NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

THEO WESTERWOUDT
Wat moet je als werknemer als je bedrijf je te duur vindt en de productie overhevelt naar een land waar de lonen veel lager zijn? De drie medewerksters van Philips Lighting in het Brabantse Oss, weten het ook niet precies. Het zwaard van de Sanering, Rationalisering en Herstructurering hangt hen boven het hoofd. Hun enige troost in onzekere tijden is hard werken, zolang het nog duurt.

,,Men zegt: het gaat slecht, maar je krijgt nooit duidelijkheid'', zegt een van de dames gelaten. ,,Dat is jammer, want de mensen willen hier graag werken. Ons werk gaat naar Polen, ze werken daar harder, zeggen ze. Wij zijn te duur. Dáár is het ontzettend goeiekoop.''

'Flexcontracten' en variabele dienstroosters die de mensen op allerlei uren tot werk verplichten, blijken te demotiveren, ,,want je kunt een dagje vrij gewoon niet plannen. Als je de vrijdagnacht tot half acht op zaterdagochtend werkt, is je weekeinde weg.'' In Oss zou er korter werken in andere periodes tegenover staan ,,maar tot dusver hebben we alleen maar harder gewerkt.'' RVU, de educatieve omroep, heeft de dilemma's van de Philipsmensen gekozen voor voor de eerste aflevering van een nieuwe, wekelijkse serie onder de titel Per Saldo. Het gaat om trends op economisch en sociaal terrein en hun gevolgen. Zoals in dit geval globalisering: de multinational die kosten moet besparen om de aandeelhouders te plezieren, verplaatst het werk naar landen waar de lonen veel lager zijn. Het gevaar dreigt dat de Nederlandse industrie wordt uitgekleed.

Wat betekent dat voor andere belanghebbenden? De economie kent haar eigen jargon, met cijfers en moderne managementstrategieën. Daarachter gaat een menigte mensen schuil die constant slag moet leveren. Als het kan door zich aan te passen in opleiding en werktijden, en anders maar door elders werk te zoeken.

In de volgende aflevering ontrafelt de RVU de gevolgen van privatisering van nutsbedrijven. Volgens de Amerikaanse econoom Gregory Palast zijn Nederland en West-Europa helemaal op de verkeerde weg met die privatisering en is de trend in de Verenigde Staten precies omgekeerd: overheden kopen private elektriciteits- en waterbedrijven weer op. Dat leidt tot veel lagere tarieven, betere controle van de boeken en vooral: inspraak van de bevolking via het lokale overheidsbestuur. Bij Philips in Oss moeten er op korte termijn tachtig werknemers afvloeien. Het eenvoudige handwerk voor de productie van spaarlampen is al naar Polen overgeplaatst. 'De dreiging uit het Oosten' is manifest, want de Nederlandse manager van Ligting voorziet een grotere trek van Philips ,,naarmate de markten in Midden- en Oost-Europa zich sneller ontwikkelen. Daar liggen een heleboel mogelijkheden, met name voor Ligting Electronics''.

Toch ziet ook deze strateeg dat er in Polen niet alleen goud blinkt. Het werktempo ligt er hoger, de kosten zijn lager, maar hij voorziet dat de werknemers daar hun baan in het handwerk ook niet te lang kunnen volhouden. ,, Er zal meer aan werkstructurering en taakverrijking gedaan moeten worden. Maar zijn Poolse collega waarschuwt: ,,Dit proces gaan we niet automatiseren, want dat is altijd duurder dan handwerk.''

Per Saldo, Ned.3, 21-21.25 u.