NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
HEERENVEEN, 8 JAN. Het allroundschaatsen wordt steeds meer een commercieel circus. Hoewel de rijders steen en been klagen over hun verdiensten, is een aantal van hen al bijna miljonair.

Weinig mensen beseffen dat een toernooi als de Europese kampioenschappen in Heerenveen niet zou kunnen plaatsvinden zonder het werk van tientallen vrijwilligers die zich geheel onbezoldigd inzetten. ,,Als al die mensen vervangen moeten worden door professionele krachten zou het EK onbetaalbaar zijn'', zegt tweede secretaris Boelo Waalkens van de organiserende schaatsvereniging Thialf. ,,Wij zijn tot elkaar veroordeeld.'' De 74-jarige Waalkens, gepensioneerd hoofd van de vervoersdienst Fram, is al twintig jaar betrokken bij de organisatie van alle grote schaatsevenementen in de Friese ijstempel. Hij heeft er van eind oktober tot half maart bijna een dagtaak aan. Dit weekeinde beleeft hij zijn laatste EK-toernooi als secretaris. De organisatie van de Europese kampioenschappen is in handen van 35 juryleden en vijftien leden van het organisatiecomité. Elke portefeuille in het bestuur staat onder beheer van twee functionarissen. Als iemand wegvalt, neemt de ander het over. De bewaking op het toernooi wordt ook verzorgd door vrijwilligers; hoewel enkelen een kleine onkostenvergoeding ontvangen. Deze Friezen, die worden gerecruteerd uit de regio, zijn één keer per jaar de belangrijkste mannen van de stad.

In een klein kantoortje in de catacomben van het schaatsstadion huist het crisiscentrum van de Koninklijke IJsvereniging Thialf. Neem een tafereel dat zich er deze week afspeelde: Problemen met de inschrijving van Wit-Rusland. De schaatsbond in de jonge republiek blijkt een heel andere afvaardiging te hebben aangemeld dan de rijders die op het lijstje van de coach staan. In een hoekje zit omroeper Joop Bleeker, twintig jaar geleden al bestuurslid van de roemruchte ijshockeyclub Feenstra Flyers, programmaboekjes te vouwen. Uit een eikenhouten kast, waarin achter de ordners wat flessen Beerenburg staan opgesteld, komt een oud jubileumboek van de Koninklijke te voorschijn. De rijke historie van de club, waarin zelfs Abe Lenstra nog een rol heeft gespeeld, is nauwelijks met een pen te beschrijven.

Ter illustratie: Thialf, de dienaar van reus Thor, stond bekend om zijn grote snelheid. In de oudnoorse mythologie was hij de god van de donder en de vruchtbaarheid. De ijsclub Thialf werd opgericht in de strenge winter van 1854-1855. Na een warme decembermaand volgden toen, 144 jaar geleden, 32 ijsdagen met 22 dagen strenge vorst. De schaatssport bloeide op. De edellieden uit de tijd van Koning Willem III werden naar de achtergrond verdrongen door de schaatsfavorieten van het volk. Zoals Atse Atsma van Terzool of Harm Knobbe van Kolderwolde.

In oktober 1967 opende prinses Christina het kunstijsstadion van Heerenveen en vanaf die tijd maakte Thialf furore door schaatswedstrijden. Met als hoogtepunt de krachttoer in 1977 toen Davos door een warme föhn het WK niet kon organiseren en Thialf vijf dagen later het evenement vlekkeloos liet verlopen. Voor volgepakte tribunes werd de nog onbekende Eric Heiden wereldkampioen.

Tweeëntwintig jaar later is allround-schaatsen nog slechts een mondiaal evenement in Nederland, vindt secretaris Waalkens. ,,Moet je kijken waar de Zweden meekomen. En de Oosteuropeanen hebben geen geld meer om z'n verre reis te maken.'' De commercie heeft het organiseren van een groot schaatsevenement in zijn ambtsperiode aanzienlijk gecompliceerder gemaakt. Er komt veel meer geld binnen dan vroeger, maar het zijn vooral de onbezoldigde werkers die de nadelen ondervinden van de extra rompslomp. Het verstrekken van accreditaties en de kaartverdeling vergt veel tijd.

Waalkens maakte nog mee dat schaatsers helemaal geen speciale toegangskaarten nodig hadden. Iedereen kon simpel overal doorlopen. ,,De rijders zeggen weleens: 'Wij zijn de artiesten en maken het evenement'. Ja, ja, maar regel het eens zelf, denk ik dan. Voorlopig heb ik er nog plezier in, anders zou ik het niet doen. Na zo'n groot evenement blijft er misschien vijf procent ergernis hangen. Bijvoorbeeld over mensen die zich niet kunnen gedragen en de bewaking lastig vallen. Maar bij een ereronde is er toch zoveel sociale controle dat niemand het ijs opgaat.''

Het organisatiecomité verzorgt ook de verdeling van de bijna dertienduizend kaarten die al maanden van tevoren wegvliegen. Voor de vrije verkoop blijven eigenlijk maar 100 tot 200 zitplaatsen per dag over. Het kost Thialf veel tijd om alle aanvragen die teleurgesteld moeten worden te beantwoorden. Sponsors hebben het recht om duizenden kaarten op te kopen. Zo heeft OAD bij de schaatsbond afgedwongen om 1000 staanplaatsen te mogen afnemen. Het Thialf-stadion kent 3.500 zitplaatsen en 8.500 staanplaatsen. Geen gunstige verhouding. Gezien het urenlange programma kan het verblijf op de staantribune vermoeiend zijn. Van de zitplaatsen gaan er zo'n 1.400 naar de gewesten. Die worden verdeeld naar rato van het aantal clubleden. Maar Waalkens betwijfeld zelfs dan of ze ook allemaal bij de echte schaatsliefhebbers terecht komen. ,, Vaak verdwijnen de kaarten in handen van leden van de plaatselijke belangenvereniging, die ook een ijsbaan beheren. Thialf krijgt van het gewest Friesland drie kaarten voor driehonderd leden. Die vragen we niet eens aan, dat geeft alleen maar ellende.''

Het mag de afgelopen dagen dan hectisch zijn geweest bij Thialf, volgend jaar breekt een echte moeilijke tijd aan voor de ijsvereniging. Voor het seizoen 1999/2000 heeft Heerenveen namelijk nog geen enkel groot schaatsevenement toegewezen gekregen. Boelo Waalkens hoeft zijn wintersportvakantie niet meer uit te stellen.

( a d v e r t e n t i e s )