NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Virtueel spreekuur voor burgers

Vanavond houdt minister Van Boxtel een 'live' spreekuur op het Internet. Burgers kunnen met hem 'chatten' over het millenniumprobleem.

Door onze redacteur STEVEN DERIX

DEN HAAG, 25 OKT. Het onderwerp houdt hem enorm bezig. Laatst nog, zit hij in het vliegtuig naar Lyon, valt zijn oog op een artikel in de Financial Times, vertelt Roger van Boxtel (D66), minister voor Grote Steden- en Integratiebeleid. "Een interview met de topman van Panasonic, enorm interessant. Moreshita vertelt over wat voor soort toepassingen ze nú al nadenken. Software voor driedimensionale communicatie. Ieder huis via datalinks in contact met de buitenwereld, alle apparatuur met elkaar in verbinding in één gesloten netwerk. De televisie praat met de koelkast. Fascinerend." De digitale revolutie is nog maar net begonnen, zegt Van Boxtel en hij kan het weten. Behalve voor de minderheden en de grote steden is Van Boxtel verantwoordelijk voor de uitvoering van het Actieprogramma Elektronische Overheid, het beleidsplan dat overheidsinformatie en -diensten via internet toegankelijk moet maken. Honderd miljoen heeft het kabinet voor het plan uitgetrokken. Voorop lopen kan de overheid niet, zegt Van Boxtel. "Maar we moeten laten zien dat we meedoen."

Vanavond, om half negen, gaat hij het net op. Burgers kunnen tijdens een 'elektronisch spreekuur' met Van Boxtel van gedachten wisselen over het millenniumprobleem. Een primeur is het niet. Staatssecretaris Dick Benschop (Europese Zaken) installeerde een dag voor de Europese verkiezingen een webcam in zijn werkkamer, sprak live met de Europese lijsttrekkers en raadde via e-mail aan vooral te gaan stemmen. Sinds vorige maand kunnen burgers incidenteel chatten met staatssecretaris Willem Vermeend (Financiën) over het nieuwe belastingplan. Zíjn chatsessie is de eerste in een hele reeks, legt Van Boxtel uit. "Ik wil een nieuw publiek kanaal openen."

Een eigen website heeft hij al. Op www.rogervanboxtel.nl (de domeinnaam vanboxtel.nl was al bezet) konden burgers de afgelopen maand al meepraten over de vraag of Nederland goed is voorbereid op de millenniumwisseling. Vijf ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken mengden zich namens de minister in de discussie. En dat was spannend, zegt Van Boxtel. "Toen ik in mei zei dat we met de site gingen beginnen, trilde hier het hele gebouw. Men vroeg zich angstig af of men zomaar kon reageren zonder toestemming van de DG of SG. Wat als iemand een politiek gevoelige vraag stelt? Ik bedoel, je gaat toch publiek als ministerie."

Volgens Van Boxtel heeft Internet "nu al" een "kanteling" teweeg gebracht in de verhouding tussen overheid en burgers. Via de site www.overheid.nl is overheidsinformatie met een klik op de muis te raadplegen, of het nu gaat om het wetsvoorstel Bijzondere Opsporingsmethoden, of de raadsstukken van de gemeente Lopik. Toegegeven, de site is nog traag en verre van compleet. De komende tijd moeten veel meer overheidsinstellingen elektronisch toegankelijk worden. Hoeveel meer? Dat kan Van Boxtel niet zeggen. "Ik ga niet over de gemeenten." Hij probeert vooral een aanjager zijn. "Ik reken op het Amsterdam-Rotterdam effect. Als de ene gemeente over een prachtige website beschikt, dan wil de andere gemeente dat natuurlijk ook."

Internet geeft de overheid een nieuwe kans om de burger te informeren. Want tot voor kort rekende de overheid het niet tot haar verantwoordelijkheid om wet- en regelgeving naar buiten te brengen. De burger die een complete wettekst wil raadplegen, is nog steeds aangewezen op een cd-rom van Kluwer of de SDU.

Het Actieprogramma Elektronische Overheid gaat dat veranderen, zegt Van Boxtel. Zo moet de totale Nederlandse wetgeving op korte termijn elektronisch beschikbaar worden, gratis. Hetzelfde geldt voor uitspraken van de Hoge Raad en andere jurisprudentie. "In principe kan iedere rechtbank zijn uitspraken op het net zetten. The sky is the limit."

Ook de dienstverlening van de overheid moet op korte termijn worden gedigitaliseerd. De bedoeling is dat in 2002 een kwart van de publieke dienstverlening via elektronische weg wordt afgehandeld. Wie straks zijn paspoort wil verlengen, surft naar de site van zijn gemeente. Volgens Van Boxtel wordt er op verschillende ministeries nagedacht over andere Internet-toepassingen. VWS werkt aan een elektronische zorgpas. Verkeer en Waterstaat aan een interactieve vervoerskaart. Van Boxtel "probeert het allemaal een beetje bij elkaar te brengen". Daarbij loopt hij wel eens tegen muren op. "Als ik informeer bij een ministerie is de eerste reactie toch vaak: dat is onze zaak." Hoe ver de digitalisering van de overheid uiteindelijk zal gaan, weet Van Boxtel ook niet. "Ik zeg niet dit moet en dat moet. Het hangt sterk af van de behoefte. De Australische provincie Queensland wil álle overheidsdiensten voor 2001 via Internet afhandelen. De vraag is of je de lat zo hoog moet leggen." Bovendien, de digitalisering van de overheid heeft ook keerzijden. "De overheid wordt speler in een netwerk. Daarmee wordt ze ook kwetsbaar. Privé-gegevens van burgers zouden bijvoorbeeld wel eens in verkeerde handen kunnen komen. Daarom moet je ontzettend goed nadenken over goede beveiliging."

De chatsessie van vanavond over het millennium duurt een uur. Op 29 november chat Van Boxtel over integratie, op 27 december over grote steden. Op 31 januari praat de minister met de burgers over het informatiebeleid. Daarna wordt er geëvalueerd. Van Boxtels verwachtingen zijn hooggespannen. "Je zou je kunnen voorstellen dat er zoveel menen reageren op de site dat er op den duur een soort 'opiniërend gezelschap' gaat ontstaan. Deze manier van communiceren zou wel eens een aanvulling kunnen zijn op de representatieve democratie."