NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Vrachtvervoer verstikt Europa'

Behalve met files op de weg heeft minister Netelenbos (Verkeer) te kampen met files op het spoor en in de lucht. In een vraaggesprek waarschuwt de minister vooral voor de dreigende verstikking van het Europese wegennet.

Door onze redacteuren
FLORIS VAN STRAATEN en THEO WESTERWOUDT

DEN HAAG, 9 JULI. Vervoerders van vracht over de weg kunnen wat minister Netelenbos betreft hun borst nat maken. Ze is vastbesloten hen zwaarder te gaan belasten. "Je moet kijken naar alle kosten, inclusief de belasting van het milieu", aldus de minister in haar sober ingerichte werkkamer aan de Plesmanweg in Den Haag. "Bij wegen hebben we die discussie tot nu toe niet gevoerd. Daar wil ik wat aan doen, al moet dat in Europees verband geregeld worden."

Door het vrachtvervoer over de weg zwaarder te belasten hoopt Netelenbos de transportondernemingen in de toekomst te stimuleren gebruik te maken van de Betuweroute, die thans wordt aangelegd en die in 2005 gereed moet zijn. Over het belang daarvan kent de minister ondanks aanhoudende kritiek op de baten voor economie en milieu niet de geringste twijfel. "Nederland is nu eenmaal een transportland. Dan kun je echt niet toe met alleen water en wegen. Daar hoort goederenvervoer over het spoor gewoon bij. En op het ogenblik is het spoor al overvol. Ik ben ervan overtuigd dat het helemaal vastloopt als we de Betuwelijn niet aanleggen."

De minister is er bovendien van overtuigd dat elke grote haven behoefte heeft aan een goede spoorverbinding met zijn achterland. "Je ziet het ook in België. De Belgen spreken ons nu heel fors aan op het spoedig weer openstellen van de IJzeren Rijn." Netelenbos zegt best mee te willen werken aan deze spoorverbinding tussen Antwerpen en Mönchengladbach via Nederland. "Dat reactiveren van de IJzeren Rijn gaat ook gebeuren." Over de termijn waarop dat gebeurt en over het traject - oostelijk van Roermond of via Venlo - laat ze zich echter nog niet uit.

Ze toont zich in het geheel niet onder de indruk van ramingen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat herhaalde deze week dat er niet of nauwelijks gunstige gevolgen zijn te verwachten voor het milieu van de aanleg van de Betuwelijn. Volgens Netelenbos gaat het RIVM er te gemakkelijk van uit dat er rond 2010 nog slechts vrachtwagens zullen rijden, die relatief weinig schadelijke stoffen uitstoten.

Het RIVM heeft het milieu-effect van de Betuwelijn volgens Netelenbos ten onrechte beperkt tot Nederland. "Het vrachtverkeer wordt een gigantisch probleem in Europa. Wij in Nederland houden al rekening met een stijging van het aantal vrachtauto's met 40 procent in 2010, inclusief een verlegging van het vrachtvervoer van de weg naar het spoor. De Duitsers zijn dat lange lint van Nederlandse vrachtwagens op hun wegen bovendien meer dan zat. Ze hebben met ons een akkoord gesloten voor de Betuwelijn, en ook de Zwitsers willen met ons samenwerken om het vrachtvervoer van Nederland via Duitsland en Zwitserland naar Italië beter te regelen."

Ook in de lucht en op de luchthavens vormen zich steeds meer files. Netelenbos verzet zich fel tegen suggesties van directeur P. Legro van Transavia dat ze te weinig zou ondernemen tegen de vertragingen van vliegtuigen.

"Legro probeert de schuld naar mij te verschuiven en zegt dat de minister zich alleen druk zou maken over snelle motoren op de weg in plaats van de problemen in de luchtvaart. Dat zie ik heel anders. Wij achten een verruiming van het Europese luchtruim van groot belang. Maar ook de luchtvaartmaatschappijen coördineren hun vluchten vanaf regionale luchthavens veel te weinig."

De pijn zit hier in het sterk toenemende charterverkeer via kleinere luchthavens in Europa. Volgens de minister maken de chartermaatschappijen en ook de KLM afspraken met touroperators voor vakantievluchten waarvoor geen ruimte is gereserveerd. "Vervolgens ontstaan er dan problemen bij de planning. Transavia, Martinair, Air Holland en de KLM moeten zich sterker inzetten om die beter op elkaar af te stemmen. Het probleem wordt nog verergerd door de kleine marktpartijen zoals EasyJet die aan prijsdumping doen."

Netelenbos is "al heel blij" met afspraken die ze onlangs met het departement van Defensie heeft gemaakt over een beperking van de ruimte voor militaire vluchten, "Dat biedt de burgerluchtvaart een tamelijk grote verruiming. Daardoor kunnen de vliegtuigen van en naar Schiphol nu veel beter worden begeleid. De praktische kanten hiervan worden nog nader uitgewerkt." Daarnaast bepleit Nederland in Europees verband sterk de noodzaak tot een betere coördinatie van het luchtverkeer, aldus de minister, door grotere bevoegdheden voor Eurocontrol en toepassing van moderne technologie. Die maakt het mogelijk om meerdere luchtlagen te benutten en de afstand tussen vliegtuigen te verkleinen. "Onze Nederlandse luchtverkeersleiding ontwikkelt daar nu modellen voor. Zo'n nieuw systeem kan echter alleen goed werken als het bij wijze van spreken van De Noordzee tot de Zwarte Zee wordt toegepast. In een aantal landen beschikt men niet over voldoende gekwalificeerd personeel en apparatuur. Om daar iets aan te doen heb ik met Griekenland, Roemenië en Bulgarije afgesproken dat ze hier trainingsprogramma's komen volgen." Netelenbos is het eens met Neil Kinnock, de demissionaire Europees Commissaris van Transportzaken, dat de rol van Eurocontrol veel sterker moet worden. "Het aantrekkelijke is dat die organisatie een veel groter deel van Europa omvat dan de vijftien EU-lidstaten. Maar dan heb je het wel over een beperking van de nationale autonomie van landen. Je geeft de Commissie bevoegdheden om afspraken te maken, ook op het gevoelige punt van de militaire luchtvaart, die voor alle lidstaten dominant zijn. In Brussel wordt nu onderzocht of zo'n mandaat voor de Commissie juridisch wel houdbaar is."

De minister verheelt niet dat het nog wel even kan duren voor het zover is. " Sommige landen, zoals Frankrijk, stribbelen nog tegen bij het overdragen van bevoegdheden aan Eurocontrol. De Fransen zeggen dat vooral aanpassingen in het voor militairen gereserveerde luchtruim tijd vergen."

Op de weg, op het spoor, in de lucht: de infrastructuur van Nederland raakt steeds voller. Tussen 1983 en 1998 is het aantal vliegbewegingen op Schiphol en de vier regionale luchthavens in Nederland verdubbeld, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Op het spoor bedroeg in die periode volgens NS en CBS de toename van het aantal reizigerskilometers 65 procent. Op de snelwegen en op het secundaire wegennet werd vorig jaar vijftig procent meer gereden dan vijftien jaar geleden, aldus het CBS. De toegenomen mobiliteit is voor een belangrijk deel een gevolg van de economische hoogconjunctuur van de afgelopen jaren. Op de weg is vooral het toegenomen woon-werkverkeer een grote fileveroorzaker. In de lucht leveren de vakantiecharters een forse bijdrage aan de congestie.

( a d v e r t e n t i e s )