NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De SPD heeft fors verloren in Brandenburg en Saarland. De partij is gestraft voor het gebrek aan helderheid.

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD

BERLIJN, 6 SEPT. Het resultaat van de deelstaatverkiezingen in Saarland en Brandenburg is een klap in het gezicht van de Duitse regeringscoalitie. De SPD heeft fors verloren, de Groenen hebben niet eens de kiesdrempel gehaald. Maar of de uitslag ook een afrekening is met het moderniseringsbeleid van bondskanselier Gerhard Schröder is, valt te bezien.

"Wir haben verstanden", zei Schröder in juni na de aanzienlijke nederlaag die de sociaal-democraten bij de Europese verkiezingen opliepen (31 procent). Kort daarna maakte de kanselier een reeks impopulaire maatregelen bekend. Komend jaar wordt 30 miljard mark bezuinigd. De pensioenen en de ambtenarensalarissen worden bevroren. Slechts zo kan de staat financieel orde op zaken stellen en de economie de impulsen geven om nieuwe banen te scheppen. Met de leuze 'bestrijding van de werkloosheid' won Gerhard-de-vernieuwer vorig jaar tenslotte de parlementsverkiezingen.

De Bundesbank, de werkgevers, de kiezers uit Schröders Neue Mitte haalden opgelucht adem. Alom werd zijn bezuinigingsplan geprezen. Na het verdwijnen van Schröders aartsrivaal, de traditioneel linkse Oskar Lafontaine, werd een begin gemaakt met de modernisering van de economie.

Schröder leek de boodschap van de Europese verkiezingen te hebben begrepen. Maar de traditionele SPD-kiezers begrepen de maatregelen die de kanselier daarna trof, in het geheel niet. Minder belasting voor de ondernemers, minder staat, minder pensioen, het mes in de sociale voorzieningen: dat was de wereld op zijn kop.

Het geruzie dat daarna losbrak tussen voor- en tegenstanders van Schröders vernieuwingskoers, maakte de SPD er niet solider op. De ene dag verkondigde SPD-fractieleider Peter Struck de noodzaak van een nog veel verdergaande belastingverlaging, enkele dagen later moest hij zijn uitspraak na hevige commotie in de partij weer intrekken.

Het getouwtrek maakte de kiezers kopschuw. Geen wonder dat de SPD nu de rekening gepresenteerd krijgt. Niemand weet wat hij aan de zwalkende partij heeft. Daaraan is ook Schröder zelf debet. In Nedersaksen won hij begin 1998 de deelstaatverkiezing met een liberaal getinte moderniseringsretoriek. Maar tijdens de campagne voor de Bondsdagverkiezingen, die hij onder het wakend oog van Lafontaine voerde, was van economische vernieuwing weinig te horen. De kiezers beleefden een links-populistische Schröder, die opkwam voor het pensioen van zijn oude moeder en de vermindering van de ziekte-uitkering ongedaan zou maken. Inmiddels beweert dezelfde Schröder dat bevriezing van de pensioenen noodzakelijk is en zowel het sociale stelsel als de pensioenvoorzieningen aan hervorming toe zijn.

Als de verkiezingen in Saarland en Brandenburg iets hebben aangetoond, is het dat de kiezers genoeg hebben van de stuurloosheid en het gebrek aan principes bij de SPD. "Er heerst grote frustratie en onzekerheid", erkende de Brandenburgse minister-president Manfred Stolpe (SPD), die een stemmenverlies van 15 procent moest incasseren. Stolpe sloeg de spijker op zijn kop. De uitslag is niet slechts een vingerwijzing voor Schröder, maar vooral voor de linkervleugel, waartoe de weggestemde Saarlandse premier Klimmt en Stolpe behoren. Hun aanvallen op Schröders vernieuwingskoers hebben schipbreuk geleden. Dit kan de kanselier slechts sterken in zijn voornemen koers te houden. Anders tekent de partij haar doodvonnis.

( a d v e r t e n t i e s )