NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

BAS BLOKKER
De Deense regisseur Lars von Trier vertelt dat hij op de filmacademie leerde: Gij zult geen voice-over gebruiken. En dus gebruikte hij er een. Zijn film Europa begint met niets dan een spoorlijn die onder ons doorraast en een hypnotiserende stem die ons in tien tellen een nieuwe wereld binnen voert. Je bent meteen verkocht.

De mooiste films hebben een vertelstem. Sunset Boulevard, waar het verhaal verteld wordt door een lijk dat in het zwembad drijft. Of het gangsterparadijs GoodFellas, dat ons geschilderd wordt door de Judas die er uit verstoten is.

Ik bedoel maar, er is niks tegen een voice-over.

Maar wat Marleen Gorris er mee doet in Antonia, is een remedie tegen de liefde.

Dit soort zinnen: ,,Zelfvoldaan plantte de tijd zich voort, zonder ooit iets anders te baren dan zichzelf.'' Of: ,,Men zweeg erover als de doden die bijna gevallen waren.'' Of deze: ,,Ze accepteerden (hen), zoals ze dat deden met een slechte oogst, een mismaakt kind en de niet altijd even waarschijnlijke, maar vanzelfsprekende alomtegenwoordigheid van God.''

Antonia is het verhaal van vier generaties vrouwen - Antonia, dochter Daniëlle, kleindochter Thérèse, achterkleindochter Sara - die op het Vlaamse platteland een kleine enclave in de wereld bouwen. Een enclave voor de zachtmoedigen van deze samenleving. Waar Antonia ,,een heerlijke taart'' voor je bakt, als je verkracht bent. En is het nu weer goed?

Voor mannen is een plaatsje in Antonia's wereld, maar wel op haar voorwaarden. Als boer Bas (Jan Decleir) Antonia (Willeke van Ammelrooy) ten huwelijk vraagt, wordt hij resoluut afgewezen. ,,Mijn jongens hebben een moeder nodig.'' ,,Maar ik heb jouw jongens niet nodig.'' ,,Heeft u ook gene man nodig?'' ,,Waarvoor?''

Dat ze later wel met hem vrijt ('mijn hand krijg je niet, de rest wel.') is een gunst die zij verleent.

Antonia is een pastorale, en van bijvoorbeeld Kaos weten we dat zoiets een mooie film kan opleveren. Het had ook hier gekund, Gorris heeft goeie acteurs, maar wat ze hun in de mond legt is zo afschuwelijk on-poëtisch, zo plat, zo Dick Maas of Paul Verhoeven. Alle lieflijkheid die ze in sommige scènes weet op te roepen, verminkt ze met haar struikelzinnen. ,,Ik wilde erbij zij op het moment dat het wonder van de dood Antonia's geest en ziel zou onttrekken aan haar fenome nale lichaam.''

Geen wonder dat de film bij buitenlandse critici veel meer succes had (Oscar!) dan in Nederland - daar verstaan ze die wartaal niet.

Antonia (M. Gorris, Nederland, 1994), Canvas, 20.55-22.40u.