NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
Het lijkt wel een heel klein Australisch golfje, dat aan kwam rollen tijdens het vorige week afgesloten elfde International Documentary Filmfestival Amsterdam. Twee van de drie voor de Zilveren Wolf genomineerde videodocumentaires werden geproduceerd door de Australische Christine Olsen: de vanavond uitgezonden biografische documentaire Hephzibah van Curtis Levy en My One-Legged Dream Lover van Penny Fowler Smith, een innemend, maar vele vragen oproepend verslag van de ontmoeting tussen vrouwelijke amputees (mensen die een arm of been missen) en mannelijke devotees (op amputees geilende fetisjisten).

En dan waren er nog als documentaire meer overtuigende Australische videofilms, zoals Reunion van Lisa Wang (een zelfportret van een Chinees-Australische van de derde generatie, vooral aan de hand van prachtige home movies uit het verleden van haar familie) en To Be Rich Is Glorious van Nick Torrens, een indrukwekkend staaltje 'direct cinema', dat een jonge schatrijke zakenman uit Hongkong volgt naar de Volksrepubliek bij zijn pogingen een fabriek op te kopen.

Hephzibah is vooral inhoudelijk interessant, niet alleen als biografie van de pianiste Hephzibah Menuhin (1920-1981), maar ook wegens de ondertoon, die zachtjes neuriet dat het voor kosmopolitische cultuurdragers niet eenvoudig is gelukkig te worden in de Australische outback. De in Californië geboren Hephzibah was een wonderkind, dat al op zeer jonge leeftijd samen met haar vier jaar oudere broer, de violist Yehudi Menuhin, de internationale concertpodia veroverde. In de jaren dertig werd Yehudi verliefd op de roodharige Australische Nola Nicholas en Hephzibah op haar broer Lindsay, die in de film zonder veel toelichting worden aangeduid als 'de Aspro-erfgenamen'. Beide paren trouwden, maar geen van beide huwelijken zou stand houden.

Hephzibah en Lindsay Nicholas vestigden zich op zijn afgelegen schapenfarm. In een van de meest pregnante beelden van zijn documentaire laat Curtis Levy zien hoe haar piano nu weggedragen wordt van de farm en over een stoffige weg in de verte verdwijnt. Hoewel de film veel beelden bevat van Hephzibah Menuhins concerten, ook op latere leeftijd, is de implicatie toch een beetje dat haar talent gefnuikt werd door een verkeerde partnerkeuze.

In de jaren vijftig verliet Hephzibah man en twee zonen voor een in Sydney opererende socioloog uit Wenen, Richard Hauser, die er onconventionele theorieën over de mensheid op nahield, maar ook Hausers ideeën worden in de film niet helemaal duidelijk. Ze emigreerden naar Londen, waar Hephzibah en Richard mensen gingen helpen, niet als filantroop, maar door in de praktijk allerlei probleemgevallen aan huis op te vangen. Broer Yehudi zegt in de film dat dit hen soms boven het hoofd groeide (er sneuvelden in totaal drie piano's), een tussen de schapen achtergebleven zoon gaat zelfs zo ver dat zijn aan kanker overleden moeder door haar tweede man de dood in gejaagd is. Dan eindigt de film met beelden van schapen en een ondergaande zon in tegenlicht.

Hephzibah is niet alleen een tamelijk conventioneel televisieportret, maar ook een door de vele interviews wat langdradig en door een overmaat aan voorzichtigheid soms schimmig blijvend videodocument van betrekkelijke waarde. Het treft voor Het uur van de wolf dat de hoofdpersoon van de winnende film een kunstenares is, maar een hoofdprijs op IDFA voor een productie als Hephzibah doet wat vreemd aan.

Hephzibah, Ned.3, 23.22-0.32u.