NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Treinongelukken zijn in India aan de orde van de dag. Kenners voorspelden al lang dat een botsing van de omvang van zondag zich zou voordoen.

Door onze correspondent ROB SCHOOF

NEW DELHI, 3 AUG. Het aantal treinrampen kan in India alleen maar groter worden, waarschuwde de Federatie van Spoorwegbeambten twee jaar geleden na een treinramp in Centraal-India waarbij 84 mensen de dood vonden. De druk op het enorme, maar ernstig verouderde spoornet van India werd te groot: er kwamen te veel nieuwe treinen en er werd te weinig geld besteed aan het hoogstnoodzakelijke onderhoud van de sporen.

Bijna elke dag gaat het ergens in India mis. De meldingen van incidenten, ontsporingen of ongelukken op het Indiase spoorwegnet behoren tot de routinematig geschreven berichten op de voorpagina's van de kranten. Jaarlijks komen op de sporen honderden mensen om het leven. De frontale botsing die zondagavond in West-Bengalen mogelijk vijfhonderd passagiers het leven kostte was slechts een kwestie van tijd, zo zeggen de critici. "Indian Railways, ooit de trots van India, is verworden tot een hel op wielen", schreef de Times of India vanochtend in een hoofdartikel. Achterstallig onderhoud en een schrijnend gebrek aan modernisering worden genoemd als de belangrijkste oorzaken van de ongelukken en ontsporingen op de Indiase spoorwegen.

India heeft, na China, het grootste spoorwegnet van de wereld. Bijna zeventigduizend kilometer spoor verbinden steden en dorpen tot in vrijwel alle uithoeken van het land. Dagelijks maken naar schatting dertien miljoen passagiers gebruik van twaalfduizend treinen, omdat het nu eenmaal de goedkoopste manier is om de lange afstanden van het subcontinent te overbruggen, van de oude treintjes in de Himalaya's tot de uitgestrekte vlakten en plateaus in het binnenland. Doordat India geen snelwegen heeft en binnenlandse vluchten nog duurder zijn dan in Europa bestaat voor de modale, arme Indiër geen enkel realistisch alternatief.

De enorme druk op de krakende sporen - het grootste deel van het netwerk werd vanaf de vorige eeuw aangelegd onder de Britse overheersers - eist steeds vaker zijn tol. "Sinds 1951 is het vrachtverkeer op de sporen met ruim zeshonderd procent toegenomen, het vervoer van passagiers met meer dan vijfhonderd procent", zegt M.K. Mishra, voormalig lid van de raad van bestuur van de spoorwegen. "Tegelijkertijd is de capaciteit van het netwerk met tweehonderd procent uitgebreid."

Hoewel Indian Railways zo'n anderhalf miljoen werknemers in dienst heeft is de druk op het personeel te groot geworden om de veiligheid te kunnen garanderen, menen veel spoorwegbeambten. Stress op de locomotieven en de stations en een niet aflatende stroom van treinen geven seinwachters, machinisten en spoorwegwerkers nauwelijks de tijd om hun werk volgens de regels te doen. Van de vierhonderd incidenten die zich jaarlijks voordoen is volgens de statistieken een kleine zeventig procent te wijten aan menselijke fouten, zegt Mishra. Weliswaar stak Indian Railways de afgelopen jaren veel geld in een signaleringssysteem, maar in de praktijk blijkt regelmatig dat spoor- en seinwachters of zelfs machinisten de signalen negeren om tijd te winnen en in te lopen op vertragingen. "De spoorwegen zijn voor een aanzienlijk deel aangewezen op de werknemers", zegt een oud-spoorwegambtenaar.

Drukte en slijtage fatale combinatie

"Zolang er geen totale automatisering komt behoren dit soort ongelukken tot de risico's van het treinvervoer." Dat het aantal slachtoffers bij Indiase treinrampen altijd hoog is heeft te maken met de aantallen passagiers die worden vervoerd op de honderden meters lange treinen. De twee treinen die gisteren in West-Bengalen frontaal op elkaar botsten vervoerden volgens de spoorwegen in totaal ruim tweeduizend passagiers. Bovendien reizen op veel treinen veel passagiers 'zwart' mee - zittend of liggend in de gangpaden of in sommige streken van India zelfs zittend op het dak.

India werd alleen al de afgelopen vijf jaar vijftien keer opgeschrikt door grote treinongelukken. Nog maar twee weken geleden vielen zeventien doden toen bij de stad Agra een goederentrein in botsing kwam met een passagierstrein. In november vorig jaar vielen in Punjab 210 doden toen twee treinen met elkaar in botsing kwamen. In augustus 1995 kwamen bij een botsing in de noordelijke deelstaat Uttar Pradesh zeker driehonderdvijftig mensen om het leven. De overgrote meerderheid van de treinongelukken in India wordt veroorzaakt door menselijke fouten.

Ook het ernstigste treinongeluk uit de wereldgeschiedenis gebeurde in India: in 1981 kwamen naar schatting achthonderd mensen om toen een trein in de deelstaat Bihar door een cycloon in een rivier werd gesmeten.

( a d v e r t e n t i e s )