NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De hoorzittingen van het Europees Parlement met kandidaten voor de Europese Commissie lijken heel wat voor te stellen nu de Belgische kandidaat in de problemen is gekomen. De werkelijkheid is echter een andere.

Door onze correspondent BEN VAN DER VELDEN

BRUSSEL, 2 SEPT. Het is een merkwaardig slaapverwekkend ritueel, maar de leden van het Europees Parlement voeren het met grote discipline negentien keer uit.

Officieel gaat het sinds maandag om hoorzittingen met kandidaten voor het lidmaatschap van de Europese Commissie van Romano Prodi. Maar de werkelijkheid van de Brusselse zaal waar de hoorzittingen worden gehouden is die van een mak vraag- en antwoordspel, waarbij de kandidaat-Eurocommissarissen het vuur nauwelijks na aan de schenen wordt gelegd. Alleen kandidaten die het zichzelf erg moeilijk maken, zoals de Belg Philippe Busquin gisteren, komen daadwerkelijk in de problemen.

De strijdlust van de Europarlementariërs komt pas na afloop van de drie uur durende ondervraging van een kandidaat. Dan trekken ze zich achter gesloten deuren terug en beginnen een onderling gevecht over de conclusies die getrokken moeten worden. Daarbij spelen de weinig opzienbarende antwoorden die kandidaat-Eurocommissarissen in het openbaar hebben gegeven slechts een beperkte rol. Ze gaan verloren in het politieke gevecht tussen de socialistische parlementsfractie en de christen-democratisch/conservatieve fractie van de Europese Volkspartij (EVP).

De socialisten willen dat in conclusies bezwaren worden genoemd tegen kandidaten van EVP-huize. EVP-europarlementariërs eisen op hun beurt dat er in de conclusies twijfels worden geformuleerd over de capaciteiten van socialistische kandidaten. Netto-uitkomst van dit evenwichtsspel zou kunnen zijn dat op 15 september de plenaire vergadering van het Europees Parlement gewoon het groene licht geeft voor het team van Prodi.

De organisatie van de hoorzittingen is zodanig dat de kandidaat- Eurocommarissen nauwelijks bang behoeven te zijn dat ze op de pijnbank terecht komen. Iedere Euro-commissaris wordt ondervraagd door leden van alle fracties die behoren tot de parlementaire commissie die met de beoogde portefeuille van de kandidaat te maken hebben. Zo'n vijftig vragenstellers hebben tevoren onderling afgesproken waarover zij zullen spreken. Iedere parlementariër krijgt een minuut voor een vraag. Daarna kan de kandidaat-Eurocommissaris drie minuten antwoorden. Vervolgens mag de europarlementariër nog een vraag van een minuut stellen. Nadat die in drie minuten is beantwoord, is de beurt aan de volgende euro-parlementariër, die zelden of nooit op het onderwerp van zijn voorganger doorgaat, zoals in nationale parlementen wel eens gebeurt. Het gevolg van dit systeem is dat de kandidaat- Eurocommissarissen nooit aan een kruisverhoor onderworpen worden. Gisteren antwoordde de Belgische kandidaat-Eurocommissaris Philippe Busquin op iedere vraag over corruptie zaken bij de Waalse Parti Socialiste, waarvan hij sinds 1992 voorzitter is, met: "Daar ben ik nooit bij betrokken geweest." Tot gedetailleerde antwoorden over zijn mogelijke politieke verantwoordelijkheid kwam het niet. De Fin Erkki Liikanen, die lid is van de aftredende Europese Commissie en onder Prodi verder wil, werd dinsdag niet gedwongen om duidelijk te maken in hoeverre hij politiek verantwoordelijk was voor de schorsing van de Nederlandse ambtenaar Paul van Buitenen, vorig jaar december. Deze had eigenhandig een rapport over misstanden bij de Commissie publiek gemaakt. Het parlement haalde evenmin de onderste steen boven bij de ondervraging van de Spaanse kandidaat-Eurocommissaris Loyola de Palacio over haar mogelijke betrokkenheid bij fraude met Europese gelden in haar land.

In nationale parlementen gaan politieke fracties graag in het openbaar de strijd met elkaar aan. In het Europese Parlement gebeurt dat alleen achter gesloten deuren. Er zijn geen regerings- en oppositiepartijen. De politieke groeperingen moeten proberen gezamenlijke conclusies te formuleren. Traditioneel lukte dat eenvoudig, omdat de socialisten en de EVP als de grootste fracties van het Europees Parlement bij belangrijke zaken samenwerkten. Sinds de Europese verkiezingen van afgelopen zomer is dat moeilijker. Een akkoord tussen deze twee politieke groepen is niet meer vanzelfsprekend. Afgelopen maandag maakten de socialisten dan ook een voorbehoud bij kandidaat-commissaris De Palacio. De EVP maakte vervolgens bezwaar tegen de socialist Liikanen.

Toch gaan veel europarlementariërs ervan uit dat al die reserves tenslotte de goedkeuring van de Commissie Prodi niet in de weg zullen staan. Als de socialisten hun bezwaren tegen EVP-ers laten vallen, zullen veel EVP-ers hun kritiek op de socialisten inslikken.

Dat is nodig om gezamenlijk bij de beoogde voorzitter Romano Prodi consessies af te dwingen. Zo wordt overwogen Prodi te vragen dat hij Eurocommissarissen tot opstappen dwingt als de meerderheid van het Europees Parlement dat vraagt. Het Parlement wil zich er namelijk niet bij neerleggen dat het slechts zeggenschap heeft over de aanstelling of het ontslag van de voltallige Europese Commissie en niet over individuele Eurocommissarissen.

Maar Prodi wil de Europarlementariërs geen macht geven die ook de Europese regeringsleiders niet aan hen wensen af te staan en die ook niet in het Verdrag van de EU is vastgelegd. Prodi zei gisteren dat hij pas over nieuwe regels voor de betrekkingen tussen Commissie en Parlement wil praten, nadat hij de goedkeuring voor de benoeming van zijn hele Commissie tot eind 2004 binnenheeft.

( a d v e r t e n t i e s )