NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

De Britse pers is massaal gestruikeld over Frans-Duitse voorstellen voor belastingharmonisatie die de Britse economie zouden bedreigen. Blair moet nu kiezen tussen isolement in Europa of ruzie thuis.

Door onze correspondent HANS STEKETEE

LONDEN, 3 DEC. Als de Britse premier Tony Blair nog hoopte op steun van de populaire pers voor deelname van zijn land aan de euro, dan is hij sinds gisteren een illusie armer. The Sun heeft zich opgeworpen als beschermer van ,,het Pond en Groot-Brittannië'' met een grootscheepse nieuwe aanval op de Duitse minister van Financiën, ,,rooie' Oskar Lafontaine.

,,Luister goed, Herr Lafontaine, dit zeggen we maar één keer: Foxtrot Oskar'', aldus het meestgelezen Britse schandaalblad uit de stal van mediamagnaat Rupert Murdoch. Wat die twee woorden - de F en de O uit het militaire alfabet - betekenen is wel duidelijk: ,,Fuck off''.

Met zijn voorstel om het Britse vetorecht tegen Frans-Duitse voorstellen voor Europese belastingharmonisatie af te schaffen was ,,euro-crazy'' Lafontaine te ver gegaan'', aldus The Sun. Als ,,Duitsland' zijn zin krijgt, kan het de hoogte van de inkomstenbelasting in Groot-Brittannië vaststellen en BTW laten heffen op kinderkleding. Dat is een voorproefje van de zeggenschap die de Europese Unie over Britse zaken zou krijgen als Londen toetreedt tot de euro. Daarom is het blad begonnen met ,,een kruistocht om het pond te redden''. Met een verwijzing naar Churchills radiorede uit 1940 aan de vooravond van de Slag om Engeland belooft het blad zijn ,,10 miljoen lezers' te zullen ,,vechten, vechten en nog eens vechten'' tegen de euro. ,,We shall never surrender.''

Blair wil zijn land dichter bij de andere grote twee in de Europese Unie laten aanschuiven. Bovendien wil hij de Britten zoetjesaan voorbereiden op de komst van de euro. Pas in de volgende eeuw weliswaar en na een referendum, maar de vraag is niet langer óf de euro komt, maar wannéér, heeft hij gezegd. Omdat een meerderheid van de bevolking nog tegen is, is steun van de tabloids daarbij cruciaal. Zo dankt Blair zijn overwinning van mei 1997 in elk geval voor een deel aan de politieke ommezwaai van The Sun. Daarom komt het ,,Nein, nein, nein'' van The Sun hem nu heel slecht uit.

Nog vervelender is dat de schandaalpers dit keer niet alleen staat in haar kritiek op de regering, zoals bij de omstreden berichtgeving van een paar weken geleden over homoseksuele leden van het kabinet. Elke Britse krant, behalve de Financial Times, opende gisteren de voorpagina met het bericht dat Groot-Brittannië een nederlaag dreigde te lijden in de slag om de Europese belastinghervormingen. Weliswaar had de minister van Financiën, Gordon Brown, met een veto gedreigd, maar dat was hetzij een loos dreigement, hetzij een koers met nieuwe risico's, aldus vonden bladen uit het volledige politieke spectrum.

,,Een affront'', schreef The Independent. ,,Groot-Brittannië is bezig de belastingslag te verliezen'', schreef The Times, en de FT vond de kwestie weliswaar geen reden voor ,,euro-hysterie', maar waarschuwde de regering wel tegen het sluiten van compromissen om ,,de goede Europeaan'' te willen spelen. De rechtse Daily Telegraph gelooft helemaal niet in het ,,ferme' standpunt dat Blair en Brown in Brussel innemen. Belastinghervormingen terwijl Europa eerst nog moet wennen aan de invoering van de euro is buitengewoon dom, schreef de Telegraph. ,,Het is geen tijd om de tsaar van de Saar te appaiseren'', eveneens met een verwijzing naar Lafontaine.

Zelfs The Guardian, in andere kwesties vaak op de hand van de regering, vond dat voor Blairs Europa-beleid ,,het uur van de waarheid'' had geslagen. Hij moet nu kiezen tussen een ,,Thatcherachtige weigerachtigheid'' of de ,,omarming van een steeds verder integrerend Europa, van belastingen tot sociale wetgeving'', aldus de krant. Herhaald gebruik van het veto tegen een Europese trend in zou het Verenigd Koninkrijk isoleren, en met al te grote toenadering maakt Blair zich binnenlands kwetsbaar voor het verwijt dat hij Londen aan Brussel uitlevert. Een tussenweg is er niet, aldus The Guardian.

Downingstreet betrok de gevechtsposten. De Britse pers rukt een kwestie uit zijn verband die nergens voorpaginanieuws is, zei Blairs woordvoerder, Alistair Campbell, gisteren in een gespek met buitenlandse journalisten. The Sun is ,,hysterisch'', zei hij, terwijl andere kranten het ,,open debat' waar zij om vragen met hun berichtgeving ,,onmogelijk maken''. Londen was voorstander van maatregelen die oneerlijke belastingconcurrentie ongedaan maken, zei hij, maar daarmee komt er nog geen BTW op kinderkleding, laat staan dat Brussel de Britse inkomstenbelasting vaststelt.

Blair verdedigde zich later de dag persoonlijk tegen de brede kritiek. Lafontaine had alleen een ,,terloopse opmerking'' gemaakt, zei hij, andere landen waren óók tegen belastingharmonisatie en bovendien kan het unanimiteitsbeginsel helemaal niet zomaar worden afgeschaft. Maar tijdens het wekelijkse vragen-halfuurtje in het Lagerhuis, gistermiddag, maakte Blair aanvankelijk een onzekere en defensieve indruk. Wij zullen niet de fout van voorgaande Conservatieve regeringen maken door ons te laten ,,dwingen in een anti-Europese postitie'', maar hoe dat precies moest zei hij er niet bij. En dat Lafontaine zomaar een losse flodder afvuurde, gelooft Blair vast ook niet meer. De Duitse bondskanselier Schröder stelde zich in een vraaggesprek met de FT vierkant achter zijn minister van Financiën op. ,,Hij heeft de steun van de regering'', aldus Schröder.