NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Terwijl de euro net is ingevoerd nemen Nederlandse bedrijven in twee maanden tijd voor dertig miljard gulden aan Amerikaanse firma's over.

Door onze redacteuren MAARTEN SCHINKEL en
ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 10 MAART. Ruim twee maanden is de Europese munt, de euro, onderweg en de vervolmaking van de ene Europese binnenmarkt kan beginnen. Bedrijven en beleggers kunnen de vruchten plukken en de Europese Unie gaandeweg omvormen in de droom van elke ondernemer: een pan-Europese lappendeken van grensoverschrijdende bedrijfstakken.

En wat doet het Nederlandse bedrijfsleven? Het laat Euroland links liggen en gaat massaal naar Amerika. In de laatste tien weken kocht verzekeraar Aegon branchegenoot Transamerica, deed Philips een vijandig bod op chipmaker VLSI, en kocht bankverzekeraar Fortis het American Bankers Insurance. Gisteren voegde Ahold het New-Yorkse Pathmark toe aan zijn collectie Amerikaanse supermarktketens en vanmorgen nog was er de overname door handelsbedrijf Buhrmann van branchegenoot Joseph Rothbard. Kosten van de Amerikaanse expansie: 29 miljard gulden. Dat is bijna zesmaal zoveel als het totale bedrag aan bezuinigingen waar het kabinet-Kok zich binnenkort op stort.

Tegenover de recordoogst in de VS staan dit jaar maar twee Europese acquisities: de aankoop van het Duitse uitzendbureau Time Power door Randstad voor een onbekend bedrag en een deelneming van ABN Amro van 8,3 procent in de Banca di Roma ter waarde van 1,45 miljard gulden. Dat steekt schril af bij de fixatie op de Amerikaanse markt, die de toch al overheersende oriëntatie van Nederlandse bedrijven op de VS verder heeft vergroot. ,,Ahold en Aegon zijn in wezen Amerikaanse concerns geworden'', zegt J. Koelewijn, hoofd research van Iris, het onderzoeksbureau van Rabobank en Robeco. De toch al grote dollargevoeligheid van de Amsterdamse beurs zal er volgens hem alleen maar door toenemen.

De reden voor de versnelde expansie over de grens is evident: de Nederlandse markt is te klein om een schaalgrootte te kunnen bereiken waarmee bedrijven een kans maken tegen hun concurrenten op de wereldmarkt. Waarom in Europa wachten op de moeizame voltooiing van de gemeenschappelijke markt, als er aan de overkant van de oceaan al een voor het grijpen ligt? ,,De Amerikaanse markt heeft een eenvormige cultuur en rechtssysteem, en Amerikanen zijn driftig aan het sparen voor hun oude dag. Dat is een mer boire voor verzekeraars'', zegt Koelewijn.

'Saneren in VS aanzienlijk gemakkelijker'

,,Bovendien is de kostenbasis na een overname veel makkelijker terug te brengen dan hier. Er is minder weerstand tegen ontslagen en herstructureringen'', aldus Koelewijn.

,,Op dit moment is de markt in VS nog veel transparanter en is het gemakkelijker om een overname te doen. Kijk maar naar Ahold, dat veel minder kansen ziet in Europa,'' zegt Boudewijn Beerkens, partner bij PriceWaterhouseCoopers coporate finance. ,,Water stroomt nu eenmaal naar het laagste punt.'' Verder heeft de Amerikaanse markt door de omvang een grote aantrekkingskracht. In Duitsland heb je een paar grote banken, maar in de VS zijn er wel vijftig. Amerikaanse bedrijven zullen volgens Beerkens niet altijd goedkoper zijn, maar de mogelijkheden zijn groter. Fortis bijvoorbeeld heeft ABI in handen gekregen na een overnamestrijd tussen twee andere Amerikaanse bedrijven, die beide veel meer boden.

Niet dat er in Europa zelf geen fusie- en overnamegolf plaatsvindt, maar de nationale verschillen in cultuur en regelgeving zorgen ervoor dat de samenklontering voornamelijk op lokaal niveau plaatsvindt. Zoals dat in Nederland onder banken en verzekeraars begin jaren negentig al is gebeurd. maar dat weerhoudt bedrijven er zeker niet van om in de VS te blijven kijken. , ,Door de komst van de euro wordt dit continent als één euroblok gezien,''zegt Beerkens. ,,Door in het dollarblok te investeren komt men op twee benen te staan en daar streven Europese bedrijven naar.''

Bovendien is een Amerikaanse expansie geen kwestie van eenrichtingsverkeer. Ahold voert zijn succesvolle supermarktmanagement in bij zijn nieuwe Amerikaanse dochters. Maar, zo benadrukt Koelewijn, via de overnames komen er ook ideeën van de VS terug naar Nederland. Hij noemt bijvoorbeeld de klantenkaart van Ahold, en het aanbieden van financiële diensten in supermarkten. Ook Beerkens signaleert dat. ,,Door de verschillen tussen Europa en VS kan je hele mooie kruisverbanden krijgen: Fortis neemt bijvoorbeeld een verzekeraar over die met polissen aanbiedt die wij in Europa nog maar nauwelijks kennen. Het is zeker de moeite waard om die verzekeringen hier ook aan te bieden. ''

Natuurlijk is er wel een dollar-risico, maar dat valt volgens Beerkens mee. ,, Je praat pas echt over risico's als je naar de acquisitie van de Braziliaanse Banco real kijkt door ABN Amro. Het is nogal een verschil of je praat over de dollar versus de euro of over de real versus de euro.Tegen dollarrisico's kan je je ook gewoon indekken. ,,Vergeet niet dat de dollar ondanks de recente stijging - historisch gezien - nog steeds goedkoop is; dat maakt het overnemen in de VS ook aantrekkelijker. Voorlopig zal die markt die aantrekkingskracht wel houden,'' denkt Beerkens. Ook Koelewijn van Iris verwacht dat de expansie in de VS zal doorgaan, met name door dienstverleners en handelsfirma's.

NRC Webpagina's
10 MAART 1999

( a d v e r t e n t i e )