NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze correspondent BIRGIT DONKER
BRUSSEL, 13 OKT. De Joegoslavische president Milosevic heeft vandaag ingestemd met de stationering van 2.000 waarnemers van de OVSE, die in Kosovo moeten toezien op naleving van de resolutie van de Veiligheidsraad. Holbrooke zei vanochtend in Belgrado na overleg met Milosevic: ,,Ik hoop dat dit een keerpunt is in de juiste richting. Maar het bewijs ligt in de naleving van de resolutie van de Veiligheidsraad''.

De NAVO gaf Milosevic vanochtend nog vier dagen de tijd om met gezant Richard Holbrooke tot overeenstemming te komen. Zij besloot tegen twee uur vannacht om over vier dagen over te gaan tot luchtaanvallen op militaire doelen in Joegoslavië, tenzij de Joegoslavische president Milosevic tegemoet komt aan alle eisen die hem zijn gesteld door de VN. De voorbereiding voor militaire actie van de NAVO, die op zijn vroegst zaterdagochtend kan beginnen, gaat onverminderd door. Holbrooke was gisteravond in Brussel om de NAVO-ambassadeurs te informeren over de vooruitgang in zijn onderhandelingen met Milosevic. ,,We hebben enige beweging'', aldus Holbrooke alvorens naar Belgrado terug te keren, waar hij vandaag zijn overleg heeft hervat. Milosevic heeft - zo is in Belgrado bevestigd - ingestemd met een ongewapende internationale waarnemersmissie van 2.000 man onder leiding van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa OVSE), die moet toezien op het naleven van de beloften en die voor een deel uit Russen zal bestaan. De NAVO moet waken over de veiligheid van deze missie en vanuit de lucht controleren of Belgrado de beloften waarmaakt. Volgens secretaris-generaal Solana zou een meerderheid van de NAVO-landen deelnemen aan een OVSE-missie. De Amerikaanse president Clinton waarschuwde gisteren dat Milosevic' beloften strikt moeten worden gecontroleerd: ,,De kerkhoven op de Balkan liggen vol gebroken beloften van Milosevic'', aldus Clinton.

Tot nu toe voldoet Milosevic nog niet aan de eis dat hij zijn troepen terugtrekt uit Kosovo. ,,Joegoslavië voldoet nog altijd niet aan resolutie 1199 van de VN-Veiligheidsraad en de tijd raakt op'', aldus vanochtend vroeg Solana. Hij zei te geloven dat diplomatie nog steeds een kans van slagen heeft en dat geweld kan worden vermeden. ,,De verantwoordelijkheid ligt nu op de schouders van president Milosevic. Hij weet wat hij moet doen.'' Milosevic zou wel hebben ingestemd met een bestand in Kosovo, toegang van humanitaire organisaties, de terugkeer van vluchtelingen en een dialoog met de Albanese gemeenschap in Kosovo.

Op verzoek van Holbrooke zou de periode zijn verdubbeld tot vier dagen. ,,Ambassadeur Holbrooke heeft gemeld dat er vooruitgang is geboekt'', aldus Solana. ,,Hij onderstreepte dat deze vooruitgang grotendeels is te danken aan de druk van het bondgenootschap en dat wij deze druk moeten volhouden om te verzekeren dat het proces voortgaat.''

Nu de NAVO heeft besloten tot een activation order (activeringsbevel), is het commando over vliegtuigen, boten en troepen die nodig zijn voor eventuele acties overgedragen aan de NAVO-opperbevelhebber in Europa, generaal Clark. De NAVO heeft twee van zulke bevelen goedgekeurd: één voor beperkte luchtaanvallen op rond twintig doelen in Joegoslavië en één voor een gefaseerde, steeds uitgebreidere campagne luchtaanvallen. Tenzij de NAVO-lidstaten unaniem anders beslissen, kunnen de eerste kruisraketten voor een beperkte luchtaanval zaterdagochtend worden afgevuurd. Generaal Clark hoeft alleen nog Solana op de hoogte te stellen voordat hij tot actie overgaat. Volgens ingewijden is de schade die deze eerste actie zou toebrengen militair niet van doorslaggevend belang. Pas met de gefaseerde luchtaanval zou het Joegoslavische leger serieuze schade worden toegebracht. Vóór de gefaseerde luchtaanvallen kan generaal Clark nu nog slechts overgaan tot de eerste van vier fases: het voorbereiden van het benodigde materieel, zoals het overvliegen van alle benodigde vliegtuigen naar bases in Italië en het houden van oefeningen. De voorbereiding zal naar verwachting negen dagen duren. Om over te gaan tot de volgende drie fases, met steeds uitgebreidere luchtaanvallen, is telkens een nieuw besluit van de NAVO nodig. De eerste fase zou zijn gericht op het uitschakelen van het Joegoslavische luchtafweersysteem. Daarna zouden doelen als kazernes en munitiedepots en strategische burgerdoelen als bruggen en krachtcentrales worden aangevallen.

Over de juridische grond waarop de activeringsbevelen zijn goedgekeurd gaven de NAVO-lidstaten vanochtend geen gezamenlijke verklaring. Iedere lidstaat zal nu een eigen interpretatie geven van de legitimeit van de actie die niet is goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad.

Een onze redacteuren meldt vanuit het Italiaanse Villafranca:Twee formaties van vier F16-gevechtsvliegtuigen zijn vandaag een half uur na elkaar vanuit Leeuwarden op de vliegbasis Villafranca geland. Zij kunnen binnen enkele uren klaarstaan voor acties boven Kosovo. Vanmiddag werden de radiofrequenties afgestemd voor een geallieerd optreden. Ook werden wapens voor zelfverdediging aan de vleugels gemonteerd en werd munitie, waaronder 500 pondsbommen naar de landingsplaats gebracht. Overste Paul Mulder, detachementscommandant in Villafranca, is van mening dat het nog enige tijd kan duren voordat op de Nederlanders een beroep zal worden gedaan door de NAVO. Vanmiddag arriveren 113 man extra personeel uit Leeuwarden. Mulder ziet voor de luchtmacht ook een taak als over Kosovo een akkoord zal worden bereikt. ,,Dan vindt er binnen de NAVO een herinventarisatie plaats. Maar ook dan blijven er taken voor ons weggelegd. Ik denk dan aan inzet voor onze drie fotoverkenningstoestellen om na te gaan of het mogelijke akkoord ook wordt uitgevoerd. We kunnen ook politietaken in de lucht uitvoeren boven Kosovo zoals we dat nu doen boven Bosnië en we kunnen waarnemers op de grond daar beschermen vanuit de lucht'', aldus Mulder.

Zie ook:
NAVO klaar voor aanval op Joegoslavië (12 oktober 1998)

Groen licht voor luchtactie Kosovo (9 oktober 1998)

Het lot der Kosovaren (9 oktober 1998)

Gesprek over crisis Kosovo zit in impasse (8 oktober 1998)

Milosevic zwicht niet voor NAVO (6 oktober 1998)

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.