NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET AANGAAN VAN verplichtingen is iets anders dan het nakomen ervan. Met deze woorden gaf president Clinton vannacht uiting aan zijn twijfels over de persoon van de Joegoslavische president Milosevic.

,,De begraafplaatsen op de Balkan zijn gevuld met de gebroken beloftes van president Milosevic'', voegde Clinton er aan toe. Nauwkeuriger kan de toestand niet worden omschreven waarin de NAVO zich nu bevindt: klaar voor de aanval maar in afwachting van een mogelijke diplomatieke doorbraak in de komende 96 uur. Volgens Clinton heeft Milosevic belangrijke concessies in het vooruitzicht gesteld. Maar de Amerikaanse president en zijn NAVO-partners willen zekerheid dat de Joegoslavische president de verplichtingen die hij tegenover onderhandelaar Holbrooke op zich heeft genomen, ook daadwerkelijk zal nakomen. Milosevic heeft vier etmalen om die zekerheid te verschaffen.

In een optimistische versie van een denkbaar scenario is het ergste leed geleden. Als Milosevic voldoende internationale waarnemers en hulpverleners toelaat hoeft de NAVO niet in actie te komen. De vele tienduizenden voor het Servische geweld gevluchte Kosovaren kunnen naar hun dorpen en steden terugkeren. En ook al zijn die dan gebrandschat en geplunderd, de internationale gemeenschap zal hun daar voldoende hulp kunnen bieden om de winter door te komen en aan een nieuw bestaan te beginnen. Het eerste, humanitaire, doel van internationale interventie zal dan binnen bereik komen.

Maar ook in een dergelijk scenario komen de moeilijkheden zodra onderhandelingen beginnen tussen Milosevic en de Kosovaarse vertegenwoordigers over de toekomst van Kosovo. De internationale gemeenschap staat een regeling voor, een vorm van autonomie, die Milosevic tot dusver heeft verworpen en waarvoor de militanten aan Kosovaarse kant evenmin voelen. De laatsten eisen onmiddellijke en totale onafhankelijkheid. Verdeeldheid in het Kosovaarse kamp dreigt de Serviërs in de kaart te spelen.

ANDERMAAL LIJKT Milosevic' vertragingstactiek hem adempauze te hebben verschaft. Het is een beproefde methode: wacht tot het uiterste en strooi dan zand in de internationale machinerie door toe te geven, of althans de schijn te wekken. In mei verklaarde de Joegoslavische president zich bereid tot onderhandelen terwijl achter de rug van de delegaties het moorddadige Servische offensief tegen de Albanese bevolking van Kosovo begon dat tot in de herfst zou voortduren. Ook toen stond de NAVO gereed om op te treden en ook toen waren harde dreigementen van Westerse leiders niet van de lucht. Uiteindelijk bleef de luchtmacht aan de grond en maakten de Serviërs korte metten met het aanvankelijk succesvolle Kosovaarse bevrijdingsleger. Ook al laat Milosevic effectief internationaal toezicht in Kosovo toe, daarmee heeft hij nog geen nederlaag geleden in de kwestie van de toekomstige status van de provincie. Hij weet uit ervaring dat, als het er op aankomt, de doelstelling van de internationale gemeenschap dichter staat bij de Servische dan bij de Kosovaarse. Twee van de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad staan zonder meer aan de Servische kant, maar ook de Westelijke leden van de Contactgroep voor voormalig Joegoslavië tonen zich huiverig voor verdere opsplitsing van de Balkan in op papier soevereine, maar in werkelijkheid onmachtige etnische entiteiten. Bosnië is een teken aan de wand. Als in een Kosovaarse onderhandelingsdelegatie de militanten het voor het zeggen krijgen, is Westerse ontstemming over hun eisen niet te vermijden. Daarvan zou Milosevic profiteren.

GEEN VAN DE NAVO-lidstaten verlangt naar het gebruik van geweld, zoveel is de afgelopen tijd wel duidelijk geworden. Geleidelijk aan is de geloofwaardigheid van de Atlantische Verdragsorganisatie zo toch in het spel gekomen. Dat dit kon gebeuren, is te wijten aan het tactisch vernuft van de tegenspeler. Over Bosnië onderhandelde Holbrooke met Milosevic terwijl de bommen vielen. Dat maakte het akkoord van Dayton mogelijk. In de kwestie-Kosovo gaat het erom ten minste de dreiging in stand te houden. In een gezelschap zo groot en zo verscheiden als de NAVO zal dat uiteindelijk niet meevallen, zeker niet als de ergste nood, het beslissende motief voor gebruik van geweld, wordt gelenigd. Clintons waarschuwende woorden mogen ook zo worden begrepen.

Zie ook:
NAVO klaar voor aanval op Joegoslavië (12 oktober 1998)

Groen licht voor luchtactie Kosovo (9 oktober 1998)

Het lot der Kosovaren (9 oktober 1998)

Gesprek over crisis Kosovo zit in impasse (8 oktober 1998)

Milosevic zwicht niet voor NAVO (6 oktober 1998)

( a d v e r t e n t i e s )