NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Macedonië zag export al met 40 procent dalen

De kosten van het Kosovo-conflict zijn direct en indirect. Rechtstreeks is de invloed die het gevolg is van het stokken van de handel. Macedonië schatte vanmorgen dat de export inmiddels met 40 procent is gedaald, en de industriële productie met 20 procent.

Maar dat is officiële statistiek in een regio waar de informele, zwarte economie, een belangrijke rol speelt. Zo zal Griekenland worden getroffen door het wegvallen van de uitgebreide, grotendeels zwarte handel met Albanië en Kosovo, maar geen cijfer waarin dat terug te vinden zal zijn. Direct is ook het stokken van de vaart op de Donau, waardoor alle landen waar de rivier door stroomt verstoken zijn van een van de belangrijkste handelskanalen van de regio. Niet alleen op de Balkan zelf, maar ook tot aan Italië en Griekenland toe, lijdt het toerisme. Informele schattingen uit de bankwereld gaan daarom uit van een mogelijke economische krimp voor de Balkanregio. De verwoesting van de industrie en infrastructuur die de NAVO-bombardementen in klein- Joegoslavië teweeg brengen is daarbij niet ingecalculeerd.

Vraag is of West-Europa immuun blijft voor het Kosovo-effect. Directe effecten zijn er vrijwel niet: de economie van Albanië laat zich, in bruto binnenlands produkt per hoofd, vergelijken met die van de stad Almere. En ook de kosten van de luchtaanvallen zijn verwaarloosbaar op de omvang van de staatsuitgaven van de NAVO-landen. Hooguit hebben de financiële markten zichzelf een aantal reflexen aangepraat, waarvan met name de ene Europese munt, de euro, de dupe is.

Anders wordt dat als er grondtroepen worden ingezet. ,,Ik zie nu nog weinig gebeuren in het consumenten- en producentenvertrouwen in de Europese Unie'', zegt Ellen van der Gulik van de zakenbank J.P. Morgan. Maar dat kan wel veranderen als de eigen militairen daadwerkelijk gaan vechten in Kosovo. ,, Tijdens de Falkland-oorlog en de Golfoorlog was duidelijk waarneembaar dat de consumptieve bestedingen terugliepen in Groot-Brittannië en de VS. Mensen gingen meer voor de televisie zitten en gaven minder uit.''

Eric Chaney van de zakenbank Morgan Stanley heeft inmiddels als een van de eersten een tweetal scenario's op het Kosovo-conflict losgelaten. De inzet van een bezettingsmacht van 100.000 man in Kosovo, die deel uitmaakt van een akkoord met Joegoslavië, zou op basis van de kosten die Frankrijk en Duitsland voor Bosnië en Rwanda hebben gemaakt, neerkomen op kosten van hooguit 5 miljard euro voor de EU. Dat is nog geen 0,1 procent van het Europese bruto binnenlands produkt en heeft weinig merkbare invloed op de begroting. Geheel anders ligt dat bij het worst case-scenario: een grootscheepse invasie in Kosovo met een overmacht van 300.000 man. Op basis van de kosten die zijn gemaakt in de Golfoorlog, schat Chaney de kosten van zo'n operatie op tussen de 60 en 90 miljard euro. Als uiteindelijk driekwart daarvan wordt gedragen door de Europese Unie, dan komt dat neer op een bedrag dat kan oplopen tot 0,8 procent van het bbp van de EU. En daardoor kunnen de begrotingsafspraken waarin is vastgelegd dat binnen de 11 muntunie- landen de tekorten die nu 2,3 procent bedragen die niet hoger mogen zijn dan 3 procent, in gevaar. De werkelijke invloed van een grootscheepse grondoorlog komt echter niet via begrotingsproblemen in de economie terecht. Een hogere rente die het gevolg is van de begrotingsproblemen kan zich wel voordoen, maar er is een kans dat de Europese Centrale Bank zich wat de korte-termijnrente betreft soepel opstelt. In de reële economie van Europa is geen echte stimulans te verwachten van de hogere militaire uitgaven. Maar teruglopend consumentenvertrouwen en lagere bestedingsdrang kan, samen met vertrouwensverlies in het bedrijfsleven, al dit jaar leiden tot een lagere economische groei dan verwacht.

NRC Webpagina's
21 APRIL 1999

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.