NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARISKA GRAVELAND
Die witte regenjas met blitse ronde kraag, de glimmende schoenen en starende ogen. Sidney Poitier is een verbazingwekkende verschijning als inspecteur Virgil Tibbs in They Call Me MISTER Tibbs! (1970). Terwijl de opwindende muziek van Quincy Jones in je oren suist, werpt Poitier een ietwat vermoeide blik op zijn tegenspelers, waar hij zich duidelijk superieur aan voelt.

Poitier moest zich wel smetteloos gedragen, want de gehele beeldvorming rondom de zwarte Amerikaanse bevolking rustte op zijn schouders. In de jaren zestig was hij de white man's negro, de eerste zwarte acteur die een Oscar won en hoogstpersoonlijk verantwoordelijk voor lange rijen aan de kassa's. Het was pijnlijk dat Hollywoods troetelkindje lange tijd de enige zwarte met sterrenstatus was. De zeldzame zwarten die voor de jaren zeventig op het doek verschenen, waren zielige negers die een steuntje in de rug moesten krijgen. Die loden last verklaart waarom Poitier in Mr. Tibbs zo'n ongelooflijk rechtschapen politie-inspecteur speelt. De film is het vervolg op de mega-hit In the Heat of the Night, waar later een tv-serie uit zou volgen en waarin Poitier trots de zin "They Call Me MISTER Tibbs!", uitspreekt. Hij is niet langer een 'hé man', maar een meneer die met respect wordt behandeld. Deze geïntegreerde meneer krijgt een moord op een prostituee voor zijn kiezen, maar echt lang kauwen hoeft deze nobele speurneus niet. Sporen op het net gekochte tapijt van de dame geven genoeg aanwijzingen om een verdachte aan te wijzen: zijn blanke vriend, de progressieve predikant Sharpe (Martin Landau). Poitier groeide begin jaren zeventig uit tot een anachronisme. Het rolmodel dat hij speelde werd verpletterd door een nieuw, merkwaardig en gewelddadig genre: de blaxploitation films, een samentrekking van black en exploitation. Hierin werden de zwarten niet zozeer uitgebuit als persoon, maar benut als gat in de markt.

Films als Sweet Sweetback's Baadasssss Song (1971), Blacula (de zwarte Dracula), Coffy en Superfly wisten de zwarte bevolking weer naar de bioscoop te lokken. En wat ze zagen staat lijnrecht tegenover Poitiers kreukloze regenjas: de films worden bevolkt door drugsdealers in bontjas, vileine dames in laklaarzen en supercoole gangsters in vochtige stegen. Hoe belangrijk Poitiers functie als pionier ook was, na de blaxploitation films oogt zijn Virgil Tibbs vooral als een vergeelde advertentie voor het politiecorps.

They Call Me MISTER Tibbs! (Gordon Douglas, 1970, VS), woensdag, BBC1, 00.20-2.05u.