NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Verplicht op vakantie in Nederland om het mijeu te sparen, het lijkt me geen pretje. Stel je voor dat we allemaal bij toerbeurt in een kluwen van scheerlijnen op een Nederlandse camping moeten staan van de minister van Vrom die zelf wél in het vliegtuig mag, ja zelfs moet, om de wereld te vertellen hoe gezellig en mijeuvriendelijk het toegaat in de Nederlandse tent.

De RVU sloot gisteren haar serie af over mijeuvriendelijk leven: Wat koop ik ervoor? Deze omroep verzorgt graag de voorlichting voor een ministerie, dit keer Vrom, dat een project op touw had gezet om twaalf huishoudens veertig procent energie te laten sparen. Tegen twintig procent meer inkomen. Het was een ambtelijke nota in beeld, doctrinair, droog en humorloos. Drie documentaires over drie energiebesparende huishoudens. Over de in beeld te brengen menscategorieën moet binnen de geledingen lang zijn gedebatteerd. Tenslotte volgde de RVU een bijstandsmoeder, een stel samenwonende vrouwen en als postscriptum twee vader-moeder-gezinnen. Elke documentaire volgde het zelfde patroon van bezuinigingen. Meer diensten van de tuinman, het restaurant, de behanger of de kapper en minder reizen en winkelen. Ik miste concrete rekenvoorbeelden van energie en kostprijs. Die zijn toch met beeldanimatie van een rinkelende kassa in beeld te brengen? De mensen moesten hun aankopen wegen. Want zwaar betekent veel energie. Maar wat doe je met een loodzware kast die eeuwenlang meegaat? Er zijn veel van dat soort moeilijke dilemma's.

Het koppel vrouwen zag ik vreugdeloos bij grijs weer op een Nederlandse camping zitten. Anders gingen ze altijd naar het zonnige buitenland. Nu gingen ze vroeg naar bed. En ze vonden het geweldig, zeiden ze. De minister van milieu kwam thuis bij hen op bezoek om hen te prijzen. Zouden ze nog steeds zo leven?

De twee vader-moeder-gezinnen hadden het grondig aangepakt. Zo grondig dat een volwassen dochter uit huis was vertrokken omdat ze het niet meer kon aanzien. Toen ze op haar nieuwe kamer werd geïnterviewd barstte ze in huilen uit. De 'constante druk dat je overal rekening mee moet houden' was haar te zwaar gevallen. Het andere echtpaar had ontdekt dat je zomaar een kinderoppas kon aannemen en dan 's avonds uit kon gaan. Eerst maakten ze zich nog zorgen of het wel goed ging thuis maar ze raakten eraan gewend. Op wat voor planeet leefden die mensen eerst dat ze nooit een kinderoppas hadden gehad? Gisteren het slotdebat van specialisten onder leiding van Koos Postema. Nu ja, debat, de deelnemers waren het roerend eens. Iedereen kan energiezuinig leven en het is nog leuk ook. Waarom doet dan bijna niemand het? Die vraag miste ik. Niet voor niets kregen de energiespaarders 20 procent meer te besteden. Een zuivere diensteneconomie veronderstelt flinke inkomensverschillen. Als een schoonmaakster evenveel verdiende als ik, zou ik haar nauwelijks in huis kunnen halen, zeker niet met al die sociale lasten erbij. Dankzij goedkope energie zijn die verschillen gelijk getrokken. Vroeger was er een hiërarchie van verbruik. De rijken hadden een huishoudster en de huishoudster had niets. Nu kan de schoonmaakster zich weliswaar zelf geen schoonmaakster veroorloven maar ze heeft een prachtig volkstuinhuis en vliegt naar Tenerife. Het kost allemaal weinig. En dat broeikaseffect, waar het allemaal om is te doen, ligt niet zo vast als Vrom het voorstelt. Maar de RVU houdt niet van het stellen van vragen. Kennis brengt de idealen in gevaar. De RVU is geen volksuniversiteit maar volksopvoeding. Een handjevol vormingswerkers die dromen van een natie op gezondheidssandalen. Een andere wereld dan die van de kijker. Ik wil best zuinig aan doen. Meer fietsen, meer trein, minder autorijden, duurzamer inkopen. Maar een uitzending van de RVU doet me verlangen naar champagne in de eerste klas van een Boeing. Ik ben benieuwd naar het volgende RVU-project. Onder streng toezicht van minister Herfkens op ecosafari? Met het vliegtuig?