NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

NIGERIA IS een Afrikaans land met een indrukwekkende potentie dat toch in chaos, corruptie, willekeur en machtswellust is ten onder gegaan. Er is een overeenkomst met Zaïre/Congo, maar er is ook een verschil.

Zaïre was tientallen jaren lang de speeltuin van dictator Mobutu, Nigeria heeft een opeenvolging van min of meer democratisch gekozen regeringen en van militaire regimes gekend. Eind jaren zestig werd het, kort na de onafhankelijkheid, geteisterd door een zeer bloedige afscheidingsoorlog - waarna de door de Britse kolonisator afgedwongen samenhang niet meer is teruggekeerd. De politieke partijen waren doorgaans te veel verbonden met een van de stammen om als vertegenwoordigers van heel Nigeria te kunnen functioneren, een Afrikaans verschijnsel dat een gezonde, houdbare en politiek bepaalde partijvorming en daarmee nation building en ware democratie nagenoeg onmogelijk maakte. Militaire coups waren in Nigeria veelal consequentie en uitwas.

De verkiezingszege in 1993, na een periode van militair bestuur, van de dinsdag overleden politieke gevangene Moshood Abiola was een doorbraak. Abiola, zuiderling èn moslim, kon worden gezien als een dwarsdoorsnede van de rijk geschakeerde Nigeriaanse maatschappij. Dat schonk de mensen vertrouwen. Abiola heeft niet de kans gekregen, de militairen grepen andermaal in en verklaarden de uitslag ongeldig, maar hij had de mogelijkheden om in de opbouw van een werkelijk democratisch en met zichzelf verzoend Nigeria een flinke stap vooruit te zetten. In plaats daarvan werd het land onderworpen aan het waarschijnlijk laaghartigste militaire bewind dat het in de loop van zijn turbulente geschiedenis heeft moeten ondergaan. De onlangs gestorven generaal Abacha ontpopte zich als een potentaat die iedere dissidentie met ijzeren hand onderdrukte en slechts uit was op eigen voordeel.

DE PLOTSELINGE dood van Abacha leek ruimte te maken voor een terugkeer van de democratie. Weliswaar werd de wacht onmiddellijk overgenomen door een andere generaal, Abdulsalam Abubakar, maar deze zag zich onder zeer zware Amerikaanse druk gedwongen de bakens te verzetten. Een Amerikaanse delegatie onder leiding van onderminister Thomas Pickering was in gesprek met Abiola toen deze onwel werd en kort daarop stierf.

In een land als Nigeria gaat het er niet om wat is maar wat lijkt. De aanhang van Abiola is na zijn plotselinge dood bereid hem tot martelaar te maken. Direct na het bekend worden van het nieuws braken in Nigeriaanse steden rellen uit. Een van Abiola's dochters verklaarde het militaire regime verantwoordelijk voor het overlijden van haar vader al was het maar door het onthouden van medische verzorging tijdens zijn jarenlange detentie. Die verklaring is olie op een vuur dat het hele land kan verschroeien.

Het ernstigste kwaad dat de militairen Nigeria hebben berokkend is dat zij het land een veelbelovende kans op worteling van de democratie hebben ontnomen. Onder de omstandigheden na Abiola's dood lijkt die kans verder weg dan ooit. Een geloofwaardige opvolger voor Abiola en een overtuigend alternatief voor het zittende bewind is niet in zicht. De sussende rede die generaal Abubakar inmiddels heeft uitgesproken, kan de crisis waarin het land is komen te verkeren, niet verhelen.