NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Drie mannen hebben de afgelopen 50 jaar hun stempel gedrukt op de geschiedenis van de Volksrepubliek China. Hun idealen zijn terug te vinden in de modelsamenlevingen die zij schiepen. Vandaag het eerste deel in een serie van drie.

Door onze correspondent FLORIS-JAN VAN LUYN

DAZHAI, 28 SEPT. Een colonne geïmporteerde auto's spurt door het Chinese boerenland. Bij de granieten buste van een gerimpelde boer, herkenbaar door de geknoopte handdoek om zijn hoofd, wordt gestopt. Portieren worden dichtgeslagen, het geluid van schrapende kelen en scherp dialect rolt via de kale bergen en de maïsterrassen het dal in. De eerste plaatjes zijn al geschoten. Dan verdwijnt de gonzende meute de gedenkhal in voor een haastige rondgang langs vergeelde foto's van werkende, studerende en vooral lachende boeren, samen met hun belangrijke binnenlandse en buitenlandse gasten - gearmd met oud- premier Zhou Enlai, naast het brein achter Singapore's succes, Lee Kuan Yew, met de leider van de Cambodjaanse terreur Pol Pot en zelfs handenschuddend met koningin Beatrix, die toen nog prinses was. Ten slotte, wat anders, wordt er gegeten.

Dit is modern kadertoerisme Chinese stijl. "Uit het hele land komen de mensen hier het verleden opsnuiven", zegt Li Huailian (38) van het dorpscomité van Dazhai, een kleine boerengemeenschap verankerd in de gele aarde van de provincie Shanxi. Er heerst een sfeer van revolutionaire melancholie. Want Dazhai is een echo uit het verleden, toen het dorp nog een echt bedevaartsoord was dat bovenaan het verlanglijstje stond van elke rechtschapen Chinese communist. Tussen 1964 en 1978 legden dagelijks zo'n 20.000 mensen, in totaal meer dan 7 miljoen, de route af door het onherbergzame land, om zich in China's beroemdste dorp te vergapen aan de strakke terrassen, de dichte bossen maïs, de ingenieuze irrigatiesystemen en vooral de noeste mannen en vrouwen die dit allemaal voor elkaar hadden gekregen. "Chinezen kunnen altijd nog leren van Dazhai", zegt comitélid Li. "Ons land is niet zo rijk als de rest van de wereld en we moeten op onszelf kunnen vertrouwen." Onafhankelijkheid is het sleutelwoord.

Toen het oog van Mao Zedong in 1964 op Dazhai viel, zo gaat het verhaal, werd hij getroffen door de doortastendheid van de boeren die van zijn woorden daden wisten te maken. "Graan", aldus een van Mao's bekendste slogans, "is de strategische schakel." Hij was er na jaren van oorlog en burgeroorlog van overtuigd dat de boeren van Nieuw China zich de kunst van de autarkie moesten eigen maken. En in Dazhai gebeurde dat. De propaganda maakte nationale politiek van het dorp en Chen Yonggui, de boerenleider en architect van het agrarische wonder, werd zelfs in het machtige politbureau opgenomen en aangesteld als vice-premier. Van hem is de granieten buste die in het fotoboek van menig melancholiek kaderlid is opgenomen.

Maar de mythe van Dazhai bleek een leugen, een door Mao geënsceneerd drama waarin de dorpelingen een heldenrol speelden. De onwaarschijnlijke graanopbrengsten waren verzonnen en een groot deel van de indrukwekkende terrassenbouw was door het Volksbevrijdingsleger aangelegd.Dazhai

( a d v e r t e n t i e s )