NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

RAYMOND VAN DEN BOOGAARD
Het ambt van gemeentelijke hondenmepper is in de Mongoolse hoofdstad Ulan Bator geen populaire betrekking, omdat Mongolen honden op één lijn stellen met mensen. Maar ja, de zwerfhonden brengen nu eenmaal ziektes voort, en dus worden ze af en toe toch van gemeentewege doodgeschoten.

De manier waarop de gemeente-ambtenaar die met dit werk is belast zich 's ochtends op zijn werk voorbereidt, een kopje thee drinkt, zijn geweer eens uit het foedraal haalt enzovoort, is ongetwijfeld een van de hoogtepunten in de documentaire State of Dogs, van de Belg Peter Brosens en de Mongool Dorjkhandyn Turmunkh. Ook het doodschieten van de honden is indrukwekkend, zij het iets al te realistisch naar mijn smaak, in beeld gebracht.

En na dit veelbelovend begin zakt de film een beetje in. De gedachte is om een doodgeschoten hond, Baasar, zijn leven te laten vertellen: hoe hij van herdershond na de afschaffing van het communisme naar de grote stad kwam om daar rond te zwerven. Dit verhaal, door een ouderwetse vertelstem verwoord, is dan vervolgens een excuus voor het tonen van zeer fraaie, trage beelden over het Mongoolse leven van alledag. Daaraan is een hoge mate van melancholie niet vreemd. Allemaal ingrediënten van een goede film.

Maar toch is State of Dogs (nogal onbevredigend vertaald als 'Het Rijk der Honden') dat niet echt geworden. Voor een deel komt dat zeker door die commentaarstem, die verbanden suggereert die in beeld niet waar worden gemaakt. De soms zeer mooie opnamen - van een zwangere vrouw, of flatgebouwen naar Sovjet-ontwerp die aan de rand van de stad over een oneindige vlakte uitkijken - worden niet echt tot een samenhangend betoog.

Je zou toch meer willen weten van de achtergrond van wat je ziet: hoe het leven dan echt veranderd is met het 'wegtrekken van de Russen' bijvoorbeeld. En wat er gebeurd is met die herdersfamilie waar Baasar eerst bij woonde, voordat hij aan het zwerven sloeg. Iets naars, suggereert de commentaarstem. Maar ik weet te weinig van Mongolië om te kunnen vermoeden wat voor naars dan.

Dat zou niet erg zijn, als de beelden een verhaal zouden vertellen dat zo dwingend is, dat ze de noodzaak tot uitleg zouden wegnemen. Maar dat gebeurt niet. Het verhaal wordt in beeld ook niet uit het standpunt van de hond geconstrueerd, zodat het hele idee van diens sterven en (zo begrijp ik uit de schriftelijke begeleiding bij de film) aanstaande wedergeboorte als mens als een zwaarwichtig, en enigszins kitscherig concept op de film rust.

Hoe suggestief kunst kan zijn, wordt in State of Dogs gedemonstreerd door de Mongoolse dichter Baatar Galsansukh, die aan het begin en eind van de film een gedicht leest. Ook van hem weet ik niks, ik weet zelfs niet goed wat hij in deze film doet. Maar van zijn teksten gaat een kracht uit, die aan de documentaire als geheel jammerlijk ontbreekt.

Het Rijk der Honden (State of Dogs), Ned.1, 22.50-00.18u.