NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Een liefdevol verhaal over terug naar de provincie. In Het andere Gezicht, dat goed op dreef is en gelukkig geen zomerstop kent. Daniël Lohues, de lead-zanger van de Drentse groep Skik, nationaal meisjes-idool, had het niet uitgehouden in Utrecht. Te ver van zijn Drentse geboorteplaats Erica. Hij had er wel van geleerd, van de grote stad. Hij voelde zich gewoon niet thuis. Zijn identiteit kwam er niet tot zijn recht. Hij zingt nog wel in Utrecht en het publiek brult mee, in zijn Drentse dialect: ik wil wel graog naor huus.

De camera volgde hem over veld en beemd, terwijl het zonlicht door het bewolkte zwerk speelde. Het orgel van de katholieke kerk waar hij vroeger misdienaar was, liet hij daveren met Bach. Dat kan hij dus ook. De absolute muziek, vindt hij. Op schilderachtige locaties zong hij zijn Drentse liedjes in die onbenoembare mengeling van blues, regggae, rock. De teksten stralen immense tevredenheid uit. "Wie doet mij wat?" zingt hij in zijn fietsballade Op Fietse: "De banden vol met wind. Ik heb ja niks te klagen". Er is veel veranderd sinds de jaren zestig. 't Giet zoals 't giet is een topper. Laat de regen maar komen.

"Is dat niet een gemakkelijk antwoord?", vroeg de interviewer van de links-evangelische IKON. "Dat is nou juist zo mooi", antwoordde de vroeg-wijze Lohues. "Dat je hele moeilijke vragen gewoon af kunt doen met 'het gaat zoals het gaat'." Hier was een generatiekloofje tussen de gespreksgenoten.

Maar wat zoekt hij daar in Drenthe? Erica is Erica niet meer. Iedereen heeft dertig zenders op de kabel of de schotel, een auto en internet. De Blokker heeft het zelfde aanbod als in Amsterdam. Om de hoek woont Hans Wiegel in zijn nieuwe villa. Drenthe is vol aangespoelde randstedelingen die verlangen naar een rustiek woondecor. En het Drents is het Drents niet meer, want hoe komt het dat ik bijna al die Skik-teksten kan verstaan? Lohues reist het land door om te zingen. De provincie bestaat niet meer in Nederland en Lohues is geen provinciaal. Toch was er wel contrast met het interview op ZDF, woensdagnacht, met de Amerikaanse historicus van Duitse afkomst Fritz Stern van Columbia University, nu 73. Nederlanders zien nog verschil tussen Erica en Utrecht. Voor Europeanen bestaat Europa alleen als bureaucratische, maar niet als gevoelsmatige eenheid. Maar Amerikanen herkennen wel een Europese identiteit.

Het interview van meer dan een uur in Sterns New Yorkse appartement ging lang over Duitsland dat nu van de Bonner republiek overgaat tot de grotere Berlijnse. De jood Stern die in 1938 met zijn ouders kon vluchten geeft Duitsland nu een tweede kans op een historische rol. De eerste had ze in 1914 verspeeld. Stern heeft de toenemende terreur vanaf Hitlers machtsovername in 1933 aan den lijve ondervonden en verloor veel familieleden. Toch is hij subtieler dan zijn in Amerika geboren Harvard- collega Daniel Goldhagen. Stern erkent ook dat de nazi's veel steun hadden onder de bevolking, zeker na de oorlogssuccessen in 1940. Hij schreef veel over de cultuurpessimistische en irrationele achtergronden van het nazisme. Maar hij werd milder door de Duitsers die hij na de oorlog leerde kennen. Hij hield ook contact met Duitse sociaaldemocraten die bij zijn vader patiënt waren geweest. Opmerkelijk was zijn beschrijving van een bezoek in 1979 aan zijn geboorteplaats Breslau, nu Pools. Zijn geboortehuis stond er niet meer, wel het huis van zijn grootmoeder. In de zitkamer hing een foto van Auschwitz. De bewoner had daar in de oorlog gevangen gezeten omdat hij Pools officier was. In zijn arm was zijn kampnummer gebrand. "Ik schudde hem de hand", zei Stern. "Hij had ondergaan wat mij bespaard was gebleven." Het deed hem goed dat zo iemand in het huis van zijn grootmoeder woonde. Ze zouden het in Servië en Kosovo moeten uitzenden.