NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Voor het eerst in jaren krijgt India een regering die beschikt over een tamelijk comfortabele meerderheid in het parlement. Bedrijven zijn optimistisch over versnelling van de liberalisering.

Door onze correspondent ROB SCHOOF

NEW DELHI, 13 OKT. De volgende eeuw moet de Indiase eeuw worden. Atal Behari Vajpayee, de oude en de nieuwe premier van India, wond er na zijn verkiezingsoverwinning geen doekjes om en werd in ruil voor zijn uitspraak luid toegejuicht in de partijburelen in het centrum van New Delhi. Hervormingen, investeringen en een modern, flexibel openbaar bestuur zijn de ingrediënten.

Voor de doornee-Indiër op het platteland, die moet rondkomen met een paar honderd gulden per jaar, nog steeds niet kan lezen of schrijven en eerste levensbehoeften als schoon drinkwater of medische voorzieningen ontbeert, klinken dergelijke uitspraken als een krakende langspeelplaat. Bij de huidige trend zullen zij pas in de tweede helft profiteren van de Indiase eeuw. Daartegenover staat het andere India; het India van de glazen kantoorgebouwen, de golfbanen, de auto's met airconditioning waarin rijke industriëlen, snelle beurshandelaren en jonge, vindingrijke software-yuppen zich naar hun kolossale farm houses buiten de stad laten rijden. Zij kijken reikhalzend uit naar de nieuwe eeuw en het moment waarop de economie werkelijk gaat beantwoorden aan de oneindige potenties van een land met één miljard inwoners en talloze grondstoffen.

Politieke stabiliteit is een van de factoren die noodzakelijk zijn voor een nieuwe start van de Indiase economie. "Na tien jaar is er eindelijk een einde gekomen aan de politieke instabiliteit in dit land", juichte het weekblad Outlook deze week. Nadat het land in het begin van de jaren negentig voor het eerst de deuren naar de buitenwereld had geopend, stagneerde het proces onder invloed van een verregaande parlementaire verlamming - veroorzaakt door ruziënde, corrupte en zelfzuchtige politici. De derde regering van de 72-jarige Atal Behari Vajpayee, die vandaag wordt beëdigd, is al het zesde kabinet sinds 1996; sindsdien zijn de ruim 600 miljoen kiezers drie keer naar de stembus geroepen om een nieuw oordeel uit te spreken over de prestaties van 'het centrum', de federale regering in New Delhi.

Na de verkiezingsoverwinning van de Nationale Democratische Alliantie (NDA) een monsterverbond van 22 partijen onder leiding van Vajpayee's nationalistische Bharatiya Janata Party (Indiase Volkspartij, BJP), schoot de beurs van Bombay voor het eerst door de 5.000 punten. De regenboogcoalitie van socialistische, nationalistische en vooral regionale partijen is de grootste uit de geschiedenis. In tegenstelling tot de tweede regering van Vajpayee, die een flinterdunne meerderheid had, hebben de kleinere regeringspartijen deze keer niet de macht om de premier in gijzeling te nemen over regionale kwesties. Hij kan een paar coalitiegenoten missen.

Investeerders zagen eerder met lede ogen aan hoe belangrijke wetgeving, bijvoorbeeld een wet die het buitenlandse geldschieters mogelijk maakt in het Indiase verzekeringswezen te treden, voor zes maanden werd opgeschort toen de regering viel. De economische groei zakte de afgelopen twee jaar van een gezonde zeven procent naar 5,5 procent. Inmiddels wordt voor volgend jaar weer een groei van 6,5 procent verwacht.

De NDA zal de liberalisering van de economie voortzetten waar de coalitie in april van dit jaar was gestrand, zo heeft Vajpayee beloofd. De BJP, die de economie het liefst onder het motto 'India voor de Indiërs' wil opstuwen, gaf toen al toe dat het beleid van swadeshi, economisch nationalisme, niet zaligmakend is; bovendien werd het grotendeels gesmoord door de minder nationalistische coalitiegenoten. Hetzelfde gold voor de BJP-plannen voor verregaande hindoeïsering van de maatschappij onder druk van het fundamentalistische deel van de achterban. Waarnemers zien de partij, mede onder invloed van de gematigde en pragmatische premier Vajpayee, steeds meer van zijn scherpe kantjes verliezen, omdat de BJP bij lange na geen meerderheid heeft in het parlement.

Minister van Financiën Yashwant Sinha, die terugkeert, wil de omvangrijke verzekeringssector openen en de overheidsbemoeienis in staatsbedrijven terugdringen. Afgelopen zondag zei hij al dat er harde maatregelen komen om het overheidstekort van 6,9 procent in drie of vier jaar tot 2 procent terug te brengen. Hij wil voor het eind van deze maand beginnen met een eerder opgeschort desinvesteringsprogramma (vijf miljard gulden). Ook Vajpayee zelf heeft meer dan eens gezegd dat hij het logge overheidsapparaat sterk wil inkrimpen. Per slot van rekening behaalde India vorig jaar niet meer dan 2,2 miljard dollar binnen aan buitenlandse investeringen, ongeveer vijf procent van wat buurland China aantrok.

Vajpayee kreeg de afgelopen weken een voorproefje van wat hem electoraal te wachten staat als hij van India een moderne economie weet te maken. De grootste winnaar bij de verkiezingen was een regionale partij uit Andhra Pradesh, een zuidelijke deelstaat met ruim zeventig miljoen inwoners, waarvan de eerste minister werd uitgeroepen tot zakenman van het jaar. De populaire N. Chandrababu Naidu, die alom wordt omschreven als de cyber-premier wegens zijn obsessie voor computers en software, werd met zijn regionale Telugu Desam Party (TDP) de vijfde partij van India.

Naidu kreeg de afgelopen jaren bekendheid doordat hij vrijwel het gehele overheidsapparaat liet automatiseren, van de landeigendomsrechten in de hoofdstad Hyderabad tot en met de watervoorzieningen in de kleinste gehuchten op het platteland, waarmee Andhra Pradesh de meest doorzichtige en minst corrupte deelstaat van India werd. Naidu riep districtsbestuurders persoonlijk ter verantwoording als een elektriciteitscentrale buiten werking was geweest of greep hardhandig in als te weinig belasting was betaald. Daarnaast haalde hij tientallen nationale en internationale computergiganten naar Hyderabad, voerde landbouwhervormingen door voor de armsten in zijn 'bedrijf' Andhra Pradesh, dat niet zolang geleden tot de armste regio's behoorde.

Andere deelstaatregeringen zijn druk bezig uit te vinden hoe Naidu al dat geld naar Hyderabad toezuigt en hoe zij zijn prestaties - hij regelt inmiddels zelf zijn leningen met de Wereldbank - kunnen nadoen. Naidu kan volgens velen fungeren als voorbeeld van het moderne en ondernemende India van de volgende eeuw.

( a d v e r t e n t i e s )