moet de ernst van de zaak ook duidelijk gemaakt worden. Eén waarschuwing met een gele kaart voor het publiek. Tweede keer geel einde wedstrijd. Ik pleit voor een pakket redelijk stevige maatregelen. Dat varieert van spelen zonder publiek tot het afnemen van punten. En het intrekken van de licentie van de club als uiterste maatregel." L. Middel (PvdA): "Als het op deze manier doorgaat gaat het voetbal echt naar de kloten. Tot nu toe is het allemaal te vriendelijk en vrijblijvend. Het moet een stuk duidelijker worden."

Staatssecretaris M. Vliegenthart (Sport) zegt dat als het staken van de wedstrijd niet helpt, de politie desnoods moet overgaan tot het ontruimen van het vak waar de spreekkoren vandaan komen. Geen nieuw idee, want in 1993 publiceerde de commissie discriminatie van de KNVB en de toenmalige NSF een rapport met aanbevelingen. Het belangrijkste advies: "Onderbreek de wedstrijd als beledigende spreekkoren niet te beteugelen zijn. Als dat niet helpt, moet de wedstrijd maar worden uitgespeeld zonder publiek." De spreekkoren hielden aan, maatregelen kwamen er niet.

In Rotterdam klonk gesis als 'jodenclub' Ajax op bezoek kwam, een verwijzing naar de gaskamers in de oorlog. Scheidsrechter John Blankenstein klaagde in 1995 NEC aan wegens beledigende spreekkoren bij NEC - Willem II. Daar was minutenlang "hoerenjong" geschreeuwd. Blankenstein vond dat de clubleiding daar iets aan had moeten doen. In oktober 1997 was er een scheidsrechterberaad over de spreekkoren. Kort daarvoor had R. Luinge PSV - Heerenveen stilgelegd omdat naar de Friese spelers 'Hoerenveen' werd geroepen.

Ajax' trainer Jan Wouters zei zich anderhalve week geleden na Ajax - Roda JC " diep te hebben geschaamd" voor de grievende beledigingen van de aanhang tegen Jol. Wouters: "Ik kon vroeger als speler nog wel lachen om het scheldwoord 'hondenlul', maar deze belediging ging alle perken te buiten. Ik heb met kromgetrokken tenen in de dug-out gezeten. Helaas staan spelers en trainers machteloos tegen het verbale geweld vanaf de tribunes."

Dr. Otto Adang, programmaleider onderzoek gevaarbeheersing bij het Politie Onderwijs en Kenniscentrum: "De discussie over scheldpartijen vanaf voetbaltribunes laait om het jaar op, naar aanleiding van incidenten. De voorvallen nemen naar mijn gevoel niet toe, hoewel er geen exacte metingen worden gedaan. Gezien die commotie zou je zeggen: er is weer iemand gedood. Het is niet netjes dat het publiek 'kankerjol' naar de scheidsrechter roept en oerwoudgeluiden laat horen als er een donkere speler aan de bal is. Maar het is buiten alle proporties de politie de tribunes daarvoor te laten ontruimen."

Adang heeft wel een andere oplossing: "Als de scheidsrechter de spreekkoren te ver vindt gaan, kan hij de wedstrijd stilleggen. Hij moet dan de stewards van de clubs aanspreken, of desnoods de trainers en spelers. Een burgemeester heeft ooit een hele trein met supporters teruggestuurd, omdat ze racistische kreten slaakten. Dat was een paardenmiddel."

Algemeen directeur A. van Eijden van de KNVB gisteren in het NOS Sportjournaal: "Het is een zorgelijke ontwikkeling. Net als de clubs kunnen wij ook heel moeilijk de mensen de mond snoeren. Wij zullen de komende dagen over deze problematiek gaan praten. Van steeds wedstrijden tijdelijk stilleggen gaat het effect ook een keer weg. We hebben enkele jaren geleden nog een periode gekend waarin het exorbitante vormen aannam. Het is daarna weer wat beter gegaan. Maar de cycli waarin het voorkomt schijnen steeds korter te worden. Het is een zaak om dit probleem te tackelen." Van Eijden wil niet vooruitlopen op maatregelen. "Dat bepaalt de lokale driehoek. Het zou best kunnen dat we sommige wedstrijden zonder gebruik van alcohol laten spelen. Wij hebben juist enkele maanden geleden gezegd dat de verantwoordelijkheid van een wedstrijd ligt bij de lokale organisatie." Roelf de Boer, voorzitter van de landelijke federatie van supportersverenigingen: "Ik veroordeel de spreekkoren aan het adres van scheidsrechter Jol, maar met zijn gedrag lokt hij zulke dingen uit. Hij marchandeert, dat voelen de toeschouwers. Hij doet dat met zijn beslissingen, maar ook bij de terugkeer op het veld. Dan wacht hij extra lang. Oplossingen? Niet staken. Want dan krijg je te maken problemen van openbare orde en veiligheid. De wedstrijd verloren verklaren? Nee, dat brengt kwaadwillenden op een idee. Je moet de verantwoordelijkheid leggen bij de clubs. Die moeten de supporters duidelijk maken dat het afgelopen moet zijn, anders wordt het publiek bij uitwedstrijden overal verboden."

Beledigende spreekkoren zijn al dertig jaar oud. In 1969 zei Piet Romeijn van Feyenoord tegen scheidsrechter Arie van Gemert na afloop van een wedstrijd tegen FC Twente 'bedankt, hondenlul'. Het inspireerde de tribunes. Hi, ha hondenlul klonk het jarenlang. Geen enkele maatregel kon de supporters de mond snoeren.

Zie ook:

Arbiter Jol treedt opnieuw op tegen grievende spreekkoren (8 november 1999)

( a d v e r t e n t i e s )