NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De leider van de Argentijnse oppositie, Fernando de la Rua, heeft gisteren bij de presidentsverkiezingen een verpletterende overwinning geboekt. Hiermee komt een einde aan tien jaar presidentschap van de flamboyante Menem.

Door onze correspondent MARJON VAN ROYEN

BUENOS AIRES, 25 OKT. "Dag Menem, ik wil je kop nooit meer zien", roept de jongen met het indianengezicht. Dolgelukkig omhelst hij zijn vrouw als in de arbeiderswijk Eva Peron de eerste uitslagen van de presidentsverkiezingen binnenkomen. "Het feest is voorbij", parafraseert de jongen zijn kandidaat De la Rua. "Menem heeft zijn laatste fles champagne gedronken en zijn laatste tango gedanst." Wanneer bijna alle stemmen zijn geteld blijkt de 62-jarige De la Rua 47,5 procent van de stemmen te hebben behaald. De kandidaat van Menems Peronistische Partij, de 58-jarige Eduardo Duhalde, gouverneur van de provincie Buenos Aires, krijgt 40 procent van de stemmen.

Nette arbeidershuisjes met een tuintje voor en een binnenplaatsje achter. Klimrekken voor de kinderen en voetbalveldjes. Op de ongeasfalteerde wegen na zou de wijk zo in Nederland kunnen liggen. Mooi en blond glimlacht de beeltenis van Eva Peron de kiezers toe vanaf een muur. "De moeder van de arbeiders", zegt de jongen over de vrouw die in de jaren veertig en vijftig het sociale gezicht vormde van de populistische dictatuur van haar man, generaal Perón. Hoogstpersoonlijk had Evita vijftig jaar geleden de linten doorgeknipt van deze modelwijk in de provincie van Buenos Aires. Met haar 'keuze voor de armen' en sociale programma's 'verhief' de populistische first lady de Argentijnse arbeidersklasse tot de meest welgestelde van heel Latijns Amerika. Vijftig jaar lang bleef de dichtbevolkte en industriële provincie van Buenos Aires het bolwerk van het peronisme. Anders dan de gepoederde dames en intellectuele heren uit de hoofdstad moesten de arbeiders uit de provincie niets hebben van de aristocratische Radicale Partij die de huidige winnaar De la Rua heeft voortgebracht.

Ook in de provincie is het tijdperk Menem nu definitief voorbij. Maar het peronisme is nog springlevend. Tussen de aftakelende fabrieken en arbeidershuisjes haalde de peronistische presidentskandidaat Eduardo Duhalde een overwinning die hem een sleutelrol in de toekomstige politiek bezorgt, ook al heeft hij naast het presidentschap gegrepen. Nu is 80 procent van de provincies toegevallen aan de peronisten. Een echte prestatie is dat niet, gezien hun gewoonte om huis aan huis stemmen te werven in ruil voor voedselpaketten, medicijnen en uitkeringen. De oppositie van De la Rua berekende dat Duhalde als gouverneur van de provincie Buenos Aires per dag meer dan twee miljoen dollar aan uitkeringen uitdeelde. "Duhalde kan wel zéggen dat hij anders is dan Menem", zegt een vrouw bij haar keurige huisje waarop nu het bordje 'te huur' is gespijkerd. "Maar uiteindelijk is het dezelfde corruptie." Ooit verdiende ze in de bierfabriek 1.000 dollar per maand. Nu voor hetzelfde werk nog maar 200. De maandhuur van 175 is niet meer op te brengen.

Het feest van Menem is voorbij

Giechelend vertelt de vrouw dat ze Duhalde's voedselpakket tot de laatste kruimel heeft opgegeten, maar uiteindelijk toch op de oppositie stemde. Vannacht bleek echter dat weinigen haar voorbeeld gevolgd hebben.

Met wilde haren galoppeerde de peronist Carlos Menem tien jaar geleden vanuit de provicie La Rioja de verfijnde hoofdstad Buenos Aires binnen. Met zijn opzichtige cowboylaarzen en enorme bakkebaarden zou hij de 'wraak van de miserabelen' worden. Zeven jaar militaire dictatuur (1976- 1983), en zes jaar wankel economisch beleid van de Radicale president Alfonsín (1983-1989) hadden de provincie uitgeput. Menem was de man die dat recht zou zetten.

Maar al snel bleek dat Menem niet in de voetsporen van Eva Perón trad, maar eerder in die van het IMF. Hij voerde een streng programma van privatisering en liberalisering door. De kloof tussen arm en rijk werd groter, en de spreekwoordelijke arbeiders van Eva Perón werden gedeklasseerd door één van de hoogste werkloosheidspercentages van het continent (bijna 20 procent).

De macht steeg Menem naar het hoofd. Hij verving zijn paard door een Ferrari. En zijn witte laarzen door Armani-pakken. Zijn bakkebaarden werden door een leger aan kappers in model gebracht, en intussen klitte er een hofhouding van hele en halve mafiosi om hem heen die de macht gebruikten voor hun eigen verrijking. Dat is dan ook precies waar de ex- burgemeester van Buenos Aires De la Rua op doelde met zijn slogan: "Het feest is voorbij."

Met gejuich en bonkende trommels vierden de Argentijnen gisteravond op het centrale plein van Buenos Aires de komst van de 'nieuwe saaiheid'. Zo blij en luidruchtig deden ze het, dat de redevoering van de ingetogen universiteitsprofessor niet eens te horen was. De overwinning van De la Rua is een afstraffing van het flamboyante peronisme van Menem. Maar een breuk met het peronisme is het zeker niet. Behalve op het punt van corruptiebestrijding verschillen de programma's van de peronist Duhalde en de centrum-linkse aliantie van de De la Rua nauwelijks van elkaar. "Vanaf nu zal er in dit land maat zijn", zei De la Rua gisteravond. "Ik wil het niet meer over Menem hebben", reposteerde Duhalde. En zo reikten ze elkaar alvast de hand.

"Denkt u dat ze ons hier laten zitten?", vraagt de jonge vrouw. Ze is bezig haar hut van autobanden met plastic af te dekken. Samen met negehonderd andere gezinnen uit de Eva Perón-wijk heeft ze de nabijgelegen vuilnisbelt gekraakt. Stuk voor stuk mensen die hun huur niet meer kunnen betalen. Op de puinhopen van het peronisme bouwen ze nu een sloppenwijk. "Ik vraag niet meer dan dat ik hier met mijn kinderen mag blijven wonen", zegt de vrouw. "Denkt u dat ze ons dat zullen toestaan?"

( a d v e r t e n t i e s )