NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Montenegrijnen snappen er niets meer van: hun republiek is pro- Westers, maar wordt toch door de NAVO gebombardeerd. De steun voor het pro-Westerse beleid van president Milo Djukanovic kalft snel af.

Door onze redacteur PETRA DE KONING

PODGORICA, 26 MAART. Een paar honderd Servische militairen verlaten donderdag aan het eind van de middag de militaire basis Moraca, in Podgorica, de hoofdstad van de Joegoslavische deelrepubliek Montenegro. Ze lopen de heuvel Gorica op, aan de rand van de stad. Volgens hun commandanten is de basis deze avond doelwit van NAVO- luchtaanvallen.

Op de balkons van de huizen er tegenover staan burgers vanaf zeven uur 's avonds naar de lucht te kijken. Ze vertrouwen erop dat de bommen hun doel heel precies zullen raken. Ze hebben wel de ramen opengezet: dan gaat het glas niet kapot bij een explosie in de buurt. Op de stoep van de kliniek naast de basis staan artsen en verpleegkundigen, binnen staat alles klaar om gewonden te behandelen. Een dag eerder werd in Danilovgrad, twintig kilometer ten noordwesten van de hoofdstad, een Servische militair gedood door NAVO-bommen, vier anderen raakten gewond. Ze bewaakten een verlaten basis en ook in Moraca zijn bewakers achtergebleven.

Maar deze avond vallen er geen bommen op de basis in Podgorica. Een militaire opslagplaats aan de andere kant van de stad wordt getroffen. En het vliegveld bij Podgorica en de basis in Danilovgrad worden opnieuw bestookt. De inwoners van Montenegro, de republiek die samen met Servië de Joegoslavische federatie vormt, hadden niet verwacht dat hun gebied de eerste dagen al zo hevig zou worden aangevallen. Washington had Montenegro eerder nog ,,het enige lichtpunt op de Balkan'' genoemd, omdat de Montenegrijnse president Milo Djukanovic een pro-Westers beleid voert en zich verzette tegen de Joegoslavische president Milosevic. Nu ligt dat lichtpunt zwaar onder vuur, en de Montenegrijnen snappen er niets van. Ze hadden erop gerekend dat Milosevic zou proberen Joegoslavië vooral te verdedigen vanuit Montenegro, om luchtaanvallen op deze republiek uit te lokken en chaos te veroorzaken. Dat zou kunnen leiden tot een burgeroorlog in het verdeelde Montenegro. Zo'n 30 procent van de bevolking steunt de partij van Milosevic' beschermeling Momir Bulatovic.

,,De Montenegrijnen zijn in de war en teleurgesteld'', zegt Milka Tadic, directeur en hoofdredacteur van het onafhankelijke weekblad Monitor. ,,Ze vinden dat Djukanovic hen heeft verraden. Hij zal hun niet kunnen uitleggen waarom ze door zijn vrienden zijn aangevallen. De bombardementen kunnen het einde betekenen van de hervormingen in Montenegro.'' De woede van de burgers in Podgorica richt zich vooral tegen de paar buitenlandse journalisten die van hieruit verslag uitbrengen. Ze zijn de ,,spionnen'' van het Westen. ,,Jullie regering heeft je gestuurd'', schreeuwt een dronken man in een winkelstraat. ,,Wij willen jullie hier niet.''

Om vijf uur 's middags sluiten de winkels, en loopt bijna niemand meer op straat. ,,Ik ben niet bang'', zegt Branko Damianovic, een gepensioneerde tandarts. ,,Ik sterf liever door NAVO-bommen dan door aids.'' Milosevic, vindt hij, beschermt Joegoslavië tegen de verderfelijke invloed van Amerika en West-Europa. ,,Onze beschaving staat ver boven die van jullie. Toen Amerika nog een groot oerwoud was waar indianen naakt rondliepen hadden wij al onze orthodoxe kloosters en kerken in Kosovo.''

De regeringscoalitie van de deelrepubliek verklaarde dinsdag, een dag voordat de bommen vielen, dat Montenegro de officieel in Joegoslavië afgekondigde oorlogstoestand niet zal accepteren. De NAVO-aanvallen waren niet tegen Montenegro gericht, Montenegro zou door het Westen worden gespaard, en daarom moest de republiek - met 600.000 inwoners - zich afzijdig houden van de oorlog. Het parlement van Montenegro vergadert nu al twee dagen over die verklaring. De oppositiepartij die Milosevic steunt, verzet zich er hevig tegen. De andere partijen vrezen dat de burgeroorlog uitbreekt als ze geen compromis bereiken. Gewapende aanhangers van de oppositie zullen politici en burgers willen dwingen mee te doen aan de strijd tegen de NAVO. ,,De autoriteiten zijn hun eerste doelwit'', zegt vice-premier Dragisa Burzan. Hij zit in de hal van het parlementsgebouw. Voor de deur staan meer dan twintig politiemannen. Ook de regeringsgebouwen en het postkantoor worden bewaakt. Burzan: ,,We moeten onze democratie beschermen.''

Volgens Milka Tadic van het weekblad Monitor is Montenegro nog nauwelijks een democratie. ,,Het parlement had die verklaring onmiddellijk moeten steunen. Nu wordt dat steeds moeilijker, omdat de regering van Djukanovic steun verliest onder de bevolking.'' Als het parlement besluit om de oorlogstoestand toch te accepteren, is dat volgens Tadic een ramp voor Montenegro. De regering van de republiek zal niets meer te zeggen hebben, Montenegro zal worden beheerst door het Servische leger en de speciale politie-eenheden van Milosevic. ,,Het regime in Belgrado gaat proberen Montenegro weer onder de duim te krijgen.''

Want na de NAVO-bombardementen, zegt Milka Tadic, zal Milosevic nog gewoon de macht hebben in Joegoslavië, zoals Saddam Hussein in Irak. ,,En in Kosovo zullen de Albanezen worden afgemaakt.''

NRC Webpagina's
26 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.