NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
Als Louis van Gaal deze week in gezelschap van zijn vriendin Truus, Danny Blind, John van 't Schip én Ajax' penningmeester Arie van Os tussen een menigte van duizenden mensen van hotel Princesa Sofia naar het stadion Camp Nou moet lopen voor de Champions League-finale, is het straatbeeld bijna angstaanjagend. Paniek in de grote drommen mensen zou zonder de blokkades van politie te paard en busjes van de guardia civil zonder twijfel slachtoffers hebben geëist. Van Gaal blijft kalm, wordt als enige van het groepje herkend en deelt handtekeningen uit. Engelsen, Duitsers en Spanjaarden benaderen hem joviaal en uiten hun bewondering.

Het is in Barcelona dit seizoen ook weleens anders geweest. Publiek en media eisten half december zijn hoofd toen hun troetelkind Barça vier keer op rij verloor. De overwinning in Valladolid (1-0), waar Van Gaal één keer van zijn principes afweek en twee spitsen opstelde, betekende de ommekeer. Na de jaarwisseling zorgde het team van Barcelona voor een reeks wedstrijden die volgens Van Gaal "zijn weerga in de Spaanse competitie niet kent". Enkele uren voor de Champions League-finale trekt Van Gaal in zijn kantoor in het immense Camp Nou een vergelijking tussen de eerste en de tweede helft van het seizoen. "Zoals veel clubs werden ook wij vanaf begin november geconfronteerd met de naweeën van het WK. Niet zo verwonderlijk als je vijftien spelers in Frankrijk hebt gehad en in de laatste vier wedstrijden nog acht of negen. Daarbij kwam dat Luis Enrique, Guardiola en Abelardo niet inzetbaar waren vanwege blessures. In de tweede helft van het seizoen kon ik niet alleen weer over deze spelers beschikken maar waren ook de gebroeders De Boer de gelederen komen versterken. Het vertrouwen nam toe, de kansen werden beter benut en afgezien van een dip tegen Valencia (drie nederlagen, twee voor de beker, red.) ging er weinig meer mis."

Hij zegt ook kort voor de Kerst vertrouwen te hebben gehouden in een ommekeer. "Ik probeerde in die periode rationeel te blijven denken. Je analyseert voor jezelf waarom de druk is toegenomen. Dat de socios op de tribunes met pañuelos zwaaiden was begrijpelijk na zoveel nederlagen. Maar het is een afkeurend gebaar op dát moment. De Spanjaarden zijn vrij emotioneel. FC Barcelona is de trots van de Catalanen. Bijna elk kind in de buik van een moeder is al voor de geboorte een socio."

Met de Catalaanse media en Van Gaal zal het wel nooit meer goed komen. De pers bleef ondanks de opgaande lijn in de prestaties fulmineren tegen de coach die zijn hart nog weleens op de tong heeft liggen. "Ik ben heel gelukkig hier. FC Barcelona geeft alles wat ik wil. Ik werk met een meer dan perfecte spelersgroep, een uitmuntende staf en een uitstekende accommodatie. De opstelling van de pers zou voor mij de enige reden zijn om na volgend seizoen op te stappen. Met de media hier valt niet te werken. Met kritische journalistiek is niets mis. Maar wat hier wordt gezegd en geschreven vind ik ongefundeerd. De negatieve teneur komt voort uit politieke en commerciële belangen (de uitgever van het dagblad El Periódico wil bijvoorbeeld graag Núñez opvolgen, red.). Deze strijd kan ik niet winnen. "Ik ben tot de grond toe afgebroken. Mijn imago wordt vertroebeld. De spelersgroep zou niet achter me hebben gestaan in de moeilijke periode. Maar van gebrek aan steun was geen sprake. Anders kun je niet met zo'n regelmaat steeds winnen en zo voetballen. We hebben dit seizoen aantrekkelijker gespeeld dan vorig jaar, meer doelpunten gemaakt en minder tegen gekregen. Alle beschuldigingen van de pers zijn gelogenstraft. Ik ga er niet onder gebukt maar het kost grote moeite om onder deze invloed de eenheid in de kleedkamer te bewaren."

