NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Vernieuwen KPN stuit op grenzen'

Paul Smits wordt volgend jaar voorzitter van KPN, zo werd gisteren bekend. Volgens hem dreigt de onderneming tegen de grenzen aan te lopen van wat ze aan vernieuwing aankan. "Ik zal de dingen wat minder spectaculair doen dan Wim."

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT

ROTTERDAM, 31 AUG. De ondernemingsraad had volgens KPN-bestuurder Paul Smits slechts een paar minuten nodig om in te stemmen met zijn benoeming tot voorzitter per 1 maart volgend jaar. De gebruikelijke langdurige formele procedure achtte de werknemersvertegenwoordiging niet nodig. Een aanwijzing, meent Smits (52), dat het KPN-personeel zijn benoeming "echt steunt".

De vlotte interne instemming met zijn aanstelling verrast nauwelijks, gezien de manier waarop de opvolger van Wim Dik zich profileert. "De wereld van de telecommunicatie verkeert in een opwindende fase", zegt Smits. "Er is op topniveau veel aandacht voor de winst per aandeel, ondernemingswaarde [op de beurs, red.] en strategische samenwerkingsverbanden. Maar een onderneming moet ook denken in termen van medewerkerswaarde." Volgens hem strijdt KPN niet alleen met concurrenten op de telecommarkt, maar ook op de arbeidsmarkt. " Werknemers vormen een kritische succesfactor. Als werkgever heb je ervoor te zorgen dat zij zich wel voelen." Smits is nu als bestuurslid de stuwende kracht achter operaties als Houdini en Prisma. Hiermee gaat KPN de negatieve gevolgen van reorganisaties te lijf voor werknemers en de kwaliteit van de dienstverlening. Volgens hem dreigt KPN tegen de grenzen aan te lopen van het tempo van vernieuwing dat de onderneming aankan. "De vraag is: tot hoe ver kun je gaan", zegt hij. Om er snel aan toe te voegen: "Het is geen aanleiding om [met reorganiseren] te stoppen." De raad van commissarissen die afgelopen vrijdag instemde met zijn benoeming was volgens Smits op zoek naar iemand met 'een burgemeesterprofiel'. "Het is én, én, én", zegt hij. "Je moet iets weten van telecommunicatie, managementervaring hebben en ook nog een complex bedrijf kunnen doorgronden." Dat hij blijkbaar voldoet aan dit profiel dankt Smits onder meer aan een bewuste carrièrestap eind jaren zeventig. Na een klein decennium "als verkoper" bij het Amsterdamse Koopman en Geveke (voorloper van Getronics) besloot hij dat hij "van dat spoor af moest". Smits: "Ik zag jonge succesvolle verkopers niet altijd even florissant eindigen. Ze werden op den duur vervangen door jongere types." Smits besloot zich "te verbreden" en werd hoofd automatisering van de gemeente Rotterdam. "Ik wilde me vakinhoudelijk bekwamen", zegt Smits, die net als Wim Dik elektrotechniek studeerde in Delft.

Bijna dertig jaar na het behalen van zijn ingenieursdiploma meent Smits: "Als bestuursvoorzitter van een telecombedrijf hoef je niet te begrijpen hoe een ASDL-modem in elkaar steekt. Maar het is wel makkelijk als je weet wat je ermee kan. Ik zou me weinig comfortabel voelen als ik allerlei kreten zou moeten slaken zonder echt te weten waar ik het over heb."

Smits zegt: "Het verandert allemaal zo snel. Je moet het zelf online volgen. Als Internetgebruiker onderken ik zélf het belang van ADSL [een technologie om veel data over de telefoonlijn te transporteren]. Daarvoor hoef ik niet op een rapport te wachten."

Na vier jaar als gemeenteambtenaar trad Smits in 1983 in dienst bij de toenmalige PTT. Daar kwam eind jaren tachtig zijn ervaring in commerciële functies van pas. "We moesten door de eerste fasen op weg naar verzelfstandiging en commercialisering van het staatsbedrijf", zegt Smits. " Ze dachten: 'die heeft buiten gespeeld in de commerciële wereld'. Mede daarom mocht ik in 1988 een van de eerste reorganisaties leiden."

Een knik in Smits' voortvarende carrière dreigde nadat hij in 1996 als algemeen directeur van PTT Telecom de overstap had gemaakt naar Unisource, de mislukte internationale alliantie van KPN met onder andere Swisscom en Telia. Smits ontkent dat tevoren afspraken zijn gemaakt - "ik wilde geen retourtickets, dat zou kunstmatig zijn geweest" - maar na de splitsing van KPN in een post- en een telecomtak keerde hij in 1998 terug op het oude nest. Onder meer wegens ziekte van het intussen overleden bestuurslid J. Kooij zocht KPN Telecom versterking in de top. "Het zat niet in mijn planning", zegt Smits. "Maar oude liefde roest niet."

Nauwelijks twee jaar later maakt hij zijn opwachting als bestuursvoorzitter van KPN. Hij heeft zijn studie en Rotterdamse afkomst gemeen met Wim Dik, maar vooral de verschillen met de huidige extraverte bestuursvoorzitter springen in het oog. Smits zal niet proberen de spraakwaterval en beeldspraakfanaat Dik op eigen terrein te verslaan. "Ik zal de dingen wat minder spectaculair doen dan Wim", zegt hij. "Ik doe de dingen op mijn manier. Je moet iemand niet proberen te imiteren, want dat lukt toch niet."