NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 31 JULI. De twee grootste militaire vakbonden zijn verbaasd dat het openbaar ministerie pas onlangs informatie heeft gekregen over vermeend rechtsextremistisch gedrag van Dutchbat-militairen in Srebrenica.

De Algemene Federatie van Militair Personeel (AFMP) en de Algemene Christelijke Organisatie van Militairen (ACOM) wijzen er beide op dat er al in 1995 signalen en geruchten waren over soldaten met extreem-rechtse ideeën en gedragingen. Voorzitter B. Snoep van de AFMP zegt het zich "niet te kunnen voorstellen" dat daarvan geen melding is gemaakt aan de leiding van Dutchbat en de Koninklijke Landmacht. "Ik wil weten op welk niveau deze zaken zijn doorgegeven en of er tuchtrechtelijk tegen is opgetreden. Bovendien kan je je afvragen waarom dit soort feiten destijds al niet gemeld zijn aan justitie", aldus Snoep. Een klein aantal Dutchbat-militairen zou zich in Srebrenica schuldig hebben gemaakt aan het regelmatig brengen van de Hitlergroet. Ook zouden ze moslims en allochtone medesoldaten hebben gediscrimineerd en zouden ze over de radio Duitse legertermen uit de Tweede Wereldoorlog hebben gebruikt.

Voor Snoep staat inmiddels vast dat het onderzoek van de commissie-Van Kemenade, die in het najaar van 1998 de gang van zaken rond Srebrenica onderzocht, "op zijn minst onvolledig" is geweest. Volgens hem moet de Tweede Kamer nu "het heft in eigen handen nemen". De AFMP is voor een gericht parlementair onderzoek, of zelfs voor een enquête, naar de informatiestromen over Srebrenica. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) moet volgens Snoep gewoon doorgaan met het grote onderzoek naar de val van de enclave. "Maar daarnaast moet er nu eens duidelijkheid komen over wie wat en op welk moment wist."

Voorzitter P. Gooijers van de ACOM daarentegen wil het onderzoek van het NIOD afwachten. Hij wijst erop dat de zaak over de rechts-extremistische Dutchbatters eerst door het openbaar ministerie moet worden bekeken. "Als het waar is, is het natuurlijk zeer laakbaar gedrag en buitengewoon slecht voor de beeldvorming over de krijgsmacht." Gooijers wil ook weten of de incidenten ooit officieel zijn gemeld en, zo ja, op welk niveau.

Op dit moment wordt nog op ten minste drie verschillende terreinen - historisch, justitieel en politiek - onderzoek verricht naar de val van de moslimenclave Srebrenica in juli 1995. Het NIOD is sinds najaar 1996 bezig met een wetenschappelijk onderzoek in opdracht van het kabinet en de Tweede Kamer.

Veel onderzoek naar Srebrenica

Eind volgend jaar zou een eerste rapportage van het NIOD-onderzoek klaar moeten zijn.

Daarnaast heeft het OM in Arnhem nog een aantal zaken in behandeling, waaronder dus het onderzoek naar mogelijk rechts-extremistische uitingen van Dutchbatters in de enclave. Dit onderzoek is opgestart omdat in rapporten van de Militaire Inlichtingendienst (MID) aanwijzingen stonden voor dit gedrag.

De meeste andere zaken zijn begonnen naar aanleiding van het rapport- Van Kemenade. Hieronder bevindt zich het onderzoek naar het aanrijdingsincident met een YPR-voertuig in de nacht van 11 op 12 juli 1995, dat weer heeft geleid tot een uitgebreider onderzoek naar negen andere aanrijdingsincidenten.

Ook bekijkt het OM de verdwijning van een fotorolletje dat in 1994 door een Dutchbatter werd ingeleverd, maar zoek is geraakt. Verder heeft het openbaar ministerie sinds begin dit jaar nog een zaak in behandeling die gaat over het niet-verstrekken van medische hulp aan moslimvluchtelingen.

Los van het wetenschappelijk en justitieel onderzoek is de tijdelijke Commissie Besluitvorming Uitzendingen van de Tweede Kamer, onder voorzitterschap van B.Bakker (D66), sinds 24 maart 1999 bezig met een breder onderzoek naar Nederlandse participatie aan vredesoperaties. De Kamer heeft regelmatig over de 'kwestie-Srebrenica' gesproken, maar een meerderheid voor een parlementaire enquête was er nimmer. De commissie-Bakker voert een opdracht uit van de inmiddels opgeheven commissie-Blaauw uit 1998, die concludeerde dat een parlementaire commissie zou moeten onderzoeken hoe de politieke besluitvorming bij vredesoperaties als die van Dutchbat verbeterd kan worden. De commissie- Bakker heeft van de Kamer maximaal een jaar de tijd gekregen om met een eindrapportage te komen. In januari zouden hoorzittingen moeten worden gehouden over het uitzenden van militairen.

In de herfst komen de Verenigde Naties met een rapport over voormalige enclaves in Bosnië komen.

OM begint onderzoek Srebrenica (28 juli 1999)

Affaire Srebrenica. Reeks artikelen uit NRC Handelsblad over de affaire die speelde in 1998.

( a d v e r t e n t i e s )