Van Gaal staat bij Barcelona sowieso nog een jaar onder contract. Daarna voorziet een clausule in opties van één of twee periodes van twee jaar. Alleen als hij bondscoach wordt zou hij na drie jaar kunnen opstappen. Of hij moet gewoon geen nieuwe werkgever zoeken. Núñez wil de opties uit het contract van de trainer verwijderen en de verbintenis tussentijds verlengen tot 2002. Van Gaal houdt die boot voorlopig af, al zegt hij dat niet met zoveel woorden. "In het contract staat duidelijk wanneer over een eventuele verlenging beslist moet worden. Aangezien ik heel erg tevreden ben is de kans groter dat de verbintenis zal doorlopen dan dat ze wordt verbroken."

Zijn ambitie om bondscoach te worden is nog allerminst weggeëbd. Op het WK van 2002 zou Van Gaal kunnen oogsten met spelers die hij zelf heeft opgeleid, maar de kwalificatiereeks voor dat evenement staat een contractverlenging bij Barça in de weg. "Ik heb nooit een jaartal of een toernooi genoemd. Ik ben nog jong van geest en lichamelijk heel fit. Bondscoach worden kan altijd nog." Voorlopig blijft Van Gaal zijn uitgestippelde route bij Barcelona volgen. De kritiek dat hij te weinig Catalanen opstelt of kansen geeft, wuift hij weg. "Als je hier geboren bent wil dat toch niet zeggen dat je moet spelen? Dat is toch afhankelijk van kwaliteit en prestaties? En die dien je bij mij iedere dag aan te tonen." Het grote aantal Nederlanders in Camp Nou vormt weleens een punt van kritiek. En straks komt misschien Jari Litmanen erbij als het volgende exponent van de Ajacieden die in 1995 de Champions League en de wereldbeker wonnen. "Is het niet zo dat zij bij mij willen voetballen?", luidt de repliek van Van Gaal. "De Nederlanders hebben zichzelf aangeboden. Niet andersom. Ik sta in Spanje bekend als een ongelooflijk harde trainer. Maar ik ben trots dat deze voetballers na acht jaar nog steeds voor mij willen voetballen. Ik heb de meesten zelf opgeleid. Moet ik dan zeggen: 'Nee, jullie kunnen niet komen want ik heb jullie opgeleid?' Verder zijn ze natuurlijk goedkoop op de markt en bieden ze veel kwaliteit. "Cocu is een kanjer, kostte niets. Litmanen kost niets. Volgens mij willen alle clubs Litmanen. Ben ik dan niet goed bezig als ik hem naar Barcelona haal?" Als hij de vraag krijgt voorgelegd of hij zijn doelen niet met Spanjaarden kan bereiken, stelt Van Gaal resoluut: "Ze hebben hier honderd jaar moeten voetballen om één keer de belangrijkste Europa Cup te winnen." Talent van de eigen jeugdopleiding krijgt bij Van Gaal ondanks het contingent buitenlanders nog steeds een kans door te stromen als de tijd er rijp voor is. "Xavi, die negentien jaar is, heeft bij ons in anderhalf jaar meer dan twintig wedstrijden gespeeld in de Primera Division en Champions League. Maar om hem de ruimte te kunnen geven, heb ik De la Peña en Amor moeten verkopen. Doelman Arnau is nu door Frans Hoek ook opgeleid voor het grote werk. Dan hebben we in één jaar twee spelers afgeleverd. Dat is meer dan het gemiddelde bij Ajax."

