NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Priester zal zij zijn

Door RINSKJE KOELEWIJN
De priesterwijding, morgen in de kathedrale kerk van Utrecht, zal niet anders verlopen dan anders. In het oud-katholieke kerkboek staat woord voor woord wat er gaat gebeuren. De priester in spe wordt voorgesteld aan de aartsbisschop, drie personen zullen getuigen dat de kandidaat geschikt is voor het ambt. En dan zal de bisschop zich tot de gemeente wenden, en vragen of zij ook instemt met de wijding. De gemeente staat als één man op en reciteert de voorgeschreven woorden: "Priester zal hij zijn, tot eer van God, tot dienst in de kerk."

Het verschil zit hem morgen in een klein woordje. Niet hij, maar zij zal priester zijn. Grete Verhey (47) wordt de eerste vrouwelijke priester in Nederland. Op woensdagochtend, heel vroeg, staat ze in de deuropening van haar huis in Leusden. Haar echtgenoot, secretaris van het Bisschoppelijk Buro, gaat naar zijn werk. Zij blijft thuis. "Ik heb behoefte aan een paar dagen rust. " Mijn benoeming heeft veel pijn en moeite gekost, zegt Verhey. Tien jaar lang hebben de oud-katholieken erover gediscussieerd of een vrouw wel priester mag worden. De Duitse en Oostenrijkse geloofsgenoten vinden van wel. Ze konden nergens in de Bijbel een echt argument tégen vinden. De Amerikaanse Pools- Nationale Katholieken vinden dat het niet kan. Een priester, zeggen zij, vertegenwoordigt Jezus tijdens de eucharistieviering. En Jezus was geen vrouw. Na "ernstige onderlinge spanningen" is besloten dat elk land zelf mag weten of een vrouw het ambt mag dragen of niet. In Nederland wonen achtduizend oud-katholieken, de meesten zijn het eens met de benoeming van Verhey. Maar nu hebben de Nederlandse oud-katholieken wel weer spanningen met de rooms-katholieken. "Paus Johannus Paulus II wil niet eens praten over vrouwelijk priesterschap", vertelt Verhey. Hij zegt: Jezus koos mannen als apostelen, en dat deed hij niet voor niets. Een vrouw in de kerk verpest alle katholieke symboliek; priesters zijn de bruidegom, de kerk is hun bruid. Die spanningen met de Roomsen zijn niet nieuw, die waren er al in 1732. In dat jaar maakten de oud- katholieken zich los van Rome. Dat gebeurde in een tijd dat de Nederlandse overheid calvinistisch was, en een bloedhekel had aan katholieken. Katholieke diensten werden nog wel gehouden, in schuilkerken, maar als er een nieuwe priester of bisschop moest worden benoemd, kon de paus onmogelijk worden geraadpleegd. De oud-katholieken besloten zelf een bisschop te kiezen en sindsdien zijn er twee katholieke kerken.

De oud-katholieken, zegt Verhey, leven volgens de leer en de tradities van de kerk uit de eerste tien eeuwen van het christendom. "Maar dat wil niet zeggen dat we ouderwets zijn." Oud-katholieken zijn het niet eens met de Roomse dogma's die in de laatste paar eeuwen door de paus zijn afgekondigd. Ze geloven niet in de onbevlekte ontvangenis van Maria en ze accepteren het dogma van de pauselijke onfeilbaarheid niet. Verhey: "De paus is voor ons een bisschop met een zekere status, maar hij heeft geen oppergezag."

De oud-katholieken hebben geen biecht, geen aflaten en geen verplicht celibaat. "De apostelen waren ook getrouwd." Dat zij een echtgenoot heeft én vier kinderen is voor oud-katholieken dus geen probleem. Het laatste probleem, een vrouw als priester, is morgen ook opgelost. "Dat ik de eerste zou zijn, is nooit mijn intentie geweest." Ze begon pas laat aan haar studie theologie; daarvoor was ze creatief therapeut.

Ze ging in 1993 werken in de kerk, eerst als pastoraal werker, later als diaken voor de parochies Oudewater en Schoonhoven. En toen bleek hoe lastig het was dat ze geen priester was. Ze mocht alles doen, behalve de sacramenten. "Voor de eucharistieviering moest een priester het van me overnemen." Het 9-jarige meisje dat gedoopt wilde worden, kon Verhey wel begeleiden, maar een mannelijke collega moest haar dopen. "Voor de parochianen is het ook prettig als ik een teken kan zijn van de heelheid zoals die door God bedoeld is." Na vijf jaar priesterschap kan een oudkatholiek tot bisschop worden gekozen. Nu zijn er twee bisschoppen, een in Haarlem, en de aartsbisschop in Utrecht. Verhey: "Ik hoop dat ooit een vrouw bisschop wordt, maar ik zal het niet worden. De Haarlemse bisschop zal, hoop ik, nog lang aanblijven. En een vrouw als aartsbisschop, dat is nu nog uitgesloten."

( a d v e r t e n t i e s )