NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DIRK VAN WEELDEN
Het is niet bepaald een flatteus gezicht, het witgebleekte haar van Marshall Mathers (artiestennaam Eminem) en als mode-statement is het achterhaald, maar het moet.

Hij is een blanke rapper. Blank zijn is aanmatigend en brutaal als je rapper bent en daarom is de beste aanpak om meteen maar op te vallen als witter dan wit. Zijn lijfspreuk, geput uit zijn hit My name is (Slim Shady) luidt: "I don't give a fuck, God sent me to piss the world off." Eminems missie is om zo irritant mogelijk te zijn. Om te beginnen heb je dan een refrein nodig dat de mensen in het hoofd blijft hangen. Daarin is voorzien met "Slim Shady".

Vervolgens moet je schokken.

Eminem heeft het uitgebreid over zelfmoord, zelfverminking, exhibitionisme, drugsgebruik, het verkrachten van lesbiennes en de droom waarin hij zijn vader de keel doorsnijdt. Zo opgesomd klinkt dat allemaal heel griezelig. Maar het gaat zo: "hé kinderen, houden jullie van geweld? Zal ik 'ns tien centimeter lange spijkers door mijn oogleden jagen en doen jullie me dan na?" Oftewel, Eminem anticipeert op het schokeffect en maakt het meteen belachelijk. Zo gaat het met alle slechtigheid die hij bezingt. Goed beschouwd zijn het allemaal schelmenstreken, voor de helft absurde fantasie (Pamela Lee zo'n klap geven dat ze achterstevoren in haar kleren zit), voor de andere helft kattekwaad, zoals het laten zakken van zijn broek in een stripclub.

De video die bij de single hoort drijft de pesterige ironie nog eens op de spits. Eminem is er te zien als stereotiepe rapper, gefilmd vanaf de grond tegen een spiegelwand.

Maar ook als een ultra-conformistische kantoorpik uit een televisieserie uit de jaren vijftig. Zijn slijmerig glimlachende tronie is opgenomen in een parodie op de leader van de serie The Brady Bunch, ook al zo'n symbool van blanke suburbane braafheid. Hedendaagsere verschijningsvormen neemt hij aan in de vermomming van Bill Clinton die het volk toespreekt vanachter zijn bureau, en als Marilyn Manson, de schrik van braaf Amerika. Gewiekst zijn de scenes in de stijl van reality-tv, waarin belevenissen van de politie worden getoond. Daarin duikt Eminem op als dronken automobilist die gesommeerd wordt uit de auto te stappen. Hij doet alsof hij niet weet wat er aan de hand is om dan als een blok tegen de vlakte te gaan.

Eminem wil geen schandaal veroorzaken door gevaarlijk te lijken, zoals veel van zijn zwarte collega's.

Hij is het onuitstaanbare ettertje, het pesterige snotjochie, die zelfs het schokeffect waar hij op mikt belachelijk maakt. Waaruit is af te leiden dat zelfspot in Amerika geen teken van beschaving en bescheidenheid gevonden wordt, maar extra irritant.

Op NRC Webpagina's staan bij dit artikel fragmenten uit de clip (www.nrc.nl)