NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 21 JUNI. De gratis kranten Metro en Sp!ts zijn vandaag in Nederland geïntroduceerd. Beide bladen werden vanmorgen uitgedeeld aan reizigers in het openbaar vervoer in de Randstad.

De kranten willen de reizigers in twintig tot dertig minuten informeren over het laatste nieuws. Daarbij wordt hoofdzakelijk gebruikgemaakt van berichten en illustraties van Nederlandse en buitenlandse persbureaus. De inkomsten moeten komen uit de advertenties.

Aanvankelijk zou Sp!ts, een uitgave van De Telegraaf met een oplage van 120.000, pas in juli verschijnen, maar eind vorige week is toch besloten om tegelijk met Metro te verschijnen. Metro is een uitgave van de Zweedse Modern Time Group en heeft een oplage van 250.000. Het blad verscheen al in Stockholm, Gotenburg, Praag en Boedapest. Zowel Metro alsook Sp!ts bericht vandaag op de voorpagina over de ontdekking van concentratiekampen in Kosovo.

De Nederlandse Dagbladpers (NDP) ziet enkele risico's in het verschijnen van de nieuwe bladen. Als Metro en Sp!ts aanslaan, moeten bestaande dagbladen de concurrentie met elkaar aangaan, waardoor sommige in een negatieve spiraal terecht zouden kunnen komen, aldus een woordvoerder van de NDP.

Een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) zegt de komst van de nieuwe kranten toe te juichen. "Hoe meer kranten hoe beter, wat ons betreft. Dat komt de pluriformiteit van de pers alleen maar ten goede."

Krantenoorlog om forens in ochtendspits

Vanaf vandaag krijgen reizigers in het openbaar vervoer de gratis kranten Metro en Sp!ts. "Superkort nieuws dat snel te verhappen is."

Door onze redacteuren

AMSTERDAM, 21 JUNI. Twintig meter voor het Centraal Station in Amsterdam deelt een promotieteam Sp!ts uit. Forenzen die net uit de tram stappen, steken gretig en gehaast een exemplaar onder de arm. In de stationshal worden de reizigers opnieuw aangesproken, nu door concurrent Metro. "Sommige mensen zeggen dat ze er al een gekregen hebben, zegt Hanneke Mulder, een 21-jarige studente die deze ochtend bijverdient door Metro te verspreiden. "Anderen hebben door dat Metro en Sp!ts twee verschillende kranten zijn en willen ze gaan vergelijken."

De eerste nummers van de gratis kranten Metro en Sp!ts werden vandaag uitgedeeld op de stations in de Randstad. Na succesvolle introducties in onder andere Stockholm, Praag en Boedapest lanceert het Zweedse Media Times Group het gratis dagblad Metro in Nederland. Sp!ts is het tegenoffensief van De Telegraaf. Metro zal vier weken lang persoonlijk overhandigd worden aan de reiziger, daarna komt de krant in bakken te liggen. Sp!ts is verkrijgbaar bij de kiosk.

De traditionele krantenverkoper bij de ingang van het station doet in de vroege uurtjes gewoon goede zaken. Voor een sterke omzetdaling door de gratis verspreiding van Metro en Sp!ts is hij niet bang. "Metro en Sp!ts zijn misschien leuk zijn voor startende krantelezers. Volkskrantlezers blijven voor kwaliteit kiezen. Ik denk wel dat ik minder exemplaren van De Telegraaf zal verkopen.

Volgens Fred Kuhlman van Cebuco, het onderzoeksbureau van de gezamenlijke Nederlandse kranten zijn de nieuwkomers wel degelijk een bedreiging voor de losse verkoop van de bestaande dagbladen. "Bedenk wel: de bestaande omzet van de kranten is, als je de huis-aan-huisbladen meerekent, ruim drie miljard gulden. Als de gratis bladen een beetje van die omzet kanibaliseren is dat niet erg."

Jan Willem Gast van de Nederlandse Dagblad Pers is ook niet bang dat abonnees massaal hun abonnement zullen opzeggen. "De gratis kranten zijn voor een lezerspubliek dat de gewone kranten niet of nauwelijks leest. Die groep krijgt nu elke dag gratis een nieuwsblad aangeboden. Misschien groeit bij hen de behoefte aan uitgebreidere berichtgeving. De stap naar een gewone krant wordt dan juist eenvoudiger." Uit Zweedse cijfers blijkt dat de daar verspreide gratis krant een postief effect heeft op het leesgedrag. Meer jongeren, traditioneel slechte krantenlezers, hebben zich geabonneerd op een regulier dagblad.

Rond zeven uur bladert driekwart van de treinreizigers met bestemming Utrecht de krantjes op tabloid-formaat door. Een jonge vrouw: "Normaal lees ik 's ochtends geen krant, dat zal nu dus wel gebeuren." Een andere lezer die dagelijks van Rotterdam naar Amsterdam reist, vindt de kranten wat 'schreeuwerig'. "Het hoeft van mij niet zo druk in de ochtend. De keuze voor een foto van de bruiloft van Sophie en Edward op de voorpagina van Sp!ts zegt genoeg." Even verderop zitten Tiago Jurgens en Bart Lubbers, beiden keurig in pak, de kranten grondig te bestuderen. Samen met Falk Madeja kwamen zij met het idee om Metro naar Nederland te halen. Ze zijn op weg naar de presentatie in Duivendrecht. Ze zijn tevreden over het eerste nummer en de goede samenwerking met de NS. "Aanvankelijk konden we NS niet overtuigen. Maar na het tonen van een video van de metro in Stockholm, waar vier van de vijf mensen de krant leest in de metro, had de NS er wel oren naar.

Metro-hoofdredacteur Jelle Leenes is niet bang voor de concurrentie van Sp!ts. "Aftenblad probeerde in Zweden, net als De Telegraaf hier, het teruglopen van de losse verkoop tegen te gaan door een eigen blad te lanceren. Ze waren weinig succesvol. We hebben bovendien als enige een afspraak met de NS, waar we overigens nauwelijks voor betalen. Wij zorgen ervoor dat slingerende kranten aan het eind van de dag opgeruimd worden en de NS krijgt advertentieruimte in Metro."

Maar Sp!ts wordt ook op de treinstations verspreid. Sp!ts heeft een contract afgesloten met de kioskketen AKO op de stations en het Gemeentevervoerbedrijf in Amsterdam. AKO-medewerkers zeggen niets te merken van Metro en Sp!ts aan de losse verkoop van de reguliere ochtendkranten. Wel klaagt de verkoper op het Centraal Station dat sommige reizigers de krant laten slingeren in de winkel.

Een reiziger die in Duivendrecht staat te wachten op de trein in de richting van Brussel leest de Volkskrant. " Ik vind Metro lijken op USA Today, maar vrees dat de inhoud meer weg heeft van de Britse Sun. Superkort nieuws dat snel te verhappen is."

Vormgever Paul Mijksenaar heeft de Metro nèt weggegooid. Hij adviseerde verschillende dagbladen over vormgeving en opmaak. "Eerst dacht ik dat het een reclameblad was. Metro probeert op een echte krant te lijken, kopieert de vormgeving van bestaande kraten. Dat maakt het tot een ratjetoe."

Ook aanwezig op station Duivendrecht is Theo van Duivenbode, chef exploitatie van Sp!ts. Van Duivenbode: "Bij de Telegraaf liepen we al sinds 1996 met het idee om een gratis krant te beginnen. De lancering van Metro heeft het proces versneld. Van Duivenbode is tevreden over het resultaat. "Ik vind ze er allebei goed uit zien. Een essentieel verschil is dat wij nietjes hebben en zij niet."