NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Waarom is Amerikaanse rechtbank-tv zoveel spectaculairder dan Nederlandse? Omdat Amerikanen een grotere puinhoop kunnen maken van hun leven en die dan breed voor iedereen uitmeten. Ze hebben weinig last van schaamte en houden van publieke belangstelling. Arm of rijk, de mensen blijven experimenterende pioniers. Vergeleken bij hen zijn Nederlanders conservatieve sukkels.

Met gerichte kamikaze-acties halen sommige Amerikanen het onderste uit de vrijheid. Een jonge man trouwt bijvoorbeeld met zijn liefde van één nacht en galoppeert al gauw met de vrouw van zijn beste vriend weg uit het kersverse huwelijk. In plaats van een spaarrekening bij de Postbank met lijfrentepolis heeft hij inmiddels 25.000 dollar schuld en zijn alle credit cards hem afgenomen. Met de deurwaarder op zijn hielen wordt hij dan gedaagd door zijn aanstaande ex-schoonmoeder om een paar honderd dollar. Zo'n zaak heeft hoge amusementswaarde voor televoyeuristen als ik.

Dergelijke taferelen zijn elke woensdagavond te zien voor RTL5's Judge Judy, een bazige, New-Yorkse familierechter die de puntige preek niet schuwt. Judy Sheindlin, een goed geconserveerde vroegvijftiger met aangehard, donkerrood geverfd haar, moet het conflict oplossen en daarmee staat ze een paar treden boven Jerry Springer. De televisie selecteert de conflicten waar veel persoonlijke verwikkelingen achter zitten.

Gisteren ruzieden ex-echtgenoten over een auto die hij aan haar had afgestaan. Ze had beloofd weer bij hem terug te komen. Nu ze dat niet deed, wou hij de auto weer hebben. Omdat hij de papieren op haar naam had laten zetten, had hij geen poot om op te staan. Toch voerde Judy vooral zijn mishandeling van haar aan als reden om haar gelijk te geven. Voor die wandaden had hij al in de cel gezeten. De NCRV heeft ook zo'n soort programma op maandagavond, De Rijdende Rechter. Hij is geen echte rechter maar 'arbitrageur'. De partijen spreken af dat hij het laatste woord heeft over hun geschil. Mr. Frank Visser doet me verlangen naar de dominante Judge Judy. Hij is het notaristype, geruit jasje met huiselijk donkergeel wollen vest eronder, metalen brilletje, snor. Als goed jurist zegt hij niet meer dan nodig is, maar voor de televisie is dat juist te weinig. Presentatrice Mieke van der Wey loopt er tussendoor om te verklaren, te sussen en met het publiek te wachten tot de juridische Sinterklaas komt met zijn uitspraak. De Rijdende Rechter behandelt een mengeling van consumentengeschillen en echte ruzies. Aan de zaak gaat een reportage vooraf. Het saaiste en meest voor de hand liggende is de geleverde laminaatvloer die krassen vertoont. Interessanter is het reisbureau dat een klant pas in Luxemburg uit de bus wil zetten, hoewel hij al in Nederland heeft gezegd dat hij voor iemand anders in de plaats is gekomen. Een onwerkelijk Rien-Poortvliet-gehalte heeft de vrouw die met paard en wagen over het paardenpad van het Amsterdamse Bos gaat. Afgelopen maandag leek het even op VPRO's burenruzieprogramma van Frans Bromet dat ook de zelfde hoge kijkcijfers heeft, rond 1 miljoen. De Rijdende Rechter behandelde een veel voorkomend geschil: een buur had last van de boom van een ander. Er kwamen veel haatgevoelens los. De buur die van de rechter zijn boom moest omhakken, zwoer dat hij ook tegen de bomen van de winnende buur zou gaan procederen. De voorspelling van Visser kwam dus uit: zijn uitspraak bracht geen oplossing. Dat soort toelichting is nuttig. De rechter kan geen einde maken aan ruzies. Als die kant van de zaak wordt getoond, hoeft rechtbank-tv ook niet te leiden tot juridisering. Ik zou ook wel meer echte rechters op de Nederlandse tv willen zien. Als de rechter per geval kan bepalen of hij de camera al of niet toelaat, kan dat volgens mij geen kwaad. Behalve bij heel spectaculaire gevallen zoals de Hakkelaar of O.J. Simpson heeft tv weinig invloed op het verloop van een zaak.