NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
Paul Ruven had na het commerciële succes van Filmpje! met Paul de Leeuw makkelijk kunnen kiezen voor een nieuw speelfilmproject van enige omvang, maar hij prefereerde door te gaan met kleinschalige en vernieuwende projecten in de marge. Na de gemengd ontvangen comedy- serie Bed & Breakfast maakte hij een op digitale video opgenomen tv-film, die hij zelf betitelt als 'repo-drama'.

Enigma, met als ondertitel or the movie that Robert DeNiro and Al Pacino kill for (if they were Dutch and slightly overweight), is een hectische en zichtbaar door cameraman Joost van Gelder uit de losse pols gedraaide film over film. De meest voor de hand liggende duiding is als een parodie op de slaafse navolging door sommige Nederlandse filmmakers van Amerikaanse voorbeelden, zonder dat talent, middelen en de lokale cultuur zich daar bijzonder voor lenen.

Hoofdpersoon is een zekere Max (Jack Wouterse), die een cameraman heeft gehuurd om een proefversie te draaien van zijn script. Er is haast bij, want dezelfde avond nog moet een grote Amerikaanse producent niet alleen het scenario kopen, maar ook Max de hoofdrol geven.

De fictie van Max het filmpersonage en de realiteit van Max de scenarioschrijver en acteur lopen voortdurend door elkaar. Heeft de ene Max net een kind verloren en de andere Max lange tijd onschuldig in de gevangenis gezeten? Zeker is dat beide Maxen in geldnood zitten en hun vriendin (Ariane Schlüter) hebben verloren aan 'een verrader', de beoogde regisseur van de film.

Verder beantwoorden de dialogen en het verhaalverloop aan de clichés van een Amerikaanse actiefilm, ook al citeert Max vooral scènes uit Sidney Lumets indrukwekkende Dog Day Afternoon, een film die helaas in Max' omgeving niemand kent.

Het geschreeuw en het gezwiep van de camera maken van Enigma een vaak onduidelijk jongensspelletje, dat alleen enige allure krijgt wanneer Schlüter in beeld verschijnt. Vooral de scènes waarin zij enkele van de 501 tips uit een boekje over filmacteren demonstreert, vormen een geestig commentaar op het gemak waarmee sommigen, ook in Nederland, denken dat je zo'n actiefilm wel even in elkaar draait. Ruven weet wel beter, maar het misverstand dat hij het toch heeft willen proberen ligt al snel op de loer. Negentig procent van Enigma is ongein en bravoure, maar wel typerend voor de tegendraadse filmopvattingen van een onaangepast genie, dat nooit zomaar een film maakt.

Enigma (Paul Ruven, NL, 1999), zondag, Ned.3, 21.10-22.20u.