NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Ouderen doen bijna niet mee in de informatiemaatschappij. Met computers en ook huishoudelijke apparaten kunnen ze vaak niet werken. Soms biedt een cursus uitkomst.

Door onze redacteur FREDERIEK WEEDA

ROTTERDAM, 25 SEPT. Over het computerscherm van mevrouw Van Dijk (62) flitsen horror-achtige beelden met de titel 'Big Brother'. "Hè, waar is nou de webcam die beelden geeft vanuit het huis van Veronica's Big Brother?", vraagt ze verontwaardigd. Die doet het niet, zegt de Internetleraar achter haar, omdat hackers hem onbruikbaar hebben gemaakt. Hackers? Dan maar weer oefenen met e-mailtjes verzenden. Haar buurvrouw, T. Kennepohl (72), heeft thuis naar haar zoon ge-emaild. "Het is me maar één keer gelukt, maar ja hij woont in Amsterdam".

Het handjevol ouderen, ook wel '55-plussers' genoemd, dat voor 90 gulden een Internetcursus volgt in het Technologisch Oefencentrum in Rotterdam, behoort tot een internationale voorhoede. In heel Europa is de deelname van ouderen aan de informatiemaatschappij gering, zo bleek deze week uit een kwalitatief onderzoek van het Nederlands Platform Ouderen en Europa (NPOE). Het gaat niet alleen om Internet en computers, maar om alle elektronische apparaten. Mobiele telefoons, televisietoestellen, videorecorders en magnetrons.

Uit cijfers over 1997 blijkt dat in Nederland negen procent van de 50- plussers regelmatig toegang heeft tot Internet, van wie velen op het werk. Bijna eenderde bezit thuis een computer en 13 procent een antwoordapparaat. Veel te weinig, vindt onderzoekster J. Dries van het NPOE. Alleen televisietoestellen met afstandsbediening zijn in bijna alle huishoudens aanwezig.

De 72-jarige mevrouw Kennepohl heeft op het gebied van elektronica "niets" aan haar man. Zij programmeert de video, zij puzzelt op de handleiding van de magnetron, zij verdiept zich nu in het Internet. Haar man is liever buiten en druk met vrijwilligerswerk. Ze is een eenzame pionier, want haar kennissen hebben thuis geen computer. Ze is nieuwsgierig, zegt ze, niet meer en niet minder. Eigenlijk zoekt ze iemand om via Internet mee te bridgen.

Ouderen mijden de elektronica om verschillende redenen. Te duur voor sommigen, te lastig voor de meesten. Daarnaast zien ze volgens het NPOE de voordelen van bijvoorbeeld het Internet niet. Ze hebben er ook geen vertrouwen in - joost mag weten wie er achter de knoppen zit in cyberspace.

Seniorweb is een gesubsidieerde organisatie die al drie jaar ijvert om ouderen te betrekken bij het Internet. Al is het alleen maar zodat ze foto's van de kleinkinderen in Canada of de andere kant van Nederland via het net kunnen bewonderen, zegt Dries van het NPOE. De site (www.seniorweb.nl) bevat tips om schermletters te vergroten, debatten, reclame, informatie en nieuws voor ouderen - NS-lokketten die zouden sluiten en plannen van het kabinet om ouderen weer aan het werk te krijgen.

De onwetendheid van ouderen op ICT-gebied maakt hen kwetsbaar, zegt M. Bouman van het Technologisch Oefencentrum in Rotterdam. "Dan zegt een verkoper: ú heeft een hele snelle computer nodig, met een printer, scanner en webcam'. Terwijl dat onzin is. Wij wapenen mensen tegen zulke praktijken." Het oefencentrum geeft ook 'knoppencursussen' voor mensen die niet kunnen omgaan met de knoppen op de magnetron, televisie of videorecorder. Handleidingen hebben meestal te kleine letters en te weinig plaatjes, is de ervaring in het oefencentrum. Elektronicaconcern Philips houdt wel degelijk rekening met ouderen bij de produktie van handleidingen, zegt een woordvoerder. "Ik zeg niet dat het resultaat perfect is, maar we vragen ouderen wel om mee te doen met de pre-test van handleidingen voor televisietoestellen en videorecorders, ook 70-plussers."

Toch is de vraag naar de knoppencursus zo urgent dat ze tegenwoordig dagelijks 'op lokatie' wordt gegeven in buurthuizen en bejaardentehuizen. Bouman: "De meeste ouderen durven hier niet naar toe te komen in de metro uit angst voor criminaliteit. Wij gaan dus naar hen toe." Voor veel producten worden alleen 'jonge ouderen' gevraagd om te testen, erkent de woordvoerder van Philips, omdat de oude ouderen minder uitgeven aan elektronica.

A. Vleugel ('65-plus') geeft wel geld uit aan elektronica en is niet bang om naar de Rotterdamse binnenstad te komen. Hij zit op de cursus. Met de e-mailtjes wil het niet zo lukken, maar daarvoor is hij ook helemaal niet geïnteresseerd in Internet. "Mijn hobby is genealogie, ik wil in de bibliotheek archieven op Internet raadplegen."

Ouderen hebben recht op deelname aan de informatiemaatschappij, vindt onderzoekster Dries. Overheid en bedrijven moeten voor die toegang zorgen, vindt zij. "Steeds meer diensten worden aangeboden via het Internet. Bovendien moeten juist zij toch kunnen omgaan met elektronica thuis."