NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent HANS STEKETEE
LONDEN, 14 MEI. Operaties van de Britse geheime dienst zijn wereldwijd beschadigd door de publicatie op het Internet van een lijst met de namen en standplaatsen van 115 Britse inlichtingenofficieren. Volgens Britse regeringsfunctionarissen moeten "tientallen" agenten met een diplomatieke status worden teruggeroepen. Minister van Buitenlandse Zaken, Robin Cook, beschuldigde gisteren een ex-agent van de Britse buitenlandse inlichtingendienst MI6, Richard Tomlinson, ervan de lijst te hebben opgesteld. Tomlinson vecht zijn ontslag uit de dienst wegens "instabiliteit" al jaren aan en woont nu in Zwitserland. Tomlinson heeft tegenover Britse media ontkend deze lijst te hebben opgesteld, maar gaf eerder wel andere namen van agenten vrij via zijn website in Zwitserland. Hij vindt zijn Internet-campagne tegen MI6 gewettigd omdat die "illegale handelingen uitvoert van belastinggeld, zonder daarvoor democratisch verantwoording te hoeven afleggen".

Cook zei dat de lijst "wemelt van de fouten", maar noemde de Internet- publicatie ook "zeer onverantwoordelijk en gevaarlijk". Volgens Cooks ministerie opereert een deel van de naar schatting 300 agenten in het veld met medeweten van buitenlandse regeringen. De openbaarmaking van hun namen zou hen echter tot doelwit maken van criminelen en terroristen. Ook zou het leven van hun informanten gevaar lopen. Een deel van de genoemde agenten opereert in " gevoelige" gebieden als de Balkan. Tomlinson was daar zelf in het begin van de jaren negentig actief.

De kwestie-Tomlinson is een nieuw bewijs dat de Official Secrets Act, de wet die staatsgeheimen moet beschermen, lekt. Tomlinsons lijst zou bedreigender zijn dan de onthullingen in het boek Spycatcher, waarmee oud-spion Peter Wright in 1987 de wet schond. Een andere oud-agent, David Shayler, strijdt vanuit Frankrijk voor eerherstel en heeft eveneens informatie over de dienst verspreid.

Pogingen van de Britse overheid om de verspreiding van Tomlinsons lijst tegen te gaan strandden de afgelopen dagen definitief. Zij slaagde er weliswaar in een Californische website te laten sluiten waar de lijst vorige week verscheen, maar de afgelopen dagen doken overal op het Internet kopieën van de lijst op. Britse kranten zijn tot nu toe terughoudend met het geven van vindplaatsen en details van de lijst. Maar Britse lezers die de gegevens combineren in een Internet- zoekmachine komen zonder moeite bij de lijst, inclusief het begeleidende muziekje, de herkenningstune van Monty Python's Flying Circus. "Het Internet - met zijn vrije toegang tot informatie - is de antithese van alles waarop MI6 zijn macht op heeft gebouwd", zegt Tomlinson op een pagina van de gesloten Amerikaanse site. Hoge officieren van MI6 voelen zich ernstig door deze technologie bedreigd omdat het ze van hun baan berooft. Als er geen geheimen meer te stelen zijn, is er ook geen behoefte meer aan MI6", aldus Tomlinson.

Tomlinson (37) heeft een Brits paspoort en is ook staatsburger van Nieuw-Zeeland, zijn geboorteland. Na een briljante studie vliegtuigbouwkunde in Cambridge en een baan in de Londense City werd hij in 1991 gerecruteerd door MI6. Onder de codenaam 'T' opereerde hij in Rusland, Bosnië en het Midden-Oosten, waarbij hij zich voordeed als journalist of zakenman. In 1995 werd hij echter ontslagen omdat de dienst hem als een 'losgeslagen kanon' beschouwde. Tomlinson denkt dat zijn ontslag samenhing met zijn ontdekking dat de Serviërs de kas van de Conservatieve Partij hadden gesteund. Tomlinson begon zijn guerrilla nadat hem 'om redenen van staatsveiligheid' werd geweigerd zijn ontslag voor de rechter aan te vechten. Hij probeerde een boek te schrijven over zijn jaren bij de dienst, maar nadat hij een samenvatting aan een Australische uitgever had gestuurd, werd hij in 1997 voor een half jaar in de gevangenis gezet omdat hij staatsgeheimen zou hebben geschonden.

Vanuit Frankrijk en Zwitserland heeft hij sinds zijn vrijlating in mei 1998 allerlei beschuldigingen over MI6 naar buiten gebracht. Hij noemde de naam van een vermeende Britse spion in de Duitse Bundesbank. Hij zei dat MI6 plannen had beraamd om de Servische president Milosevic te vermoorden. En ook verklaarde hij onder ede dat de chauffeur van prinses Diana, die in 1997 tegelijkertijd met haar omkwam, een MI6- agent was. De dienst zou een complot hebben beraamd tegen haar minnaar Dodi Fayet.

De lijst: http://jya.com/mi6-list.htm en Tomlinsons gesloten site: http://jya.com/mi6-rt.gz