NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Sociale pijler onder IMF

IMF en Wereldbank besloten gisteren hun jaarvergadering. Armoedebestrijding was het dominante thema.

Door onze redacteur HANS BUDDINGH'

WASHINGTON, 1 OKT. IMF-topman Michel Camdessus draagt sinds kort een groen kaartje bij zich. Daarop staan zeven beloften over duurzame economische ontwikkeling, in de jaren negentig gedaan tijdens diverse VN-conferenties. Daar beloofden de landen voor het begin van de volgende eeuw onder meer halvering van de armoede, drastische vermindering van kindersterfte, primair onderwijs voor iedereen en bescherming van het milieu. In gesprekken met ministers en andere autoriteiten pleegt Camdessus het kaartje op onverwachte momenten uit zijn binnenzak te halen om hen nog eens onder ogen te brengen waarvoor ze hebben getekend. In zijn rede tot de jaarvergadering van IMF en Wereldbank citeerde Camdessus ook uit de oproep aan de "excellenties van Europa" van de twee arme jongens uit Guinee die, in een poging naar Europa te komen, doodvroren in het landingsgestel van een vliegtuig. Dat de IMF- topman zich aan zulke bespiegelingen overgeeft staat niet in zijn functie-omschrijving. Het IMF wordt immers geacht zich vooral bezig te houden met wisselkoersen, betalingsbalansen, bevordering van economische groei, en preventie van crises. Maar de risico's van de globalisering, die vooral armen raken, lijken de visie van Camdessus op de markt te hebben genuanceerd. Volgens hem zijn stabiele groei en armoedebestrijding twee kanten van dezelfde medaille. Hij citeerde de Mexicaanse minister van Financiën, die armoede een " systeemrisico" noemde - een term die tot nu toe was gereserveerd voor financiële feilen in het wereldeconomisch systeem. Camdessus: "Een sterk sociaal beleid legt de basis voor groei." Dit verband is in IMF-programma's " te los" geweest. Met de in Washington overeengekomen schuldkwijting voor armste landen wil het IMF meer aan concrete armoedebestrijding doen. Dat maakt nauwere samenwerking met de Wereldbank nodig.

De orthodoxen binnen het IMF zijn er niet gerust op. Een mislukking van de armoedestrategie kan het aanzien van het IMF, dat op dit terrein te weinig mankracht en deskundigheid heeft, immers schade berokkenen. Camdessus verzekerde de critici dat "de energie van het fonds primair zal zijn gericht op macro-economisch beleid en betalingsbalanskwesties".

Een land als Brazilië, dat een miljardenprogramma met het IMF heeft lopen, vreest dat het fonds het sociale beleid gaat voorschrijven. Camdessus maakte gisteren duidelijk dat in hervormingprogramma's als voor Brazilië geen nieuwe voorwaarden zullen worden geformuleerd. Programma's voor armoedebestrijding zijn alleen verplicht voor de armste landen die schuldkwijtschelding krijgen. Toch kreeg de nieuwe IMF-rol deze week veel steun. Minister van Financiën Tarrin van Thailand, waar de Aziatische crisis in 1997 begon, prees de samenwerking tussen IMF en Wereldbank. Volgens minister Evelien Herfkens ziet alles er "op papier" goed uit.

Toch bleek het afgelopen week moeilijk voldoende geld voor schuldkwijting bijeen te krijgen. Nog altijd is onzeker of het Amerikaanse Congres, dat sinds de Russische witwasaffaires nog minder sympathiek tegenover het IMF staat, met toezeggingen van president Clinton instemt. Er ontbreekt nog een half miljard dollar, al kan de schuldkwijtschelding nu wel beginnen. IMF en Wereldbank hopen dat Clintons streven naar volledige kwijtschelding van bilaterale schulden de druk op andere G7-landen, met name Japan, vergroot.

Tijdens de jaarvergadering van IMF en Wereldbank bleek dat de crises van de laatste jaren de scepsis over volledige liberalisering van het kapitaalverkeer hebben vergroot. Een concrete oplossing voor het laten meebetalen van particuliere crediteuren bij financiële crises is uitgebleven. Camdessus heeft nog onvoldoende steun voor zijn plan om het reglement van het IMF zodanig te veranderen dat landen 'surseance' van betaling kunnen krijgen. Het is bij een stilzwijgende waarschuwing aan particuliere geldschieters door IMF en de Amerikaanse Treasury gebleven, die door hun uitlatingen het klimaat schiepen waarin Ecuador zich gedekt wist een rentebetaling op Bradybonds over te slaan. Dat moet investeerders ervan weerhouden in de toekomst onverantwoorde beleggingen te doen.

De strijd om 'G-power' ging in Washington verder. Nederland en enkele andere kleine Europese landen kregen geen eigen zetel in de G20 (G7 plus opkomende economieën), omdat de VS de Europese invloed groot genoeg vinden. Camdessus en Wereldbank-president Wolfensohn toonden begrip voor de frustraties bij deze kleine landen, omdat zij bovengemiddeld bijdragen aan belangrijke initiatieven van IMF en Wereldbank, zoals het schuldenplan. Volgens Camdessus kan het tot Internationaal Monetair en Financieel Comité omgedoopte Interim- Comité van het IMF met meer dan twintig landen "een sterk centraal orgaan worden dat de misverstanden uit de weg ruimt".

Maar zulke 'parochiale kwesties' waren afgelopen week in Washington ondergeschikt aan dat ene dominante thema: armoedebestrijding. "De sociale pijler is een integraal onderdeel van de globale architectuur", aldus Camdessus.

( a d v e r t e n t i e s )