NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Hypotheeknemers sluiten bepaalde straten en buurten in Rotterdam uit voor woningkredieten. Kopers van woningen in achterstandsbuurten worden daar de dupe van. Maar "eigenbelang en solidariteit" blijken ook te kunnen samengaan.

Door onze redacteur REINOUD ROSCAM ABBING

ROTTERDAM, 20 OKT. Aan het eind van de lange rij dichtgespijkerde woningen in de Millinxstraat zwaait ineens een deur open. Op 82b staat W. de Bruin (61, 'ex-zwerver') in de deuropening. "Wilt u even boven komen kijken?" vraagt hij aan het verraste gezelschap rond Rabobank- directeur Martin Smulders. " Dan kunt u zien wat een schande het is." Op de eerste etage wacht De Bruins vriendin Trees Polko (34, 'drugsprobleem, maar ik heb het nu onder controle') en een rondleiding door de uitgewoonde en verwaarloosde woning. Polko trekt zonder moeite de spoelbak uit de gootsteen. "Kijk, daar betalen we nou 750 gulden huur voor."

Huize De Bruin/Polko is een van de vele eigenlijk onbewoonbare woningen in deze achterstandsbuurt in Rotterdam-Zuid waar onveiligheid en onleefbaarheid hand in hand gaan. Extreem hoge werkloosheid, een groot percentage allochtonen, verval en verpaupering. Een zwarte vlek op de, naar gebleken is niet denkbeeldige, plattegrond van Rotterdam waar hypotheeknemers liever geen klanten hebben. Het risico van woningleningen in dit soort buurten in Rotterdam is voor banken te groot.

Maar de Rabobank gaat uitgerekend in deze buurt vijftien tot twintig gerenoveerde woningen met een prijskaartje van rond de honderdduizend gulden sponsoren. Potentiële kopers kunnen van de bank niet alleen een hypothecaire lening krijgen, maar deze ook tegen uitzonderlijk gunstige voorwaarden afsluiten. Een rente die onder de marktrente ligt, geen afsluitkosten en een premie van tweeduizend gulden voor 'voorzieningen'. Plus een waardebon van vijfhonderd gulden, te besteden bij de firma Intratuin, ook voor kopers van de bovenwoningen.

"Een prikkelproject", noemt Rabodirecteur Smulders de opmerkelijke vorm van financieren van het project in de Millinxbuurt dat in samenwerking met het bestuur van de Rotterdamse deelgemeente Charlois wordt uitgevoerd. Deelraadbestuurder Dominic Schrijer klaagde dit weekeinde in het Rotterdams Dagblad over de "verbijsterende en schokkende" praktijk van banken in Rotterdam om aan de hand van een kleurenkaart bepaalde buurten op voorhand uit te sluiten van hypotheken. "Hoe is het mogelijk dat de overheid honderden miljoenen wil investeren in de verbetering van oude wijken en tegelijkertijd de banken het bewoners moeilijk tot onmogelijk maken om een eigen huis te kopen?" vroeg Schrijer zich in de krant af.

Van de grote banken heeft alleen ABN Amro openlijk toegegeven met deze kaart te werken. Maar navraag bij Rotterdamse makelaars leert dat de meeste banken wel een of andere vorm hanteren van categorische uitsluiting, dan wel, zoals Smulders erkent, "voorzichtig zijn met de financiering in bepaalde wijken en bij bepaalde panden". Nog geen half jaar geleden werd een medewerker van deze krant, bij het oversluiten van een hypotheek op een kantoor van de Rabobank in Rotterdam, geconfronteerd met de omstreden kaart. Behalve van kaarten wordt ook gebruik gemaakt van 'zwarte lijsten' of series 'verdachte' postcodes.

Voorzitter P. van Hoogdalem van de afdeling Rotterdam van de Nederlandse Vereniging van Makelaars maakt zich boos over deze praktijken. "Als hypotheekbank heb je pareltjes in je portefeuille zitten, maar ook zure kersen. In de risico-mix moet dat kunnen. Als bank moet je ook je maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen."

De Rabobank wil volgens directeur Smulders inderdaad een rol spelen bij wat "maatschappelijk ondernemen" wordt genoemd. In een publiek-private samenwerking met de gemeente Rotterdam doet de bank mee aan een aantal projecten door de stad heen. De subsidiëring van een beperkt aantal koopwoningen in de Millinxbuurt, het toekomstige paradepaardje van de Rotterdamse stadsvernieuwing, is daarvan het meest in het oog springende. Woningcorporatie OWG draagt de klanten voor, veelal voormalige bewoners die graag willen terugkeren naar hun oude buurtje in de verwachting dat na de grote, vijftig miljoen gulden kostende opknapbeurt het leefklimaat sterk zal verbeteren. Eigenwoningbezit moet daaraan bijdragen. In de Rijsoordstraat zijn inmiddels verschillende verbouwde panden opgeleverd en staan andere vierkamer- maisonnettewoningen te wachten op een nieuwe eigenaar.

Onder die potentiële eigenaren zijn veel Antilliaanse moeders, vertelt Paul Maas, projectleider in de Millinxbuurt namens de deelgemeente. "Zij hebben eerder de buurt verlaten en willen nu graag terugkomen." Van de ruim tweeduizend inwoners van de buurt is een kwart Antilliaans, een kwart Surinaams en de helft een combinatie van andere allochtonen en Nederlanders.

Het zijn de Antilliaanse jongeren - dikke jacks, glimmende scooters - die het straatbeeld bepalen op het centrale Mijnsherenplein in de buurt. De Rabo-delegatie is hier een vreemde eend in de bijt. Smulders merkt op, dat uitgerekend deze buurt aantrekkelijk kan zijn voor starters op de woningmarkt. Die wil de Rabo graag in zijn hypotheekportefeuille hebben. "Dit is eigenbelang naast een stukje solidariteit", aldus Smulders. "En als je bezwaren hebt tegen multicultureel, dan moet je maar op een Vinex-locatie gaan wonen." Projectleider Maas zegt blij te zijn met de participatie van de Rabobank in het project. "Vooral dat ze in de beginfase al meedoen en niet als 't allemaal al loopt. We hebben ze daar overigens wel van moeten overtuigen." De bank op zijn beurt maant de overheid haast te maken met de invoering van de nieuwe rijksregeling voor de subsidie van laaggeprijsde koopwoningen. Die zou kopers en hypotheeknemers tezamen over de nu te hoge drempel moeten trekken.

Smulders van de Rabo is intussen verguld met de voortrekkersrol van de bank in 'zijn' buurt. En met een plaagstootje naar concurrent ABN Amro: "Ik denk dat zij zometeen ook wel willen financieren hier. Als het eenmaal is verbeterd, zullen ze in de rij staan." Dan is het wellicht ook tijd voor een nieuwe versie van de Rotterdamse kleurenkaart.

( a d v e r t e n t i e s )