NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Beleggers verloren acht miljard gulden, maar de daders achter het goudschandaal rond het exploratiebedrijf Bre-X en de niet-bestaande goudvondst in Indonesië ontkomen waarschijnlijk voor altijd aan strafrechtelijke vervolging.

Door FRANK KUIN

Er is "onvoldoende bewijs" om ook maar iemand in staat van beschuldiging te stellen. Met die anti-climax sloot de Canadese politie woensdag een twee jaar durend onderzoek af naar de opzienbarende zaak- Bre-X, de grootste goudfraude van deze eeuw. Het onderzoek begon in mei 1997. Het Busang-terrein in het Indonesische oerwoud, destijds beschouwd als de grootste goudvoorraad ter wereld, bleek nauwelijks goud te bevatten. Onafhankelijke proefboringen wezen uit dat aan grondmonsters uit Busang systematisch gouddeeltjes van buitenaf waren toegevoegd.

Duizenden beleggers in de Verenigde Staten en Canada verloren bij elkaar ruim zes miljard Canadese dollar (ruim acht miljard gulden), toen de waarde van het exploratiebedrijf in een mum van tijd werd weggevaagd op de effectenbeurs van Toronto. Op basis van steeds rooskleurigere ramingen door Bre-X van de omvang van de goudvoorraad was het aandeel binnen twee jaar in waarde opgeklommen van een paar centen tot 286 Canadese dollar (bijna vierhonderd gulden). Het goudsprookje rond Bre- X ontpopte zich als een van de grootste beleggingsfraudes uit de geschiedenis.

Wie precies verantwoordelijk was voor de grootschalige vervalsingsoperatie is nooit helemaal opgehelderd. Maar volgens de Canadese politie loont het wegens de internationale dimensie van het schandaal de moeite niet om de zaak nog door te zetten. Getuigen die nog in leven zijn, wonen verspreid over Indonesië, de Filippijnen, de Bahama's en de Kaaiman Eilanden. "Er zijn geen wetten om hen aan de praat te krijgen of hier naartoe te halen", zei een politiewoordvoerder. "Er bestaat geen twijfel dat fraude heeft plaatsgevonden, maar we hebben geen bewijs."

De voornaamste verdachte in de fraudezaak is John Felderhof, voormalig hoofdgeoloog bij Bre-X en hoofd van de operatie in Indonesië. Hij was de 'ontdekker' van de Busang-goudvoorraad en deed de hoogste ramingen van de omvang. Begin 1997 sprak hij publiekelijk van 71 miljoen troy ounce, een nooit eerder gevonden hoeveelheid goud. Felderhof, een Canadees van Nederlandse afkomst, houdt zich sinds twee jaar schuil in een miljoenenvilla op de Kaaiman Eilanden. Hij zegt zelf om de tuin geleid te zijn door personeel op Busang. Juist deze week werd Felderhof door de Ontario Securities Commission aangeklaagd wegens acht overtredingen van Canadese regels met betrekking tot effectenhandel. Felderhof zou 84 miljoen dollar hebben verdiend aan aandelenhandel met voorkennis, en wordt ervan beschuldigd misleidende informatie te hebben uitgegeven. Hij dient volgende maand te verschijnen voor een rechtbank in Toronto. Op basis van deze overtredingen kan hij echter niet worden uitgeleverd.

Felderhof is de enige overlevende van drie hoofdrolspelers in het Bre-X schandaal. David Walsh, de oprichter van Bre-X die vanuit Calgary geld inzamelde, overleed vorige zomer in zijn villa op de Bahama's aan een hartaanval. En Michael de Guzman, rechterhand van Felderhof, kwam om bij een val uit een helikopter boven het Indonesische oerwoud, vlak voordat de fraude aan het licht kwam. In een onderzoeksrapport dat in opdracht door Bre-X werd opgesteld, werd hem de schuld van de vervalsingsoperatie toegeschoven. Volgens Joseph Groia, de advocaat van Felderhof, is zijn cliënt nu van blaam gezuiverd: "Het is duidelijk dat de politie geen bewijs heeft gevonden om aan te tonen dat de heer Felderhof afwist van, of meedeed aan, het geknoei met monsters op Busang."

Voormalige beleggers in Bre-X zijn woedend. De enige hoop voor beleggers om wat van hun geld terug te zien is een aantal civiele rechtszaken om schadevergoedingen in Canada en de VS. Die beginnen over een jaar.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.