De naam van zijn vorige werkgever is gevallen. Met zijn interesse voor de broers De Boer drukte hij ongewild ook een stempel op het seizoen van Ajax. Al wilde Van Gaal pas over de twee beschikken als ze vrij waren van hun contractuele verplichtingen. "Ze zijn nu voor mij een half jaar te laat gekomen. Zo simpel is het. Als ze direct na het WK de overstap hadden gemaakt, zouden we hier de finale van de Champions League gespeeld kunnen hebben. Maar er bestonden afspraken tussen het bestuur van Ajax en de gebroeders De Boer die niet bleken te kloppen. Penningmeester Van Os weet hoe ik erover denk. Als voetballers wegwillen moet je ze zo snel mogelijk laten gaan. Die filosofie heeft Ajax altijd gehanteerd toen ik daar nog trainer-coach was. Hoeveel spelers mochten er onder mijn bewind niet vertrekken? Toch is Ajax nu een van de rijkste clubs van Europa. Maar toen ik in 1988 met Spitz Kohn tijdelijk de leiding overnam van Kurt Linder was er een schuld van tien miljoen gulden." Van Gaal heeft weinig begrip voor de opvattingen van zijn opvolger Morten Olsen, die de neergaande prestatiecurve van Ajax weet aan de hardnekkige opstelling van het bestuur. "Olsen heeft de De Boertjes toch zelf weer laten voetballen? Dat is zijn keuze geweest. Je neemt als trainer je eigen beslissingen. Toen men mij die vrijheid bij AZ niet meer gaf ben ik zelf weggegaan. Ik had ook vrouw en twee kinderen. Soms is het geven en nemen. In mijn laatste jaar bij Ajax wilde ik Anderson (nu Barça, red.) of Kuka (FC Nürnberg). Die waren te duur. Toen moest ik ongezien Gabrich aantrekken. Dat bleek een miskoop en moest ik met Musampa en Ronald de Boer in de spits spelen. Toch haalden we nog de halve finale van de Champions League." Het verval van Ajax gaat hem aan zijn hart. Op een steenworp afstand geboren van het oude stadion De Meer en als voormalig speler van Ajax voelt Van Gaal nog steeds een emotionele band met de club. "Gelukkig heeft Wouters nog een prijs gewonnen, want Ajax zonder Europees voetbal is een groot drama." Tijdens een afscheidsdiner met het bestuur heeft Van Gaal twee jaar geleden in een speech gewaarschuwd voor een terugval als niet de professionals maar de bestuursleden het technische beleid zouden gaan bepalen. "Ik denk dat Ajax met de aanstelling van Danny Blind nu de goede weg is ingeslagen. Je ziet het bij clubs als Willem II, Roda en ook Feyenoord. Daar zitten professionals als Adriaanse, Vergoossen, Baan en Beenhakker, die over een filosofie beschikken. Alleen vind ik dat de club een eigen visie zou moeten hebben en deze ook dient te bewaken."

Van Gaal is blij met het succes van Adriaanse bij Willem II, zijn voormalige directeur opleidingen bij Ajax. "Ga zijn carrière maar na: Co is een toptrainer. In Nederland en vermoedelijk ook in het buitenland. Al moet hij dat laatste nog bewijzen. Zoals ik het ook fantastisch vind dat Sef Vergoossen Europees voetbal heeft bereikt met Roda JC."

Trainers als Van Gaal en Adriaanse, die de academie voor lichamelijke opvoeding hebben gevolgd, zijn dus zo slecht nog niet. Ze beschikken over elementaire didactische eigenschappen die voetballers met een verkorte trainerscursus (Wouters? Rijkaard?) wellicht missen. Eerder verkondigde Van Gaal dat de KNVB met de aanstelling van Rijkaard een zeker risico heeft genomen. "De wijze van doceren van de boodschap die je te vertellen hebt is heel belangrijk. En de manier hoe je dat controleert. Dat alles moet je met de best mogelijke psychologie doen. Dat is de kunst van het trainerschap. Kennis van voetbal alleen is niet voldoende. Er komt in deze tijd zoveel kijken bij dit vak. Je wordt altijd weer teruggeworpen op jezelf."

Het doel voor volgend seizoen bij Barcelona is weer attractief voetbal spelen en een prijs winnen. De mooiste trofee zou nu de Europa Cup 1 zijn. "De Champions League is voor de commercie uitgebreid", vindt Van Gaal. "Ik zie het als een voorloper van de Europese competitie. De mooie traditie van een toernooi voor kampioenen is weg. Het zware programma brengt met zich mee dat je twee gelijkwaardige elftallen moet kunnen opstellen. Daar werk ik nu aan. Als het volk de Champions League wil winnen, moet je daar uiteindelijk voor zorgen."

( a d v e r t e n t i e s )