NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Russische band met de Serviërs heeft niets met 'pan-Slavische' dagdromen te maken, maar met pragmatisme.

Door onze correspondent RENÉE POSTMA

BELGRADO, 27 MAART. Het verbaast Jelica Kurjak niets dat de Russen nog geen 'broederhulp' naar haar land hebben gestuurd om de Serviërs te beschermen tegen het 'criminele geweld' van de NAVO. De zogenaamd bijzondere banden tussen de Slavische broedervolken berust volgens haar op een hardnekkige mythe. Een bedenksel uit het einde van de vorige eeuw, toen de Russen probeerden een poot aan de grond te krijgen op de Balkan. De 'slavofiele mythe' volgens welke de Russen en de Serviërs nauw met elkaar verbonden zouden zijn door taal, geloof en cultuur was niet meer dan een mooie verpakking voor geopolitieke belangen. Kurjak is een van de weinige Rusland-experts in Joegoslavië. Ze is verbonden aan het Instituut voor Internationale Politiek en Economie in Belgrado.

De slavofiele mythe is de afgelopen jaren nieuw leven ingeblazen door extreem-nationalistische kringen in Rusland, Servië en Wit-Rusland. Mensen als de radicale Rus Zjirinovski, de autocratische leider van Wit-Rusland Loekasjenko en de Servische extreem-nationalist Seselj willen het unieke karakter van de Slavische volkeren veilig stellen door de vorming van een Slavische federatie.

Volgens Kurjak staan de pan-Slavische dagdromen van de nationalisten ver af van de reële betrekkingen tussen Rusland en Joegoslavië. De economische relatie tussen beide landen is volgens de Rusland-kenner een beter voorbeeld van de werkelijkheid. ,,De Russische opstelling tegenover ons is veel pragmatischer dan we soms denken. De Russen hebben geld nodig en willen ons daarom graag gas en olie verkopen. Maar daar zit geen enkele liefdadigheid bij. Het gaat hier om geld, en geld alleen.'' Van grote Russische inspanningen die de afgelopen maanden zouden zijn gepleegd om de Joegoslavische defensie te versterken tegen mogelijke NAVO-luchtaanvallen, gelooft Kurjak weinig. ,,Misschien hebben ze geholpen om de luchtafweersystemen op te lappen. Maar veel is het niet geweest. Volgens mijn informatie zijn de S-300 raketten die de Russen zouden hebben geleverd, er helemaal niet.''

'Volstrekt opportunistisch' noemt ze het Russische beleid tegenover Joegoslavië. Dat geldt ook voor de felle kritiek uit Moskou op de NAVO-aanvallen, die volgens haar in het geheel niet wordt ingegeven door Slavische broederliefde. ,,Rusland staat op dit moment voor gigantische binnenlandse politieke en economische problemen. Moskou probeert nu om met behulp van de Balkan internationaal zaken te doen.'' Ze is ervan overtuigd dat Moskou Milosevic bij de eerste de beste gelegenheid zal dumpen als dat nodig is. Hij wordt volgens Kurjak door de Russen eerder als een obstakel voor hun Balkan-politiek gezien dan als een trouwe zetbaas. ,,Kosovo is allang niet meer van ons en dat weten de Russen maar al te goed. Als de prijs hoog genoeg is, zullen ze uiteindelijk met iedere regeling instemmen. Inclusief de aanwezigheid van buitenlandse troepen in Kosovo.''

NRC Webpagina's
27 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.