NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Maarten Huygen
Natuurlijk werd de Trouw-publieksprijs door een echte vrouwenschrijfster gewonnen, want vrouwen lezen. Mannen zitten, in de woorden van genomineerde Yvonne Kroonenberg, net als ik op de bank en zappen.

De AVRO-uitzending over de prijs voor het populairste boek bracht de massale vrouwelijke voorkeur gisteravond mooi grafisch in beeld: acht procent mannelijke en 92 procent vrouwelijke lezers voor Marianne Frederiksson, Zweedse schrijfster van de vrouwensage Anna, Hanna en Johanna. Ze doet me denken aan Sigrid Undset, de Noorse auteur van Kristin Lavransdochter en winnares van de Nobelprijs 1928. Toen wereldberoemd. Het was een vlot gepresenteerde, informatieve uitzending, ook omdat er gebruik werd gemaakt van filmpjes en grafieken. Er kleven onaangename kantjes aan de bestsellercultuur die zo'n publieksprijs vertegenwoordigt. De minder populaire maar minstens even goede werken vallen weg tegen de top die alle aandacht krijgt. Toch is het bijzonder dat lezers de moeite doen om bij de boekhandel te gaan stemmen over hun keuze. Waardering zegt meer dan louter het optellen van de verkoopcijfers.

Kamervoorzitter Jeltje van Nieuwenhoven en oud-criticus en voormalig staatssecretaris Aad Nuis leverden interessant commentaar maar wat deed de ambtelijke oud-commissaris van de koningin Beelaerts van Blokland in dit gezelschap? Van Nieuwenhoven was bibliothecaresse geweest en dat had ze als een roeping beschouwd. Ze las altijd de 'winkeldochters', want ze vond het 'zonde' dat die zomaar in de kast bleven staan. Is dat de reden dat ze naast haar drukke politieke werkzaamheden bijna het complete, lijvige oeuvre van thrillerschrijver Robert Ludlum heeft gelezen? Het verbaast me dat ze daar tijd voor heeft. Een kapitale blunder was de bekendmaking van de winnares in het NOS-Journaal drie uur voor de uitzending. Goed van de NOS, maar slecht van de AVRO. Waarom kan zo'n uitzending niet live? Je voelt je als kijker bedrogen als je de oplopende spanning van de deelnemers ziet, want de afloop ken je al. Het zal vast gescheeld hebben in aantallen kijkers. De bijeenkomst werd gehouden in een Amsterdamse studio onder café De Kroon en de AVRO had een heel decor van kasten met boeken uit een tentoonstelling in de Nieuwe Kerk gesleept. De verbeelding van de Koninklijke Bibliotheek met hier en daar een rood pluchen bank leverden een mooi spektakel op. De verzamelde volksschrijvers kregen het decorum dat ze verdienden. Literatuur mag best op een voetstuk. Tv-presentatoren (Pieter Jan Hagens en Judith de Bruijn) zijn goed gekleed omdat ze weten dat het volk dat wil. Wat een contrast met de uitreiking van De Generale Bank-prijs een aantal weken geleden. De jury had toen al een tamelijk excentrieke keuze gedaan met veel onbekende schrijvers. Omdat speciale omlijsting ontbrak, werd nogmaals bevestigd dat hun nominatie niets bijzonders was. We zagen een normale uitzending van het zondagmiddagpraatprogramma De Plantage, zonder veel extra voorzieningen. De winnaar, Herman Franke, had een leren jack aan, waar hij misschien van tevoren thuis lang over had nagedacht. Op mij maakte hij de indruk van iemand die dat gewonnen tonnetje even kwam ophalen om het straks in een plastic Hema-zak onder de snelbinders mee naar huis te nemen. Geef mij dan maar de perfect in het pak stekende Harry Mulisch. Teveel pretenties, vinden de smaakmakers. Maar juist lorrigheid is verwaand.

Als sponsor zou ik me bekocht voelen. De uitreiking van de Ako-prijs, voorganger van de Generale Bank-prijs, kwam altijd aan het slot van een groot banket. En dat was wél live zodat je als kijker in spanning verkeerde. Na een verstoring door een bommelding werd het gewoontjes. Misschien vond de leiding de intimidatie verdiend voor mensen die zo belangrijk doen. Gebrek aan aankleding is een welvaartsverschijnsel, want het is hier alle dagen feest.