NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Arts in de politiek

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 12 AUG. In Nederland was Henk Chin a Sen een volslagen onbekende, toen hij in na de militaire coup in 1980 premier van Suriname werd. De gisteren in Paramaribo overleden Chin a Sen was een internist van onbesproken gedrag en dat maakte hem en in de ogen van couppleger Desi Bouterse de juiste man om een burgerregering te leiden. Chin a Sen kwam uit de Partij Nationalistische Republiek (PNR), die onder leiding van de creools nationalist Eddy Bruma sinds de jaren zestig de onafhankelijkheid van Suriname nastreefde. Maar echt actief was hij niet geweest. Het was Bruma die hem als kandidaat-premier naar voren schoof. Een half jaar later werd Chin a Sen ook president.

De Nederlandse regering zag in de medicus de garantie voor behoud van de democratie. Het was in de periode dat ook de meeste Surinamers nog positief dachten over de sergeantencoup, als een welkome verandering na jaren van stagnatie vanaf de onafhankelijkheid in 1975. Chin a Sen wekte vertrouwen met een pragmatisch regeringsprogramma. Een belangrijk punt was verkiezingen in oktober 1982.

Maar al snel raakte Chin a Sen verzeild in een competentiestrijd met de militairen. Deze omringden zich steeds meer met politici van kleine radicale partijen, die Bouterse als sterke man naar voren wilden schuiven. De militairen lieten zich door de Cubaanse missie adviseren en ontwikkelden plannen voor een volksdemocratie. Een door Chin a Sen gepresenteerde ontwerp-grondwet vond bij de militairen geen genade, omdat hierin voor hen geen machtspositie was weggelegd.

Eind 1981 waarschuwde Chin a Sen dat "kwade machten de samenleving dreigen over te nemen". Enkele duizenden Surinamers maakten van zijn verjaardagsfeest in het presidentieel paleis een demonstratie van aanhankelijkheid. Korte tijd later trad hij op verzoek van Bouterse toch af na een weigering afstand te nemen van de beloofde verkiezingen. De 'oude' partijen hadden hem nooit gesteund, omdat hij met de militairen had samengewerkt.

Na de decembermoorden op vijftien opposanten van Bouterse in 1982 gaf Chin a Sen vanuit Nederland als voorzitter van de Raad voor de Bevrijding van Suriname jarenlang leiding aan het verzet tegen de militaire dictatuur. Maar de beweging boekte nooit echt resultaat. Later zocht Chin a Sen contact met het Junglecommando van Ronnie Brunswijk. Chin a Sen ontsnapte waarschijnlijk aan de dood toen in 1985 in het gebouw van de Bevrijdingsraad in Rijswijk drie musici werden vermoord. De politie vermoedde dat de aanslag was gericht op de toevallig afwezige Chin a Sen.

Chin a Sen keerde vier jaar geleden terug naar Paramaribo en hervatte zijn internistenpraktijk. "Ik ben medicus en geen politicus", zei hij eens.

( a d v e r t e n t i e s )