NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In India is grote ophef ontstaan over een film, waarin een lesbische relatie centraal staat. Volgens hindoe-fundamentalisten kan de film niet omdat India geen lesbiennes kent. Dus is de nationale filmcensor weer aan het werk gezet.

Door onze correspondent ROB SCHOOF

BOMBAY, 9 DEC. Gewapend met stokken kwamen ze de afgelopen weken naar de bioscopen van Bombay, Poona en New Delhi - jonge vandalen uit ultra- conservatieve hindoe-kringen, aangemoedigd en bijgestaan door regionale parlementsleden. Tot vijf keer toe verstoorden ze een voorstelling, ze bedreigden filmbezoekers en eisten een algemeen verbod op de uiterst succesvolle film Fire, waarin een lesbische relatie centraal staat.

De rechtse activisten die de film van de vrouwelijke regisseur Deepa Mehta letterlijk van het witte doek sloegen, vinden dat de film tegen de Indiase cultuur indruist. Lesbische vrouwen bestaan niet in India, zo stellen zij, en dus is niemand er bij gebaat vrouwen op een idee te brengen.

Geschrokken van de reacties van sommige van haar coalitiegenoten heeft de BJP-regering in New Delhi de film inmiddels teruggestuurd naar de centrale filmcensor, die alle Indiase films voor de première moet goedkeuren. Fire was al goedgekeurd omdat er geen schokkende beelden in voorkomen, maar krijgt na de culturele geweldsgolf in de grote steden toch een revisie. ,,Een meerderheid van de Indiase vrouwen weet niet eens dat lesbiennes bestaan'', fulmineert Meena Kulkarni, een rechtse politicus uit Bombay. ,,Waarom moet je ze er dan aan blootstellen?'' Een andere politiek leider in de stad meent dat, na Fire, de weg voor filmmakers openligt om seksuele relaties tussen moeder en zoon, of broers en zussen op film uit te brengen.

In kunstkringen wordt met ongeloof gereageerd op de gewelddadige acties tegen de film. Het land van de Kama Sutra en de duizend jaar oude tempels van Khajuraho, wereldberoemd om zijn oneindige reeksen van seks-uitbeeldende beeldhouwwerken, kan een onschuldige film als Fire niet aan, schamperen de critici. Sommigen spreken van een ,,culturele noodtoestand'' die de politiek over India heeft uitgeroepen door de voorstellingen voorlopig op te schorten. De film haalde de afgelopen maanden de ene na de andere internationale onderscheiding binnen, veertien in totaal. Drie weken lang weken trok Fire volle zalen in de Indiase bioscopen, tot de radicale ingreep door partijleden van de Shiv Sena, de uiterst rechtse coalitiepartner van de ook al rechtse regeringspartij BJP in Maharashtra, de deelstaat waarvan Bombay de hoofdstad is. Bombay - bijgenaamd Bollywood - is India's filmstad bij uitstek, met een moordend grote productie van commerciële films.

De rechtse regering in Bombay en haar anti-Westerse en anti-islamitische aanhang raakten de afgelopen jaren vaker in opspraak als het ging om de vrijheid van kunstuitingen en culturele uitwisselingen. Enkele maanden geleden werd een Westerse rockgroep op het podium aangevallen omdat de muziek anti-Indiaas was. Het huis van een Indiase islamitische kunstenaar in Bombay werd kort en klein geslagen omdat hij niet in India thuis zou horen. De Pakistaanse squash-ster Jansher Khan werd niet toegelaten tot een toernooi in de stad. Twee weken geleden werd het nationale cricketelftal van Pakistan te verstaan gegeven dat het niet welkom is het als over twee maanden - voor het eerst in jaren - een serie wedstrijden komt spelen in India.

Maar premier Manohar Joshi van Maharashtra zegt zo zijn eigen principes en grenzen te hebben. En films waarin een seksuele relatie tussen twee vrouwen centraal staat, horen niet thuis in de cultuur van India. ,,Ik ben tegen deze vorm van kunst'', zegt hij. ,,Cultuur is belangrijker dan de verheerlijking van kunst.''

Absolute waanzin, zeggen de tegenstanders. In de film komen twee vrouwen bij elkaar die een eenzaam leven leiden en in hun relatie troost vinden. ,,Komt eenzaamheid niet voor in India'', vraagt regisseur Deepa Mehta zich af. ,,Horen vrijheid van meningsuiting, tolerantie en liefde niet bij India? Dergelijke bekrompen, middeleeuwse heksenjachten druisen in tegen de Indiase cultuur''. Samen met een groep van bezorgde filmmakers en acteurs eiste zij maandag voor het Hooggerechtshof in Delhi dat bioscopen die haar film willen vertonen, bescherming krijgen tegen aanvallen van fundamentalistische demonstranten.