NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Op het maken van een Rietveld- stoel of het breien van een Nijntje-trui stond een fikse straf. Dat wil het kabinet wijzigen.

Door onze redacteur BRAM POLS

DEN HAAG, 30 OKT. Zelf een Nijntje-trui breien of in de vrije tijd een Rien Poortvlietkabouter kleien mag straks weer. Minister Korthals (Justitie) heeft een wijzigingsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd, dat een sinds 15 april van dit jaar geldend artikel in het Wetboek van Strafrecht weer moet ontkrachten.

Wie nu voor zijn (klein)kind een trui breit met een afbeelding van Nijntje, Mickey Mouse of Donald Duck kan die bezigheid volgens een strikte uitleg van de geldende wet maar beter onverwijld staken, want er staat een gevangenisstraf op van ten hoogste één jaar. De maximale geldboete die de rechter kan opleggen bedraagt 100.000 gulden, het tienvoudige van de geldstraf die iemand kan krijgen voor het doodslaan van een kind. Het artikel stelt deze vorm van huisvlijt qua strafwaardigheid en strafbaarheid op één lijn met het bezit van kinderporno. Overtreders worden niet vervolgd - het Openbaar Ministerie heeft andere zorgen - en dus zit de minister al een half jaar met een juridisch gedrocht in de maag.

Die hoge straffen hangen in theorie niet alleen ijverige (groot)moeders boven het hoofd. Ook iemand die het leuk vindt een Rietveldstoel voor eigen gebruik te timmeren kan langdurig het cachot indraaien. Voor het vervaardigen van Sinterklaassurprises waarop het merk Coca-Cola of het logo van Nike voorkomt geldt dezelfde regel.

Dat is het gevolg van een wijziging van de wet, die was bedoeld om 'namaak of piraterij' steviger aan te pakken. Dat was nodig omdat Nederland zijn strafbepalingen moest aanpassen om op één lijn te komen met een Europese Verordening en een verdrag van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). De (mede)wetgever - de Tweede Kamer - is daarbij volgens gniffelende ambtenaren in Brussel en kritische juristen in Nederland 'lichtelijk doorgeschoten'. Het namaken of vervalsen van merkproducten is strafbaar. Omdat piraterij de laatste jaren fors uit de hand loopt heeft zowel de raad van de Europese Unie als de WTO maatregelen genomen om die praktijk tegen te gaan. De achterliggende gedachte is dat het verhogen van straffen bij dergelijke overtredingen een heilzame werking heeft. Tot dusverre is daarbij echter altijd onderscheid gemaakt tussen 'namaak voor privé-gebruik', zoals een Nijntje-trui en 'namaak met een duidelijk commercieel oogmerk', zoals het vervalsen van Lacoste-shirts of Rolex horloges.

Tot 15 april was piraterij uit geldelijk gewin strafbaar. Maar door een amendement van Tweede Kamerlid Dittrich (D66) richt het wetsartikel zich sindsdien ook op mensen die een 'vervalsinkje' maken voor eigen gebruik. Minister Korthals (Justitie) voelde niets voor het amendement, zo liet hij duidelijk merken. De bewindsman toen: "Gaat dat niet te ver? Is het strafrecht daarvoor bedoeld? " Volgens Korthals is er geen sprake van schending van rechten op intellectuele of industriële eigendommen als de hobbyist "namaakartikelen onder zich houdt zonder dat hij de bedoeling heeft deze te verstrekken aan anderen."

Er werd verwacht dat de Eerste Kamer het wetsontwerp zou terugverwijzen naar de Tweede Kamer. Toen de wetswijziging eind februari werd behandeld, gaven inderdaad alle woordvoerders te kennen lelijk met dat amendement van Dittrich in hun maag te zitten. Onder verwijzing naar kinderporno meende met name oud-minister van Justitie Hirsch Ballin dat een Nijntje-trui of Poortvlietkabouter "qua strafwaardigheid en strafbaarheid toch onmogelijk op één lijn kunnen worden gesteld met producten waarvan vaststaat dat ze naar hun aard kinderen onteren en waarvoor kinderen zijn misbruikt." Maar van een zogeheten 'novelle' kwam het niet. Minister Korthals gaf slechts aan dat politie en justitie naar zijn oordeel geen tijd en aandacht zouden moeten besteden aan piraterij voor privégebruik. Hirsch Ballin nodigde de minister - nog voordat hij instemde met een naar zijn overtuiging foute wet - niettemin uit snel met 'reparatie' te komen. Dat heeft Korthals in termen van wetgeving nu razendsnel gedaan.

( a d v e r t e n t i e s )