NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Iraanse studenten demonstreren. Maar er is vooralsnog nauwelijks een gestructureerde organisatie en evenmin een charismatische leider.

Door CHRISTOPHE DE ROQUEFEUIL

TEHERAN, 13 JULI. Evenals 20 jaar geleden schreeuwen de studenten in Teheran 'Weg met de dictatuur!' maar hun demonstraties zijn spontaan, niet zoals de gestructureerde beweging die indertijd de sjah ten val bracht en ayatollah Khomeiny de macht opleverde. Deze studenten waren toen nog niet geboren, of nog heel jong. Zij scanderen de leuzen die zij van hun ouders hebben geleerd, toen die het keizerlijke regime van de Pahlavi's omverwierpen. Maar ze aarzelen tussen hervorming en een omwenteling.

"Wij willen geen nieuwe revolutie, maar hervormingen. Als we opnieuw revolutie maken, wordt het land als het Afghanistan van de (ultra- islamitische) Talibaan", denkt Simah, een derdejaars studente medicijnen die zondag bij de Universiteit van Teheran kwam demonstreren. Maar Ali, 22 jaar, student architectuur, is radicaler. Wat hem betreft "moet alles veranderen, snel en compleet". Indertijd begonnen de protesten op dezelfde centrale plek waar nu wordt gedemonstreerd, de Universiteit van Teheran, aan de weg Sjah Reza die nu de Boulevard van de Revolutie is geworden. Het motto van toen, 'Onafhankelijkheid, Vrijheid, Islamitische Republiek' is echter geseculariseerd. Na 20 jaar islamitisch bewind scandeert men 'Iraanse Republiek'. De studenten, die vorige week door het hardhandige politie-ingrijpen tegen een studentenbetoging in beweging werden gebracht, zijn voorlopig niet erg georganiseerd. Er zijn verscheidene verenigingen van studenten in actie, maar er is nog geen charismatische leider uit de menigte opgestaan.

In feite blijft de hervormingsgezinde president, Mohammad Khatami, de werkelijke held van de studenten. Voor hem hebben ze in 1997 massaal gestemd en van hem zijn overal portretten te zien.

De eisen van de studenten lijken ook op het programma van de president, die echter bij de uitvoering daarvan zwaar wordt gehinderd door het verzet van de conservatieve factie. Behalve ontslag en berechting van de politiecommandant willen ze persvrijheid, civiele en politieke vrijheden en culturele ontspanning.

Er is echter ook wel kritiek op de president te horen: "Deze crisis is de laatste kans van Khatami; als hij nu niet tussenbeide komt is hij de volgende keer aan de beurt om te worden gekritiseerd", zegt Mohsen (23). Talrijke politieke persoonlijkheden uit de omgeving van de president hebben de laatste dagen bezoeken gebracht aan de studenten. Onder hen zijn Faezeh Hashemi, dochter van oud-president Hashemi Rafsanjani, parlementslid, activiste voor vrouwenrechten en uitgeefster van de door de conservatieven verboden krant Zan (Vrouw), en de voorzitter van de in februari gekozen gemeenteraad van Teheran, Abdollah Nouri, oprichter van de jonge pro-democratische krant Khordad (naar de maand waarin Khatami werd gekozen). Bij de studenten zijn ook kleine, nationalistische en liberale oppositiepartijtjes die door het regime worden gedoogd, populair. Talrijke studenten hebben portretten bij zich van Darioush Forouhar, die vorig najaar samen met zijn vrouw werd vermoord, naar later bleek door leden van de inlichtingendienst. Ook Mossadeq, de vader van het Iraanse nationalisme die in de jaren vijftig door de Amerikanen werd afgezet, figureert onder hun helden. (AFP)

Betoging leidt tot geweld in Teheran
(12 juli 1999)
Crisis Iran misrekening conservatieven

( a d v e r t e n t i e s )