NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARK DUURSMA
Wie zich door het naamvalrijke Duits van de filmtitel heeft heengebeten, wacht al snel een tweede hindernis. Ook al ligt gangbaar amusement bij zo'n titel niet erg voor de hand, het formele experiment zal veel welwillende kijkers alsnog afschrikken. De fragmentarische structuur van de film, een serie door zwart beeld gescheiden scènes zonder plot of verband, is uitermate ongeschikt voor vertoning op tv. De samenhang laat lang op zich wachten en komt als een beloning voor hen die niet zijn weggezapt.

En dat is alleen nog maar de vorm. Ook inhoudelijk doet 71 Fragmente niet erg zijn best om u aan de buis te kluisteren. Oostenrijkse kunst op z'n best: lelijke mensen in steriele interieurs, onhandig en vergeefs hunkerend naar contact met anderen. Echter: de naam van de maker is nog niet onthuld. Die naam garandeert dat het de moeite loont om de hindernissen te nemen. Michael Haneke, vorig jaar doorgebroken naar een breder publiek dankzij het geruchtmakende Funny games, is een van de belangrijkste filmmakers van dit moment. Met ijzeren consequentie en streng moralisme bouwt de Oostenrijker aan zijn woedende oeuvre, gericht tegen vervreemding en emotionele afstomping. En tegen de misvatting dat geweld beheersbaar en aantrekkelijk is omdat we het zo mooi kunnen verbeelden.

Na Der siebente Kontinent (1989) en Benny's video (1992) is 71 Fragmente het slot van een trilogie, door Haneke aangeduid als 'berichten over de voortschrijdende emotionele vergletsjering van mijn land'. Gebaseerd op een authentiek bericht over een student die op Kerstavond 1993 een aantal mensen in een Weense bank doodschoot en vervolgens zelfmoord pleegde, toont de film wat aan die willekeurige daad vooraf ging: flarden uit het leven van de slachtoffers. Toevallige flarden, ons gegund door een sturende blik van boven. Na Funny games blijkt 71 Fragmente onder veel meer de aanloop van Haneke's onderzoek naar manipulatie door de filmmaker.

71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls, (Oostenrijk, 1994, Michael Haneke), ZDF, 0.25-2.00u.