NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
 S c h a k e l s
Ministerie van Financiën
|
De accijnsaffaire
DE ZAAK SLEEPT zich al een jaar
of drie voort en nóg wil Den Haag niet leren. De wens om een
nationaal milieu- en mobiliteitsbeleid te voeren, de reflex om
gedupeerde minderheidsgroepen tegemoet te komen en het gegeven dat
Nederland deel uitmaakt van de Europese interne markt met zijn Brusselse
regelgeving, zijn onontwarbaar met elkaar in de knoop geraakt. Het gaat
om de accijnsverhoging op brandstoffen die het eerste kabinet-Kok in
1996 voorstelde. Het gold als politiek-ecologisch correct om te
verwachten dat duurdere benzine, diesel en lpg het milieu zouden helpen
en de files zouden bestrijden. Maar aan de andere kant van de opgeheven
grens, in Duitsland en België, bleef de benzine goedkoper. De
Tweede Kamer eiste dat de pomphouders in de grensstreek gecompenseerd
werden voor de verwachte inkomensderving. De Kamer ging akkoord met de
accijnsverhoging per 1 juli 1997, al hielden VVD en CDA bezwaren. De
benzinevlucht nam de voorspelde vormen aan. Politiek Den Haag was het
roerend met zichzelf eens dat de gedupeerde pomphouders steun
verdienden. Maar het kabinetsplan om in een 'zalmstrook' langs de grens
de accijnsverhoging dan maar níet in te voeren, stuitte al in de
vroege zomer van 1997 op een blokkade van de Europese ministers van
Financiën.
Vervolgens kwam het kabinet met inkomenssteun voor de pomphouders in een
strook van tien kilometer langs de grens. Daartegen waarschuwde de
Haagse rechtbank, in de zomer van 1997, dat het in strijd was met de
Europese regelgeving. Toen Eurocommissaris Van Miert (Mededinging) eind
1997 een onderzoek naar oneigenlijke staatssteun aankondigde, was de
politieke verontwaardiging van Den Haag ofwel gespeeld ofwel ingegeven
door oogkleppen. Intussen daalden de internationale energieprijzen en
gingen de brandstofprijzen aan de pomp omlaag. De markt deed het effect
van de accijnsverhoging teniet.
WE ZIJN NU twee jaar verder. Brussel heeft, zoals viel te verwachten,
een streep door de inkomenssteun aan de pomphouders gehaald. Minister
Zalm (Financiën) heeft laten weten geen mogelijkheden te zien voor
nieuwe steunmaatregelen en is door Brussel verplicht om een deel van de
al verstrekte steun terug te vorderen. De files in Nederland zijn
alleen maar langer geworden. De brandstofprijzen zijn de afgelopen
maanden sterk gestegen als gevolg van de veranderde situatie op de
internationale oliemarkten. Een neveneffect hiervan is dat de
accijnsinkomsten voor de schatkist vanzelf toenemen. Duitsland heeft op
1 april al een ecoheffing op benzine ingevoerd. Maar nog is de boodschap
niet doorgekomen. Brancheorganisaties van pomphouders en het midden- en
kleinbedrijf overwegen in een kort geding tegen de staat compensatie te
eisen. Een Limburgs CDA-Kamerlid roept Zalm op met de terugvordering
geen haast te maken. Een Groningse VVD'er vindt dat het kabinet
tóch iets voor de pomphouders moet doen.
DE CONCLUSIE is duidelijk. In Den Haag beseft nog steeds niet iedereen
dat Nederland deel uitmaakt van de Europese interne markt waarin
afspraken gelden ten aanzien van mededinging en staatssteun.
Brandstofaccijnzen, milieu- en mobiliteitsbeleid behoren tot het
nationale domein, maar de EU-landen kunnen geen eigen beleid voeren
zonder over de grens te kijken. Voor de nieuwe Eurocommissaris Interne
Markt ligt er een dankbare taak om aan enige informatieverstrekking in
Nederland te doen over de werking van Europa.
|
NRC Webpagina's
19 AUGUSTUS 1999
( a d v e r t e n t i e s )
|