NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Hendrik Spiering
Wat is het vorige millennium toch heerlijk begonnen. Aan het begin van de jaartelling werd Rome een keizerrijk en stierf Jezus Christus aan het kruis.

Militaire macht, beschavingsbloei, decadente corruptie èn een snel groeiende religie van zonde en liefde: over die krachtige combinatie gaat de dramaserie Anno Domini die de EO de komende weken op zaterdag uitzendt. Iedereen die van christelijke en Romeinse geschiedenis houdt - en van gedramatiseerde verfilmingen - moet er naar kijken. De serie is geschreven door Anthony Burgess en dat staat garant voor historische verantwoordelijkheid, cynische humor en sterke dramatiek. Natuurlijk, de serie is indertijd - 1984 - voor groot publiek gemaakt en mist de rauwe absurditeiten van Burgess' romans. Maar de ruim zeven uur zijn heel goed te beschouwen als een verfilming- vooraf van Burgess' roman The kingdom of the wicked (1985). Hele stukken dialoog zijn letterlijk in dat later verschenen boek terug te vinden. En die dialogen zijn erg goed. In de discussies van de leerlingen van de wijze rabbijn Gamaliel zijn vlijmscherp de passies van de vele joodse secten te herkennen. Aforismen te over. Over de vele mensen die keizer Tiberius liet terechtstellen als moordenaars van zijn zoon zegt hij bijvoorbeeld: 'Onschuldig? Nee, ze waren schuldig aan het feit dat ze verdacht waren.' En Saulus (pre-Damascus) fulmineert heerlijk tegen 'al maar over liefde pruttelende Nazareners'. In Anno Domini is de lucht wat rustiger dan in het boek. Keizer Tiberius is meer een vermoeide staatsman dan de geobsedeerde angsthaas uit The Kingdom. De passage dat de perverse Tiberius het net geboren van kind van zijn kok aan de keizerlijk genitaliën laat sabbelen heeft de televisie natuurlijk niet gehaald. Het verhaal begint met het opruimen van de kruizen op Golgotha en Christus zelf komt dan ook nauwelijks in beeld. Maar in wt we van hem zien lijkt hij totaal niet op de reusachtige roodharige timmerman met de bulderlach uit Burgess' boek die waarschijnlijk puur op lichamelijke kracht zijn kruisiging had overleefd.

De meeste dramatische samenvloeiingen zijn gebleven. Zoals de romance tussen de eerlijke Romeinse officier Valerius (Tranquillius uit het boek) en de joodse slavin Sarah, welke fusie op doorzichtige wijze de kracht van het Christendom symboliseert. Valerius noemt zich letterlijk 'het ware Rome'. Maar ook de scène met de ter dood veroordeelde zeloot Caleb, die zijn kruis door Jeruzalem sjort terwijl Petrus in de Tempel zijn Pinksterrede houdt, is een prachtige aaneenschakeling van thema's.

Voor kenners valt veel te genieten, maar ook voor de minder bijbelvasten die amper Suetonius of Tacitus lazen, is de serie geslaagd en spannend. En dat is een prestatie, want met een gecombineerde verfilming van Romeinse hofperikelen in de eerste eeuw en het ontstaan van het christendom kan veel mis gaan. In feite is Burgess' roman The kingdom of the wicked aan die loden last indertijd ten onder gegaan, want de overgeleverde feiten, verdraaiingen, geruchten en verzinsels uit die historisch gezien zo cruciale eerste eeuw schieten de lezer daarin om de oren. De paradox is zelfs: na het zien van de eerste delen van Anno Domini lijkt The kingdom opeens veel ordelijker.

Anno Domini (deel 1 van 6), zaterdag, Ned.2, 21.40-23.05u.