NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

KASPER JANSEN
De film Attrazione d'amore, die Frank Scheffer maakte over Riccardo Chailly en het Koninklijk Concertgebouworkest, wordt omlijst door Willem Mengelberg. Vijftig jaar lang, van 1895 tot 1945 was Mengelberg de Amsterdamse chef-dirigent. Terwijl Scheffers camera de Grote Zaal van het Concertgebouw afstast, vormen het begin- en het slotkoor van de Matthäus Passion in de opname van Mengelberg het klinkende kader van de film over het nu 110 jaar bestaande orkest, dat sinds tien jaar wordt geleid door Riccardo Chailly.

Slechts twee dirigenten, Eduard van Beinum en Bernard Haitink, scheiden Chailly van Mengelberg, wiens geest Chailly aanroept om weer te werken in een sfeer van traditie èn vernieuwing. Terwijl hij zojuist een dubbel-cd met het complete werk van de revolutionaire componist Varese heeft uitgebracht, leidt Chailly volgend jaar op Palmzondag voor het eerst in Amsterdam de Matthäus Passion, een traditie die Mengelberg een eeuw geleden instelde.

Frank Scheffer, bekroond als schepper van een compromisloos tot stand gekomen oeuvre van muziekfilms, toont de samenwerking tussen Chailly en het Concertgebouworkest als een liefdesaffaire. De aantrekkingskracht, waarover de titel Attrazione d'amore spreekt, is nooit onproblematisch. Maar de onderlinge samenwerking, waartoe orkest en dirigent zich hebben veroordeeld, geschiedt op basis van een gemeenschappelijke en onvoorwaardelijke liefde voor de muziek.

Scheffer is de meester van de strenge indeling en ordening van zijn films, maar ook van de vaak zeer 'los' en 'toevallig' aandoende inhoud van zijn beelden. De film is niet alleen een kunstenaarsportret, een uiteenzetting over muziek, een verhandeling over traditie en vernieuwing van artistiek beleid en een verslag over een jaar musiceren in binnen- en buitenland. Het is ook een gedetailleerde studie naar emoties, zoals die zijn af te lezen van de mimiek van Chailly en anderen.

Fascinerende beelden zijn dat, vooral van de pianiste Maria Jo~ao Pires. Als Chailly bij een eerste repetitie Mozarts Pianoconcert KV 466 inzet, ziet men Pires wegzinken. Haar gezicht, ziek van ellende, laat zien dat ze overal wil zijn, behalve achter die piano. Chailly, die vermoedt dat ze bezwaar maakt tegen zijn tempo of zo, knikt haar bemoedigend toe, zonder te weten wat er aan de hand is. Pires dacht een ander Mozartconcert te moeten spelen. Uiteindelijk speelt ze toch maar KV 466, maar haar zichtbare wanhoop blijft en is onvergetelijk.

Attrazione d'Amore, zondag, Ned.1, 18.26-19.28u.