NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ANDREW JOHNSON, de zeventiende president van de Verenigde Staten (1865-1869), is voornamelijk bekend geworden als de president die de speciale afzettingsprocedure van het impeachment doorstond. Sinds gisteren kan ook president Clinton zich verzekerd weten van een vaste plaats in de geschiedenisboekjes van de toekomst. Hij heeft de krachttoer van Johnson herhaald en hem zelfs verbeterd. Johnson ontsnapte met slechts één stem aan afzetting door de Senaat met de vereiste tweederde meerderheid. Het eerste deel van de aanklacht tegen Clinton haalde zelfs geen gewone meerderheid, het tweede deel bleef steken op fiftyfifty.

Het proces tegen Clinton in de Senaat was al snel dood, maar het lichaam bleef nog lang stuiptrekken, zoals een Amerikaanse krant het plastisch uitdrukte. Deze weinig verheffende vertoning slaat in de eerste plaats terug op het Huis van Afgevaardigden. De aanklacht die dit lichaam opstelde was duidelijk het product van een uit de hand gelopen partijstrijd. Een ,,heksenbrouwsel'' zoals de raadsman van Clinton het met reden noemde en dat nu behoorlijk is afgestraft.

Dit was geen gewone rechtszaak, maar een politiek proces in de volle betekenis van het woord. Mét Clinton stond ook het Amerikaanse staatsbestel terecht. Dit berust op het beginsel van gescheiden machten in de staat, een president en een Congres met elk een direct electoraal mandaat. Het doorbreken van deze fundamentele scheidslijn met een verpolitiekte veroordeling zou ernstige consequenties voor de toekomst hebben gehad.

DE SENAAT heeft tenslotte dan toch tot uitdrukking gebracht dat afzetting van een president alleen gerechtvaardigd is voor wangedrag dat het staatsbestel in gevaar brengt. Dat neemt niet weg dat zelfs partijgenoten van Clinton hun gebrek aan appreciatie voor zijn gedrag tijdens kantooruren tot uitdrukking wilden brengen in een motie van afkeuring. Deze behoort nog altijd tot de mogelijkheden, maar verliest snel haar aantrekkingskracht. Veelzeggend is dat de kritiek van twee kanten komt. Voor hardliners is een dergelijke motie een laffe uitvlucht - die bovendien door een volgend Congres weer kan worden herroepen (zoals in het geval van president Andrew Jackson al eens is gebeurd). Anderen vrezen juist dat de tekst van zo'n motie na zijn aftreden tégen Clinton zal worden gebruikt door aanklagers van het type Kenneth Starr.

De rol van deze speciale aanklager bij het oppompen van de aanklacht tegen Clinton vormt een van de losse eindjes van de impeachment-affaire. Starr is met zijn hoge ambt op de loop gegaan. De wraak van het Clinton- kamp is typerend: Starr vormt nu zelf voorwerp van onderzoek wegens misleiding van de minister van Justitie.