NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent FLORIS-JAN VAN LUYN
PEKING, 10 MEI. China heeft vandaag, woedend over het "barbaarse" NAVO-bombardement op de Chinese ambassade in Belgrado, het overleg met de VS over mensenrechten en wapenbeheersing voor onbepaalde tijd opgeschort.

Honderdduizenden Chinezen hebben met felle anti- Amerikaanse en anti-NAVO-betogingen op het bombardement gereageerd en daarbij de Amerikaanse ambassade in Peking zodanig geïsoleerd dat de ambassadeur meldde zich gegijzeld te voelen. De NAVO en de Amerikaanse regering hebben toegegeven een "tragische fout" te hebben gemaakt en president Clinton heeft in een brief aan zijn Chinese ambtgenoot Jiang Zemin zijn excuses aangeboden.

Volgens de NAVO was het bombardement op de Chinese ambassade in Belgrado, waarbij drie Chinezen werden gedood (onder wie twee journalisten) en twintig anderen gewond raakten, het resultaat van het gebruik van een verouderde plattegrond van Belgrado. Deze gedetailleerde plattegrond was vervaardigd door een Amerikaanse geheime dienst die zich in het maken van kaarten specialiseert. De NAVO-planners meenden dat in het desbetreffende gebouw de Directie Bevoorrading van het Joegoslavische leger was gevestigd. Sinds enkele jaren zit in het gebouw - zoals elke recente plattegrond van Belgrado aangeeft - de Chinese ambassade; de Directie Bevoorrading zit nu enkele honderden meters verderop in dezelfde straat. De fout is niet ontdekt door een van de Amerikaanse en NAVO-instanties die elk beoogd doelwit van de bombardementen moeten goedkeuren.

Peking heeft het officiële bezoek van de Duitse bondskanselier Schröder aan China, later deze week, gedegradeerd tot werkbezoek. Dat houdt in dat het programma wordt beperkt en bekort en dat een grote economische delegatie in Bonn blijft.

Het nieuws van het bombardement heeft de afgelopen drie dagen geresulteerd in een massale protestbeweging voor de ambassades van de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Albanië. In zeker vijftien andere grote steden is eveneens massaal betoogd. De Chinese vice-president Hu Jintao verklaarde de protesten te "steunen", maar waarschuwde tegen "overreactie". In Peking bekogelden de betogers de Amerikaanse en Britse ambassades met stenen, flessen en verfbommen. Auto's op het terrein van beide ambassades en langs de weg werden vernield en omvergegooid.

De demonstraties zijn de grootste sinds de pro-democratische protesten in het voorjaar van 1989. De Chinese autoriteiten keuren de protesten goed zolang de organisatoren een vergunning hebben. Zaterdag bleken dat vooral studenten en scholieren te zijn. 's Nachts werden de demonstraties spontaner, maar ook agressiever. De politie trad niet op tegen vernielzuchtige demonstranten. Elders in China waren ook grote demonstraties, zoals voor het gebouw in de Zuid-Chinese stad Guangzhou waar het Nederlandse consulaat is gevestigd. Het huis van de Amerikaanse consul in de Centraal-Chinese stad Chengdu brandde gedeeltelijk af. Buitenlanders in met name Peking werden bedreigd. Het terrein van de Amerikaanse ambassade in Peking is veranderd in een puinhoop. Op het ambassadeterrein zijn vrijwel alle ruiten gebroken en de hekken langs de route op weg erheen zijn bedolven onder spandoeken, rouwkransen en portetten van de drie bij het NAVO-bombardement in Belgrado omgekomen Chinezen. Op de spandoeken staan teksten als 'een bloedschuld moet in bloed betaald worden', 'weg met de NAVO' en 'VS: nazi's'.

China heeft zich van meet af aan verzet tegen het optreden van de NAVO in Joegoslavië. China steunt Belgrado in zijn strijd die alleen vanuit het Servische standpunt in de Chinese kranten wordt verslagen. Chinezen worden niet geïnformeerd over de Servische aanvallen op Kosovo en beschouwen de NAVO-bombardementen als een inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Joegoslavië. China heeft met name over dat laatste aspect zorgen, omdat het zelf in Tibet en Taiwan ook te maken heeft met potentiële afscheidingskwesties.

De demonstraties van vandaag zijn, hoewel omvangrijk, veel milder van toon dan afgelopen weekeinde. Anders dan de betogers in het weekeinde leken de demonstranten van vandaag te zijn opgetrommeld. Fabrieksarbeiders, studenten van een rijschool, boeddhisten, taoïsten en christenen en moslims van de officiële patriottische genootschappen en veel ouderen deden vandaag de Amerikaanse ambassade aan.

Het Nederlandse kabinet heeft bij monde van minister Van Aartsen (Buitenlandse Zaken) laten weten het "ten zeerste te betreuren" dat de Chinese ambassade in Belgrado is getroffen. "De ambassade was uiteraard geen doelwit", aldus Van Aartsen. "De druk van de luchtcampagne op het regime moet worden voortgezet", vindt het kabinet evenwel. A.P. van Walsum, die Nederland vertegenwoordigt in de VN-Veiligheidsraad, liet zich in vergelijkbare bewoordingen uit. Hij wijst er op dat de etnische zuiveringen "enorm zijn versneld en geïntensiveerd" sinds eind maart de luchtacties begonnen. De Tweede-Kamercommissies van Defensie en Buitenlandse Zaken bespreken de Kosovo-crisis morgen met Van Aartsen en minister De Grave (Defensie). De Kamerleden onderbreken voor deze vergadering hun mei-reces. De bijeenkomst was al gepland voordat de Chinese ambassade werd gebombardeerd.

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.